Accountant
NBA-platform voor accountants en financials
Overig
Magazine Podcast Dossiers Nieuwsbrief Contact
Home >Discussie> Columns > 2024 > 7 > Shooting fish in a barrel
Joris Joppe

Een dialoog over de wenselijkheid van regelgeving is goed om te voeren. Tegelijk is het afschaffen van regels niet zonder risico's, bij een beroepsgroep die haar waarde grotendeels ontleent aan regelgeving, aldus Joris Joppe.

Discussie Column

Shooting fish in a barrel

Leestijd van ongeveer 2 minuten 10 reacties

Blijkt de Wwft toch nog van toepassing te zijn op accountants- en administratiekantoren. Na mijn eerdere pleidooi om deze af te schaffen, leerde ik recent op een bijeenkomst van administratiekantoren dat dit onderwerp nog springlevend is. Sterker nog, anekdotes over forse boetes vlogen door de zaal. Het versterkt de niet onderbouwde gedachte dat kleine kantoren zich wel veel zorgen maken over de Wwft, maar er niet zoveel mee doen. Uiteraard doen direct de wildste verhalen over het Bureau Financieel Toezicht de ronde. Als je het mag geloven, leggen ze op alle slakken zout en heb je zo een boete van € 10.000 aan je broek. Shooting fish in a barrel voor de toezichthouder.

Dit is natuurlijk olie op het vuur in de discussie over het verminderen van de regeldruk (woord van het jaar voor 2024) in onze sector. In het lijstje af te schaffen regels zal alles rondom klantacceptatie wel in de top drie staan. De discussie over het afschaffen van regels is sowieso vrij makkelijk te ontdoen van alle nuances. "Het kost tijd en ik doe mijn werk toch goed, dus schaf maar af."

Volgens mij zit de kern van het probleem echter niet (of in ieder geval niet alleen) in de regels. Naar mijn mening zouden we, voordat we iets afschaffen, scherp moeten kijken naar deze twee aspecten:

  • Hoe wordt toezicht gehouden op de naleving? Dit toezicht heeft op zich een verzwarend effect. Bijvoorbeeld omdat toezichthouders regels inconsistent interpreteren. Maar kennelijk zijn we van mening dat toezicht op de naleving noodzakelijk is. Zelf sta ik positief in het leven en ga ik ervan uit dat veel collega's, ook als naleving niet wordt getoetst, de regels toch zullen volgen. Net als dat de meeste mensen zich ook zonder Flitsmeister aan de maximumsnelheid houden.
  • Hoe wordt regelgeving door kantoren geïmplementeerd? Zelf heb ik regelmatig discussies over NVCOS 4410. De regelgeving valt best wel mee, maar vaak wordt veel meer gedaan dan de regels vereisen. Maar het is wel weer een fijn haakje om een boom op te zetten over de toegenomen regeldruk.

Begrijp me niet verkeerd; een dialoog over de wenselijkheid van regelgeving is nuttig en moeten we blijven voeren. Maar afschaffen van regels lijkt me voor een beroepsgroep die een belangrijk deel van haar waarde ontleent aan regelgeving niet zonder risico's. Overigens kopte het FD recent alweer dat de komst van de private equity in de sector vraagt om meer regelgeving. Daar komt bij dat we in een Europese context niet zo heel veel vrijheid hebben om regels af te schaffen. Maar het zou zonde zijn als we het kind met het badwater weggooien. 

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Joris Joppe is registeraccountant en managing director bij Visionplanner.

Gerelateerd

10 reacties

Ron Heinen

Lezers welke een voorbeeld toepassing zoeken voor de accountancy bij mijn eerdere reactie op dit artikel kunnen

https://www.ndax.eu/FqsL-Nb+6yH4e+YLpbSl.pdf

lezen. Via de transitieve eigenschap van wetenschappelijke specificatie hierarchieen (zie mijn reactie hieronder) is de specificatie hierarchie

{ Wiskunde{Waardenkringloop}}

geldig.

Dit maakt volledigheidscontroles met huidige ICT-Systemen mogelijk en uitvoerbaar.

Alexander Vissers

Mijn laatste beurt.
@ Jules Muis, grotendeels eens met dien verstande dat de publicatie- en controleplicht voor private ondernemingen met name bv's uit het VK kwam. Een Labour stokpaardje van Harold Wilson. En de Vierde Richtlijn een vreemde compromis was met onder meer de actuele waarde of inflatie accounting opties. Wat de controle en het beroep betreft was de Vierde Richtlijn summier. Wat de controlestandaarden betreft, de Commissie is er niet toe gekomen standaarden vast te stellen, de ISA zijn ook niet geschikt voor een wettelijke controle en niet compatibel met het EU recht. De Wta verplicht accountantsorganisaties al meer dan 15 jaren niet-bestaande controlestandaarden toe te passen. In mijn ogen voldoen noch de IFRS (as adopted) noch de ISA noch de CSRD standaard (as adopted) aan het lex certa beginsel. Ze zijn onvoldoende scherp om kracht van wet te hebben. Ook de Rj zijn uit juridisch oogpunt heel bedenkelijk.
@ Joris Joppe: Geldig punt, regelgeving is breder en een groot deel van het werk van accountants in brede zin is fiscaal gemotiveerd. Daar hoeven we echter niet lang bij stil te staan, "death and taxes".
Mijn stelling is dat gezien de strikte voorwaarden die aan regelgeving worden gesteld, zowel art. 19 lid 4 en 5 jo. art 21 jo. art. 3 Wab en Richtlijn 2018/958/EU, de grondrechten van de EU met name vrijheid van beroep en onderneming, de Aanwijzingen voor de regelgeving, algemene rechtsbeginselen de beleidsruimte voor de Wetgever en de NBA regels te stellen vrijwel nihil is en vrijwel alle regels moeten worden geschrapt. Noodzaak is een hoge drempel.

jules muis

Alexander, een kleine correctie. Ik heb in mijn impressie van de 1960-1995 geschiedsbeschrijving van het beroep, niet 1993 aangeduid als het omkeerpunt van de beroeps allergie inzake codificatie maar, citaat:

"De historische afkeer van codificatie, zo lezen we, doet zich aanvankelijk pijnlijk gelden: we staan met behoorlijke lege handen, als internationale standaardisering zich aandient. Denk jaren zestig en zeventig. Prachtige fundamentele theorieën helpen best in de koersbepaling maar blijven – zonder concrete eigen verslaggevings- en controlestandaarden – ongezien. Desondanks: de forse Nederlandse stem in het internationaal debat werd gewaardeerd."

Dit was een ommekeer niet uit het hart gegrepen, maar nolens volens, internationale standaarden drongen zich op.

In dat proces hebben degenen die aan tafel komen met concrete standaarden een duidelijk voordeel, het eerste concept wordt panklaar op tafel gelegd. In het geval van verslaggeveing was dat voor ons de 4de Richtlijn, sterk Duits Rechnungwesen getekend, met de Franse Plan Comptable, een oorlogs afgeleide van het Duitse systeem, ter versterking.

Vandaar de vorm boven inhoud karakteristiek van de 4de richtlijn.

Een regelgevings proces waar je alleen prachtige theoriën hebt aan te bieden maar weinig concreets, ook niet van uitwerking in de praktijk ( M.u.v. het paradepaardje Philips in die tijd) is als knipogen in het donker.

Joris Joppe

@alexander - los van dat ik je standpunten niet deel (ben overigens geen jurist) is het wel goed om te melden dat ik het begrip regelgeving wel wat breder zie: jaarrekeningrecht en belastingrecht bepalen in belangrijke mate de toegevoegde waarde van de accountant voor ondernemers en voor de NL maatschappij.

Alexander Vissers

@ Joris Joppe: "Een beroepsgroep die haar waarde grotendeels ontleent aan regelgeving" die stelling valt in historisch perspectief niet vol te houden. De eerste wetgevingscommissie Limperg is in 1926 ingesteld, de Wet op de Registeraccountants dateert van 1962 pas in 1969 was het Nivra operatief en de AA's dateren van 1972.. Zoals Jules Muis onlangs nog memoreerde was het beroep jarenlang, tot 1993 wars van codificatie. De Vierde Richtlijn laat vrijwel alles open. Tot 1993 hebben we het in wezen met de GBR en daarna nog een hele tijd met de GBR 1994 gered, een paar kantjes A4. Controlestandaarden zijn nog veel jonger en losten de onverbindende Richtlijnen voor de accountantscontrole af. De GBR die met name recht moest buigen wat krom was, aangezien de wet niet regelde wat een accountant was breidde de GBR daar een mouw aan. Het beroep is al veel ouder dan welke regelgeving dan ook, De wildgroei is pas ontstaan nadat vrijwel alle taken aan de NBA werden ontnomen en alle zeilen werden bijgezet om de organisatie een bestaansgrond te verschaffen. Voor zover de wet- en regelgeving zich (mede) op derden richt valt het buiten de competentie van het beroep. De angst gepasseerd te worden heeft er toe geleid dat de wetgevingshiërarchie niet is gerespecteerd. Stel je voor dat je de PE plicht in de wet opneemt. Stel je voor dat je in de wet opneemt dat accountantsorganisaties de praktijkopleiding verzorgen (en niet de NBA), stel je voor dat je AA accountants die geen controles uitvoeren met rust laat, stel je voor dat je het beroep in de wet regelt en dat de NBA alleen maar de wet uitvoert. Geen van de verordeningen en nadere voorschriften hebben een geldige motivering. Het is verder onverantwoord van de wetgever en minister verordenende bevoegdheid toe te kennen aan een volstrekt incompetente organisatie en niet-bestaande ledenvergadering.

Joris Joppe

@Hugo - dank, het gaat me idd niet perse om het verlies van omzet als gevolg van minder regelgeving maar meer dat de perceptie van de waarde van onze diensten voor een belangrijk deel aan deze regels te danken is. En ja, naar de eigen organisatie kijken, is cruciaal.

Tenzij we natuurlijk de lijn van @Alexander volgen want dan hoeven we het helemaal niet meer over regeldruk te hebben. Ik geef je op een briefje dat er dan uit andere hoek wel regelgeving komt.

Hugo van Campen

Joris, weer een bijdrage die hout snijdt. Het is goed om als beroepsgroep te kijken naar regelgeving. Is het effectief en voegt het waarde toe. Je moet denk ik niet bang zijn om regels te schrappen ook al "kost" het je werk als accountant, maar volgens mij bedoel jij dat niet.

Maar laten we vooral energie steken in zaken die wij kunnen beïnvloeden. Choose your battles is hier een wijs standpunt. Zaken die uit Europa komen, zijn bijvoorbeeld lastig aan te pakken. Maar wellicht dat in de lobby iets gedaan kan worden.

Verder moeten de collega's zich, zoals jij ook schrijft, afvragen of de eigen organisatie de regeldruk niet veroorzaakt. En dan moet je binnen je eigen organisatie hier de strijd aan gaan en niet afgeven op "de regelgeving". Maar daar is wel lef voor nodig. En vooral luisteren naar mensen die net nieuw zijn.

Alexander Vissers

@ Gert Slijkhuis: De NOCLAR is in strijd met de wet en moet worden ingetrokken net als alle Richtlijnen en de meeste Verordeningen en Nadere Voorschriften, er is geen wettelijke basis voor een Raad voor de praktijkopleidingen, Raad voor toezicht, organen voor de beroepsreglementering NVKS, Kennistoets, NVPE, etc. . De NBA gaat alleen over hoe accountants hun werk goed doen en wat ze moeten laten, niet over wat accountants moeten doen.
@ Joris Joppe: De wet is uiterst restrictief ten aanzien van regelgeving door de NBA, naast de bevoegdheidsbeperking stelt de wet de eis dat de regels noodzakelijk moeten zijn. De grondregel in
Nederland en de EU is beroepsvrijheid, niet voor niets is het verklaringsverbod in 1993 opgeheven. De EU verplicht nu juist regels af te schaffen, we hebben niet alleen de vrijheid maar zelfs de verplichting regels af te schaffen. Alleen noodzakelijke inbreuken en alleen voorschriften betreffende een goede uitoefening van de werkzaamheden (reglement van arbeid en ereregels) van controlerende accountants zijn toegestaan, art. 19 jo art. 46 Wab . De proportionaliteitseis uit art 19 lid 4 Wab is nog van vóór Richtlijn 2018/958/EU. De hiërarchie-bepalingen uit art 21 Wab stammen uit 2013 maar daar is nooit acht op geslagen. De logische bevoegdheidsbeperking volgt al uit het begrip zelfregulering en stamt uit 1962. Het is al hoogst ongelukkig dat de NBA is aangewezen door de wetgever een Verordening op de accountantsorganisaties te besluiten. Daarnaast moet vastgesteld worden dat afgezien van de legaliteit of beter het gebrek daaraan de kwaliteit ver onder de maat is en het toezicht door de Minister nooit enige betekenis heeft gehad.

Ron Heinen

Dank voor deze column.

Als het gaat over regels dan moeten in het huidige tijdsgewricht dit interdisciplinair benaderen.

Wetenschap is de meest te vertrouwen manier om overtuigende regels te ontdekken, definieren en bewijzen.

Wanneer juridische wetmatigheden de wiskundige of natuur wetmatigheden tegenspreken zullen de juridische wetmatigheden wetenschappelijk overrulled worden. Op

https://drive.google.com/file/d/1yjV4h2EHAM-edgIv0uaQvIJDTK1DWXXv

is hierbij een aardig voorbeeld te vinden. Zoals de auteur het artikeltje terecht afsluit: "The laws of mathematics are here to stay forever, whether politicians like it or not."

Er bestaat een hiërarchische samenhang tussen alle wetmatigheden in ons universum.

Dit is bekend in de wetenschap als een specificatie hiërarchie, zie

https://www.isko.org/cyclo/integrative_levels

voor een algemene uitleg.

Een van de bewijzen van deze hiërarchie is te vinden in "Towards a consensus map of science" op

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/asi.20991.

Conform de transitieve eigenschap van deze specificatie hiërarchie, zie

https://www.isko.org/cyclo/integrative_levels#3.2

overrulen bij tegenstrijdigheden de formele wetmatigheden daarbij de juridische wetmatigheden.

Wanneer we naar de wetenschappelijke disciplines kijken dan vormen de formele wetenschappen het fundament van alle andere wetenschappelijke disciplines, zie bijvoorbeeld ook fig.2 in

http://www.scirp.org/journal/PaperDownload.aspx?paperID=92289

Een algemene wetenschappelijke introductie bij het bovenstaande is te vinden op

https://drive.google.com/file/d/1gHDjMPoO2v003sl4c-V3k6SdcFTGHDTN/view

Een wetenschappelijke uitleg waarom de formele wiskundige wetmatigheden de empirische juridische wetmatigheden overrulen is te vinden op

https://drive.google.com/file/d/1dxqrGR5bzDnhD-6x_8D5-IQrQLEdmCgY/view

Gert Slijkhuis

We kunnen best zonder risico's veel regelgeving verminderen. Denk aan de NOcLAR.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.

Relevantie Datum