Accountant
NBA-platform voor accountants en financials
Overig
Magazine Podcast Dossiers Nieuwsbrief Contact
Home >Discussie> Columns > 2024 > 6 > Druk op dunne schouders
Pieter de Kok

Waar zou het accountantsberoep zijn zonder de dunne schouders van de jonge generatie, vraagt Pieter de Kok zich af.

Discussie Column

Druk op dunne schouders

Leestijd van ongeveer 3 minuten 11 reacties

De dunne schouders. Lichtjes voorovergebogen, schermbril op, earpods in. Net niet business casual gekleed, nog enigszins verlegen, volwassen geworden in het covid-tijdperk, leven gaat niet alleen om werk, kritisch; het fundament onder de audits anno nu.
In de VS is het grote paniek. Een bizar tekort aan auditors is de harde realiteit. Opleidingen versoepelen, de lat omlaag en wie tot vijf kan tellen is straks aangenomen. In Nederland is het aantal vacatures nog steeds heel hoog. Nijpend hoog. Ook hier praten we over een nieuwe opleiding en is good old Peter Eimers weer gevraagd hier de lead te nemen. Peter staat synoniem voor accountancyonderwijs in Nederland.
Het nieuwe onderwijs raakt de volgende generatie dunne schouders.

Inmiddels is er een generatie die denkt dat #genAI het arbeidsmarktvraagstuk grotendeels gaat oplossen. Ik vrees het tegenovergestelde: de ruis versterkt, de efficiency neemt af, de druk op de dunne schouders neemt toe. De #genAI, de middelmatigheid die moet worden bijgestuurd, deels worden gerepareerd en alleen gericht op audit-taakjes, wordt een ramp. Ik weet inmiddels dat niet iedereen het met mij eens is. Google Alerts is nog steeds zo handig. Oude techniek, direct van meerwaarde, bijna real-time.

Het auditvraagstuk blijft in de kern zoals het is. Mijn recente vergezichten richting continuous business assurance blijven vergezichten. De stap naar machine learning en general AI based audits is nog ver weg.
Het onderwijsdebat is ook zoekende naar richting. Gaat alleen de lat omlaag, of komt er een visie waaraan de transitie wordt gekoppeld? Deze transitie is wel al begonnen, de dunne schouders van tegenwoordig worstelen, stellen vragen, wat is de waarheid als het gaat om inzet van #genAI, waar gaan we heen met bredere inzet machine learning en straks general AI?

De dunne schouders hebben weer vijf maanden overleefd in 2024, een busy season exact gelijk aan al die audit busy seasons hiervoor. Stroeve planningen, haperende oplevering en voorbereiding van audits door cliënten en veel verzuim en ziekte.
Een voorjaar waarin heel veel van de dunne schouders tentamens hebben doorstaan; midden in busy season dendert de studietrein gewoon door, een voorjaar waarin de ESG (alarm) fase 1 ons allen doet beseffen dat dit geen groene grap (meer) is. Werk aan de winkel.
Een voorjaar waarin managers en senior managers een nog schaarser fenomeen geworden zijn, in relatieve aantallen minder zijn geworden, waardoor nog meer druk op de dunne schouders landt.
Een voorjaar waarin #datatechnologie nog steeds de #datatechnologie is waar de dunne schouders niet aan toe komen om zelf aan de #dataknoppen te zitten. De klanten volgen zich op, de planning schuift, de to do lijstjes blijven open staan.

De #datateamleden, veel van hen hebben niet alleen dunne schouders maar moeten ook heel erg wennen aan auditen, voelen ook de druk. Natuurlijk willen ze als data-analist in ons auditdomein aan de slag, maar de overstap vanuit bijvoorbeeld de maakindustrie naar de audit, de accountancy, is best groot.
Een voorjaar waarin de externe accountants zich realiseren dat DataSnipper leuk is, maar met snippen alleen komen we niet vooruit, getallen (geautomatiseerd) aansluiten en vinkjes zetten is nog geen auditen.

De dunne schouders moeten worden gecoached, gebuddied, uitgedaagd en er moet geknuffeld worden. De dunne schouders helpen en groeien en leren mee. Ze rollen van vaktechnische bijeenkomsten naar Audit Planning Meetings, van Wwft-sessie en SIRA-updates naar dossiermentoring. Van beoordelingsgesprekken naar teamuitjes. Het moet immers ook nog gezellig zijn. Prikkels, prestaties, zorgen en gas erop.

Waar zou het auditberoep, waar zou de accountancy staan zonder deze dunne schouders?
Ik heb het mijn dunne schouders vaak verteld, ik ben ongelofelijk trots op ze. Ik maak mij ook wel zorgen over ze. Ik signaleer ook dat we als sector echt heel goed moeten nadenken of deze setting duurzaam is. Durven we, parallel aan debatten over onderwijs, innovatie, #genAI en andere onderwerpen, ons ook de vraag te stellen: zijn de schouders onder ons beroep niet te dun?

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Pieter de Kok is partner bij Coney Minds. Van 2010 tot en met 2014 was De Kok aanjager van vernieuwingsbeweging Tuacc.

11 reacties

Peter van Loevezijn

Bij alle vragen, oorzaken, vergezichten rond de dunne schouders valt het me op dat velen hierover mogen nadenken in allerlei commissies, maar dat de dunne schouders weinig wordt gevraagd. En dit gaat niet alleen over praten met in plaats van praten over. Zet de dunne schouders in de commissies en laat ze 50+ om advies vragen.

Frans Kersten

De afgelopen weken in diverse media bijdragen gelezen met in de kern de boodschap dat de huidige jonge generatie sterk gericht is op de privé-werk balans: 40 uur en niet meer. [En dan moet je nog blij zijn dat ze binnen die 40 uur niet constant afgeleid worden door social media.]
Als je dan in de accountancy minimaal 50-60 uur verwacht (incl. Opleiding) dan moet je flink wat extra’s te bieden hebben in een tijd waarin ook nog eens de banen voor het oprapen liggen.
Dit mis ik in de discussie.

Marc Cator

@ Martijn de Kuiper

Ik sluit mij volledig aan bij je analyse. Ondanks de veelal leuke columns van Pieter de Kok is deze oproep weer aan dovemansoren gericht verwacht ik
(ik generaliseer, ook hier weer).
Er liggen stapels (promotie)onderzoeken op de plank of in de la waarin wordt beschreven waarom mensen het vak vaarwel zeggen, maar maatregelen treffen ho maar. Behalve dan de "Discussie"of "in gesprek gaan" of "een luisterend oor bieden'...

Maar vooral doorgaan zoals altijd, want we veranderen liever helemaal niets. En dat we hierdoor een tekort hebben aan mensen, ligt vooral aan DIE mensen en niet aan de organisaties zelf. Zoals het in de sector vooral aan anderen ligt, zoals de klant, de oplevering (door de klant), de AFM, de minister en ga zo maar door. De beroepsgroep zal vanzelfsprekend straks (zonder workforce) concluderen dat het toch echt niet aan hen lag...

Martijn de Kuiper

Misschien heb ik het gemist, maar heeft één van de grote kantoren nou eens een grondige analyse gedaan of laten doen waarom mensen weglopen of niet aan komen lopen? En naar aanleiding van die analyse maatregelen genomen?

Ik lees namelijk alleen maar DAT er een tekort is aan mensen, niet WAAROM dat is. Dan kan je in gesprek gaan met klanten (wat de sector trouwens al roept sinds dat ik er werkzaam ben, maar nog nooit echt heeft durven doen), of de dossierstandaarden naar beneden brengen (kan uiteraard, als het maar geen ongewenste neveneffecten heeft), maar dat gaat het, als het niet de oorzaak is, niet oplossen.

Ik denk niet dat de sector dat heeft gedaan of ernaar gaat handelen. De sector (ik generaliseer, ik weet het) kijkt namelijk vooral naar zichzelf: ik heb vroeger ook 60 a 80 uur per week gewerkt, de studie in de avonduren gedaan en vond het prima dat ik daarmee 1000 PM minder verdiende dan collega's.

Dat verwachten ze nu ook van de huidige accountants. En dat zullen ze hardnekkig vol blijven houden. Zo hardnekkig, dat ze liever hun eigen workforce de nek om draaien dan toegeven dat hun business model niet deugt.

Arnout van Kempen

Minder opdrachten tegen hoger tarief en je rendement blijft overeind

Roy Gorter

"Dat is natuurlijk wel een pleister en geen structurele oplossing voor het echte probleem: het tekort aan mensen."

Ik vraag me af of dat geen (bijdrage aan een) structurele oplossing zou zijn, Hugo. Het is gewoon een heel mooi vak waarin je ontzettend veel kan leren en kan groeien.

Natuurlijk zijn er ook minpunten, en de druk is daarbij denk ik wel een heel belangrijke. Kunnen we heel ingewikkeld over doen en allerlei oplossingen voor lange termijn voor bedenken (in m'n opinie van 2018 https://www.accountant.nl/opinie/2018/5/en-nu-weer-doorwerken/ verwees ik o.a. naar Deloitte die IT als dé oplossing hiervoor noemde...) om er vooral verder geen keuzes te hoeven maken. Uiteindelijk is de oplossing niet zo moeilijk, maar vinden we die wat lastig om op tafel te leggen: accepteer minder opdrachten en daarmee een lager rendement. Het vak wordt daarmee een stuk aantrekkelijker. Niet alleen voor de jonge generatie, maar ook voor anderen die in verschillende fases de behoefte hebben aan een andere balans en dan vaak uitstromen.

E. Lange

Waarom zou AI alleen de controle helpenen niet de ondernemer die wat wil sturen in de uitkomst of de fraudeur?
Makkelijk te ontdekken fraude omzetten in moeilijkte ontdekken fraude?
Of toegenomen verwachtingen over wat ontdekt zou moeten worden bij een controle en dus meer werkstress of afbreukrisico van controles?

Tot nu toe heeft automatisering (ook AI) per saldo meer werk en vooral meer kosten veroorzaakt dan vooraf aangenomen. De toekomst-projecties dat we dankzij de computer super welvarend zouden worden en daarvoor nog maximaal 3x3 uur per week zouden werken in de toekomst hoorden we regelmatig opnieuw, maar het tegendeel is steeds waar. Vroeger was je ook echt vrij als je vrij was, tegenwoordig wordt verwacht dat je 'even' dat bericht beantwoord, wat nazoekt, op social media reageert: de rust is weg uit de vrije tijd en hectiek is toegevoegd aan een nog steeds volle werkweek zonder echte rustmomenten.

Intussen manipuleren concerns en overheden met AI ons leven en is het een perfect instument voor een controlestaat. Geen leuke toekomst voordunne schouders om in goede banen te leiden zodat ze later nog in de spiegel durven te kijken.

Hugo van Campen

Een mooie bijdrage Pieter. Ik denk dat je hier een punt raakt wat voor ons als sector de grootste bedreiging is. Of het nu audit of samenstel is. Je merkt aan alle kanten dat het schuurt. Maar betekent dat ook niet dat je als kantoor keuzes moet maken? Het gesprek aangaan met klanten die het niet "verdienen" om gecontroleerd te worden en als dat geen wijziging oplevert bedanken voor de eer? En nieuwe klanten aannemen alleen als er als echt ruimte is en niet de hoop op ruimte? Durf als kantoor daar keuzes in te maken. Dat is natuurlijk wel een pleister en geen structurele oplossing voor het echte probleem: het tekort aan mensen.

Alle Bergsma

Soms denk ik wel dat we elkaar ook gek maken. We verwachten prachtige dossiers in oude pakketten met dinosaurusvragen die door de dunne schouders excellent worden ingevuld.

Een dossier wat niemand meer leest en waarbij de manager meer bezig is om uit te leggen waarom het onzinnige antwoord niet zo in het dossier kan, daarmee weer aanpassingen nakijkt en nogmaals corrigeert, dan met de echte inhoud bezig is.

Meestal verandert er aan de cijfermatige inhoud niet zoveel, maar zijn we vooral druk met het dossier. Waarom doen we dat? Zorgt het echt voor betere onderbouwingen? Zorgt het echt voor betere jaarrekeningen? Of houden we elkaar bezig (wat een tijdverspilling).

Dunne schouders die er gelukkig zijn en een kleinere laag managers. En torenhoge verwachtingen van de buitenwereld. Wat hebben we toch een prachtig vak ;-)

Ingeborg Uitentuis

Heel mooi beschreven Pieter, zo ervaar ik het ook. Mijn schouders zijn inmiddels al breed, toen ze dun waren was alles nog anders. We blijven maar meer verwachten van elkaar en van AI. Zou er misschien straks een big bang komen waar alles even explodeert en een reset of moeten we accepteren dat het nog erger wordt met tekorten en de druk?

Barry van Leeuwen

Herkenbare column Pieter. Private equity gaat dit zeker niet oplossen. Integendeel. Moeten we als beroepsgroep straks opleidingsquota per kantoor gaan instellen? Of een scholingsfonds?

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.

Relevantie Datum