Waarom vinden mensen het lastig om je te feliciteren als er iets goed gaat, maar zijn ze er als de kippen bij als je een keer een fout maakt, vraagt Marjan Heemskerk zich af.
Discussie ColumnMensen vinden het heerlijk om je te zien falen
Een tijdje geleden maakte ik een foutje. Het ging om een social media bericht op LinkedIn. In de bijbehorende tekst schreef ik: "dan verdien je 4.000 euro per week". En die 'week' had 'maand' moeten zijn. Foutje. In het bijbehorende achterliggende artikel waarnaar ik verwees, stond het overigens wel correct. Maar het gaat me nu even om de reacties die ik kreeg en wat ik daarmee gedaan heb.
Want mensen vinden het heerlijk om je te kunnen betrappen op zo'n fout. De normaal gesproken zogenaamde gluurders (mensen die wel alles van je bekijken, maar nooit een reactie achterlaten), gingen nu ineens wel reageren. Ze buitelden over elkaar heen om me op mijn Grote Fout te wijzen. Reageerders verkneukelden zich over mijn fout en wisten niet hoe snel ze moesten reageren. "Als je zulke dingen al niet goed kan dan, dan bel ik jou zeker niet als ik een accountant nodig heb." Nu kun je mij daar toch al jaren niet meer voor bellen, maar dat terzijde.
Mensen vinden het dus heerlijk om je te zien falen. Waar komt dat vandaan? Waarom vinden mensen het lastig om je oprecht te feliciteren als er iets goed gaat en zijn ze er als de kippen bij als je één keer een foutje maakt? Als je zoals ik de afgelopen jaren ruim vierduizend berichten hebt geplaatst, waarvan die ene met een foutje het opmerkelijk goed doet, is dat op zijn minst opvallend te noemen. Hoe kan het dat een foutje toch zo'n aandacht trekt?
Die vraag ik stelde ik vervolgens in een ander bericht. Gelukkig waren de reacties daarop een stuk vriendelijker. Veel reacties hadden een volgende strekking: "Je moet maar zo denken: 'alleen mensen die nooit iets doen, maken nooit fouten'." Fouten maken hoort erbij en daar kun je alleen maar van leren. Ik zie het dan ook vooral niet als falen, maar meer als een volgend leerpunt.
Falende accountants
Ook in de accountancy falen we wel eens. Logisch, want we zijn aan het werk en het is niet dat we niet in de schijnwerpers staan. Maar wat vinden mensen (het maatschappelijk verkeer, de media) het toch weer lekker als ze zien dat accountants wéér de fout in zijn gegaan.
Neem de constante stroom aan nieuwsberichten over de examenfraude, die we nu ook terugzien bij kleinere accountantskantoren. Heerlijk vinden mensen het om de accountant te kunnen wijzen op dit falen en hoe slecht we als beroepsgroep wel niet zijn.
Wat denk je dat dit doet voor jonge accountants? Als ze zien dat falen in je werk direct leidt tot publiekelijk aan de schandpaal te worden genageld. Denk je dat ze dan nog een keer zullen durven zeggen dat er iets niet goed gegaan is? Dat maakt de drempel alleen maar hoger.
Fouten maken hoort erbij
Nee, beter kunnen we fouten maken en falen normaliseren en bespreekbaar maken. Meer open zijn over wat niet goed is gegaan en daarvan leren. Dat is zo ontzettend nuttig in je werk. Veel nuttiger dan direct iemand de grond in boren. Want, zoals ook mijn volgers zeggen: "Alleen de mensen die niets doen, maken nooit fouten."