Discussie Opinie

Betalingsgegevens kunnen accountants helpen bij de bestrijding van fraude

Banken en (forensisch) accountants moeten samen onderzoeken hoe betalingsgegevens makkelijk elektronisch beschikbaar kunnen worden gesteld, om fraude te bestrijden.

Sander Kranenburg en Ariën Oskam

Samenwerking tussen alle financiële ketenpartners is essentieel om fraude effectief te kunnen bestrijden. Ondernemers, toezichthouders, (forensische) accountants en banken hebben elkaar nodig om deze financiële criminaliteit aan te pakken. De verschillende partijen in de keten weten elkaar steeds beter te vinden. Dit is echter nog niet het geval waar het gaat om het inzicht in elektronische betalingsgegevens. En juist deze gegevens zijn voor accountants en financieel forensisch onderzoekers van steeds groter belang bij hun werkzaamheden.

Elke organisatie loopt het risico slachtoffer te worden van fraude. Met name daar waar geldmiddelen de organisatie verlaten, is er een verhoogd risico op fraude. Als de organisatie dat verhoogde risico niet kan of wil mitigeren met adequate beheersingsmaatregelen, dan moet de controlerend accountant onderzoek doen naar de betalingen, om vast te stellen of er niet op valse gronden geldmiddelen aan de organisatie zijn onttrokken. Deze analyse kan op relatief eenvoudige wijze met digitale hulpmiddelen worden ondersteund. Maar dit wordt bemoeilijkt doordat banken historische betaalgegevens niet digitaal ter beschikking willen of kunnen stellen.

Iets vergelijkbaars geldt voor forensische accountantsonderzoeken. Het algemene uitgangspunt bij die onderzoeken is dat de administratie is gefalsificeerd en dat de betrouwbaarheid daarvan moet worden onderzocht met behulp van andere informatie. Daarbij zal de onderzoeker willen terugvallen op informatie van buiten de onderzochte organisatie, waaronder historische betalingsgegevens. Hoewel het in voorkomende gevallen is gelukt om historische elektronische betalingsgegevens te verkrijgen, door bij de bank in kwestie een beroep te doen op het zwaarwegende belang van een adequaat forensisch onderzoek, is hier geen standaard werkwijze voor beschikbaar.

Het is ons niet duidelijk welke redenen de banken hebben om geen medewerking te verlenen aan het vorenstaande. Verschillende pogingen om hier met een aantal Nederlandse banken over in gesprek te gaan, zijn vooralsnog op niets uitgelopen.

De NBA en haar Werkgroep Fraude hebben al eerder aan de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en een aantal banken laten weten graag in gesprek te komen, om samen te onderzoeken hoe en onder welke voorwaarden betalingsgegevens op eenvoudige wijze elektronisch beschikbaar kunnen worden gesteld. Om zo bij te dragen aan de effectiviteit van de uit te voeren accountantscontroles en financieel forensische onderzoeken. Wij dringen aan op dat gesprek, omdat wij denken dat we samen Nederland op die manier financieel nog veiliger kunnen maken.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Sander Kranenburg en Ariën Oskam zijn accountant en forensisch onderzoeker bij respectievelijk PwC en Grant Thornton. Beiden zijn lid van de NBA Werkgroep Fraude.

Gerelateerd

7 reacties

Jan Westerink

Wat een bijzondere opinie, nog wel van de Werkgroep Fraude. Welke mogelijkheden ziet de Werkgroep vanuit juridisch perspectief voor financiële instellingen om deze gegevens aan
-forensisch- accountants te kunnen verstrekken?
Is het nu zo dat volgens de Werkgroep fraude-onderzoek niet tot een goed resultaat leidt / kan leiden zonder data direct verkregen van financiële instellingen? Ben erg benieuwd naar een volgende publicatie van de Werkgroep hierover.


J.N. Weezenberg RA

@Theo Koppelman 17 februari 2021

Uw gelijk blijkt weer eens uit volgende bericht op Telegraaf.nl van hedenmorgen:

"Binnen enkele jaren wist financieel medewerkster Thea (47) de miljoenen van haar werkgever weg te sluizen naar de bankrekening van haar minderjarige dochter. De stroom overmakingen van tien- tot twintigduizend euro werden nooit opgemerkt door de corporatie (Stadgenoot, JW) zelf"

Maar dan vraag ik me toch af: was er dan geen accountant die de opzet
en goede werking van het stelsel van Interne Beheersing controleerde ?

En als er een was, bij welke Universiteit slaagde hij/zij voor het hoofdvak Administratieve Organisatie, tegenwoordig modieus aangeduid als Accounting Information Systems ?

Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg



Jan Wietsma

Welke historische betaalgegevens willen banken niet ter beschikking stellen? Iedere ondernemer is vandaag de dag in staat om een Mut940 of CAMT bestand op te leveren over de laatste 15 maanden. Daarnaast biedt PSD2 ook veel mogelijkheden. En binnen de Fintech hoek zijn er ook partijen te vinden die hierin zeker iets kunnen betekenen. Dus voor mij is niet duidelijk wat het werkelijke probleem nu is.

Theo Koppelman

Eens met de heer Weezenberg. Maar feit is dat ik met name in het MKB vaak een gebrek aan interne beheersmaatregelen rond het betaalproces aantref. Veelal gemakzucht bij de onderneming, gecombineerd met accountants die hier onvoldoende tegen optreden. De uitgevoerde accountantscontroles rond het betaalproces schieten niet zelden tekort. Een betaalbestand kan de accountant hier natuurlijk bij helpen. Maar beter is: De klant er op blijven wijzen in de ML; duidelijk aangeven wat de meerkosten van een deugdelijke controle van het betaalproces zijn; Als de accountant de controle niet dicht krijgt, dit ook duidelijk vermelden in de verklaring en dossier (onzekerheden).

Jan Weezenberg

Plus de "interne fraudes "zoals bij de Gemeente Den Haag, en de Gemeente Rotterdam.

Eens met de Heer Kersten.

Als de organisatie niet kan/wil zorgen voor adequate beheersingsmaatregelen komt alleen mosterd na de maaltijd nog in aanmerking .

En dan moet je nog uitzoeken waar Abraham die mosterd heeft gehaald

Dat is een controle maatregel ex post, waarmee alleen kan worden vastgesteld OF er geld is verdwenen.
Maar de schade kan niet worden hersteld.

Frans Kersten

Volgens mij is er wat extra informatie nodig om de casus te duiden. Voor zover ik ons betaalproces ken, komt er vanuit de bank een terugmelding waarmee de betalingen in de administratie als zijnde definitief 'afgeletterd' kunnen worden. Ook worden betalingen die niet uitgevoerd kunnen worden, teruggemeld. De meeste fraudes die ik hebben meegemaakt zitten in het traject ervoor: valse facturen, gerommel met bankrekeningnummers zodat je denkt naar de rechtmatige partij te betalen, maar betaalt aan de fraudeur. Dit los je m.i. niet op in het betaaltraject met de bank.

J.N. Weezenberg RA

Geachte auteurs,
Oplossing lijkt me simpel.
Accountant laat weten dat niet voldoende controle informatie kon worden verkregen, dus (deels) oordeelsonthouding/voorbehoud.
Geen reclame voor de Bank !
Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.