Marjan Heemskerk heeft sinds kort een podcast over vrouwen die de geschiedenis veranderden. Daaronder is ook een vrouwelijke accountant.

Discussie Column Vandaag

De vrouw die de accountancy veranderde

Sinds kort heb ik een nieuw persoonlijk project. Iets heel anders wellicht dan je van mij gewend bent. Maar het ligt me heel nauw aan het hart en bovendien ben ik er heel enthousiast over. Mijn eigen podcast: Vrouwen die de geschiedenis veranderden.
In deze podcast vertel ik verhalen over bekende en onbekende vrouwen die de geschiedenis hebben veranderd. Dat kan op een positieve of een negatieve manier zijn.

De reacties op de eerste afleveringen zijn zo goed, dat ik ook voor accountant.nl eens de geschiedenisboeken induik. Welke vrouw heeft nu de geschiedenis van de accountancy veranderd?

Zoveel vrouwen, zoveel verhalen

Daar komt meteen de moeilijkheid van mijn podcast om de hoek kijken. Want er zijn zoveel vrouwen die iets hebben betekend en zo weinig verhalen die algemeen bekend zijn. Dat toont ook direct maar weer aan hoe belangrijk dit onderwerp is om verteld te worden.
Want we kunnen het hebben over de eerste vrouwelijke accountant in de Verenigde Staten (1899), Christine Ross. Of haar Nederlandse collega Anna Groll (1903). Vergeet ook Mary T. Washington Wylie niet, zij was in 1941 de eerste Afro-Amerikaanse vrouwelijke accountant in de Verenigde Staten. En natuurlijk mogen we ook Brenda Westra niet overslaan.

Keuzes maken

Ik wil het hier graag hebben over Ethel Watts. De eerste vrouwelijke accountant die zich mocht inschrijven in het accountantsregister, na het behalen van haar examens in het Verenigd Koninkrijk.
Dat examen mogen doen, is een belangrijk onderscheid. Want de eerste ingeschreven vrouwelijke accountant was weliswaar Mary Harris Smith, maar zij heeft nooit examen mogen doen. Mary werd in 1920 toegelaten als eervol lid van het accountantsregister in het Verenigd Koninkrijk, nadat ze haar hele leven had gewerkt als accountant en haar eigen kantoor was gestart.
Mijn keuzes voor Ethel is gebaseerd op een aantal inspirerende anekdotes over haar en doet absoluut niets af aan de prestaties van de andere vrouwen uit de geschiedenis.

Ethel Watts (1895 – 1963)

Ethel Watts werd geboren in 1895 in het Verenigd Koninkrijk. In 1916 behaalde ze haar bachelor diploma aan de universiteit. Alleen dat al was in die tijd ongebruikelijk, zeker als dochter van een politieagent. Destijds was studeren voor vrouwen met name voorbehouden aan dochters van wetenschappers.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werkt Ethel vervolgens als assistent bij het Ministerie van Voedsel. Daar komt ze voor het eerst in aanraking met accountancy. Dit ligt haar erg goed en bovendien haalt ze er veel plezier uit. Op aanraden van Sir Harry William Henry Peat gaat ze daarom verder in de accountancy.
Deze Sir Peat (de P in het huidige KPMG) zal later nog een belangrijke rol spelen in de carrière van Ethel. Accountancy werd gezien als mannenwerk en zeker niet geschikt voor vrouwen. Vrouwen konden zich ook niet inschrijven in het accountantsregister. Dit zou volgens tegenstanders zorgen voor een lager aanzien en vervolgens ook tot lagere salarissen in het accountantsberoep. Vrouwen zouden een eigen register moeten krijgen. Hier heeft Sir Peat vervolgens flink tegen gestreden, zodat ook vrouwen zich uiteindelijk konden inschrijven in het algemene accountantsregister. En Ethel Watts was daarmee de eerste vrouw in dat register.

Verliep haar carrière vervolgens makkelijk? Nee, zeker niet. Ethel loopt namelijk tegen allerlei obstakels aan als vrouwelijke accountant. Zo mag ze de telefoon op kantoor niet opnemen. In plaats daarvan wordt de telefoon opgenomen door een mannelijke collega. Deze collega schrijft de vraag van de klant op. De vraag gaat vervolgens naar Ethel die hem beantwoordt. Het antwoord wordt tot slot door de mannelijke collega weer doorgegeven aan de klant.

Ethel zet zich haar hele verdere carrière in voor vrouwenrechten. Zo schrijft ze artikelen over gelijke beloningen voor mannen en vrouwen. Ze helpt veel vrouwen tijdens de start van hun carrière door ze mogelijkheden te geven, zoals Sir Peat voor haar had gedaan.
In 1935 dient ze een klacht in, omdat vrouwen hun accountantsexamen in een aparte ruimte moeten afleggen, In plaats van tussen de mannen. Hier wordt vervolgens niets mee gedaan, want "vrouwen in de examenzaal zouden de mannen alleen maar afleiden".
Er zijn ook klanten die specifiek naar de diensten van Ethel vragen. Zo ook een hoedenmaker waar zij de jaarrekeningcontrole uitvoert. Volgens deze klant zou juist een vrouw het bedrijf beter begrijpen. 

Pionier

In 1945 richt Ethel de Women Chartered Accountants' Dining Society op. Dit om ervoor te zorgen dat vrouwen in het beroep steun kunnen vinden bij elkaar, want zoals ze zelf aangeeft "ben je vaak de enige vrouw in je functie en dat kan zeker eenzaam worden".

Iedere verandering in de geschiedenis gaat gepaard met pioniers. Mensen die hun nek uitsteken, obstakels wegnemen en de eerste zijn die iets nieuws doen. Ethel Watts heeft dit gedaan voor het accountantsberoep; in haar land, maar ook zeker wereldwijd.