Marjan Heemskerk

Heeft het straks nog zin om te starten als zzp'er, ook in de accountancy? Marjan Heemskerk denkt van wel.

Discussie Column

Het einde van zzp'ers in de accountancy?

De aanpak van de schijnzelfstandigheid blijft ook zzp'ers in de accountancy bezighouden. Onlangs was ik te gast bij de podcast van BusySeasonTalks, die geheel in het teken stond van de Wet DBA en de handhaving hiervan per 1 januari 2025.

Sinds begin dit jaar bekend werd dat de Belastingdienst weer gaat handhaven op schijnzelfstandigheid per 1 januari 2025, heeft dit tot grote onrust geleid. Zzp'ers weten niet waar ze aan toe zijn. Maar ook opdrachtgevers houden de boot af. Dat wordt ook nog eens versterkt door wisselende geluiden vanuit politiek en media. De onduidelijkheid sijpelt daarin door, waardoor het voor betrokken partijen alleen maar lastiger wordt om zich hierop voor te bereiden.

Op dit moment zijn er in Nederland 1,6 miljoen zzp'ers. Dat zijn significante cijfers. Ook in de accountancy neemt de zzp'er een steeds groter deel van de werkzame accountants in. Deze zzp'ers zijn niet meer weg te denken uit de sector. Ze zijn hard nodig, want de personeelstekorten in de accountancy zijn er ook nog steeds.

Geldwolven of wederzijdse belangen?

Zzp'ers worden in de media vaker afgeschilderd als geldwolven, die een hoog tarief vragen en veel belastingvoordeel krijgen. Nu valt dat met die belastingvoordelen wel mee. De zelfstandigenaftrek wordt versneld afgebouwd en zal in 2027 nog maar 900 euro bedragen. Ook de mkb-winstvrijstelling wordt steeds verder verlaagd. En over hun winst dragen ze netjes Inkomstenbelasting af. Worden ze echter ziek, dan hebben ze in feite nergens recht op.

Het is voor opdrachtgevers ook een groot voordeel. Zij hebben wel de handjes, maar geen werkgeverslasten. En de mogelijkheid om de zzp'er als een flexibele schil in te zetten en snel af te kunnen schakelen indien nodig. Dus het is zeker niet alleen de zzp'er die profiteert. Ik vind dat dit in de hele discussie vaak onderbelicht is.

Moeten zzp'ers in de accountancy beschermd worden?

De Wet DGA is in het leven geroepen om zzp'ers te beschermen. Aan de ene kant vind ik dat ook ontzettend nodig, zoals ik ook in de podcast beaam. Er zijn namelijk zzp'ers waar veel misbruik van wordt gemaakt. Zij worden ingezet als een reguliere werknemer, tegen een uurtarief waarvan ze nauwelijks belasting, pensioen en verzekering kunnen betalen. Deze zzp'ers zijn beter af in loondienst.

Maar is dat in de accountancy dan ook het geval? Dat denk ik wat minder. Zzp'ers in sectoren zoals de accountancy hebben veel meer mogelijkheden om een goed uurtarief af te spreken en hun werk op zo'n manier in te richten dat het geen verkapt dienstverband is.

Heeft zzp'en nog wel zin?

De vraag die me veel wordt gesteld, niet alleen gesteld door zzp'ers in de accountancy, maar door zzp'ers in alle sectoren, is: "Heeft het nog wel zin om te starten als zzp'er in 2025?"

Mijn antwoord daarop is heel duidelijk: "Jazeker heeft het nog zin om te starten als zzp'er in 2025. Mits je het goed voor jezelf regelt." Daar hoort een fatsoenlijk uurtarief bij, waarin je alles meerekent. Dus je pensioen, verzekeringen, belastingen en alle kosten die je maakt. Voor de gemiddelde zzp'er in de accountancy zal dit geen probleem zijn. Maar er zijn zoals gezegd genoeg sectoren, denk aan de beveiliging, zorg. logistiek en bouw, waar dit wel degelijk een belangrijk aandachtspunt is.

Daarnaast is het belangrijk om goed je opdracht te bespreken met je opdrachtgever. Hoe ga je deze inkleden en uitvoeren? Hierbij is de daadwerkelijke uitvoering belangrijker dan wat je op papier hebt staan.

Lees als zzp'er overeenkomsten ook goed door. Tijdens de podcast werd ook gesproken over clausules die opdrachtgevers in overeenkomsten met zzp'ers laten opnemen die eventuele naheffingsboetes volledig bij de zzp'er leggen. Wees hier dus bedacht op.

Als het goed is, zijn dit zaken die je nu ook al doet als zzp'er. In feite verandert er dus niet veel. Maar ik merk wel dat alle partijen door de handhaving meer op scherp komen te staan.

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Marjan Heemskerk is registeraccountant. Sinds 2016 blogt en vlogt ze als The Happy Financial over persoonlijke financiën en bespreekt thema's voor ondernemers in het mkb. Eerder werkte ze bij PwC, BDO en Witlox Van den Boomen.

Gerelateerd

15 reacties

Jurroen Cluitmans

Ik kom af en toe ZZP-ers tegen in de accountancy die zich "assistent accountant" of iets in die richting noemen. Het zijn dan mensen die nog in opleiding zijn, en voor zichzelf begonnen zijn. Nu zijn er volgens mij duidelijke regels wanneer je als niet accountant je het woord mag gebruiken in - bijvoorbeeld - je functie-omschrijving. En als je die regels volgt, vraag ik me af of je wel aan de richtlijnen voor een zzp-er voldoet.
Verder mis ik in dit artikel de kant voor de werkgever: kun je bijvoorbeeld wel een zzp-er in je controleteam opnemen zonder dat er sprake is van werkgeverschap?

Theo Kaspers

Mij verwondert:
1 dat in de BusySeasTalks alleen mensen geïnterviewd werden die allen een commercieel belang in de zzp-wereld hebben. Waar blijft duiding van het risicobeeld? En vooral oplossing van deze giga-uitdaging.
2 ' De Wet DGA is in het leven geroepen om zzp'ers te beschermen'.
1e Die wet bestaat naar mijn weten niet. 2e Bedoeld wordt vermoedelijk de Wet DBA. Betere duiding is dat die wet vooral de bedoeling heeft de werking van de VAR-bescherming te beëindigen.
En daarnaast wat te verduidelijken.

De VAR en de wet DBA hadden uiteindelijk een soort viagra-uitgewer-king op het probleem.
Uitdaging is vooral hoe 'werknemers' te onderscheiden van overige arbeidsrelaties.

Beoordelen van arbeidsrelaties is als ruim 100 jaar nogal complex. En is er door de vaak Eurogedreven wildgroei deze eeuw nog complexer en dus interessanter op geworden.

De essentiële kennis gericht op risicobeperking zit doorgaans niet aan de auditkant, eerder bij fiscaal/juridisch.

Er is nu dus qua organisatie, urgentie en workload een fikse nieuwe uitdaging in ons vak.

Ben daarom heel benieuwd of en wanneer de NBA haar leden hierin concreet gaat helpen.

Gert Timmerman

Zoals -helaas- te doen gebruikelijk wordt ook door Mevr. Heemskerk in haar bijdrage geen verschil gemaakt tussen een echte ZZPér en een Schijnzppér. Dat is jammer en ook gevaarlijk, want daarmee loop je voor de troepen uit omdat zelfs onze nationale grootgebruiker zelf het verschil niet kent of misschien beter: zijn mening nog even niet openbaar wil maken.

Alexander Vissers

Ruim twee jaren gelden op 11 augustus 2022 verscheen op deze site mijn artikel "Sire er werken geen ZZP-accountants op een accountantskantoor". Daar is niets aan veranderd. En ons beroep kan het zich niet veroorloven daarin fouten te maken, als je je zelf niet kunt controleren hoe dan wel een derde? Nederland heeft al de hand gelicht met het EU recht (het zou ook een keer niet) partners / bestuurders van auditkantoren die aandelen houden en besturen "middels BV" en de AFM die dit faciliteert door het begrip dagelijks beleidsbepalers te hanteren en als aandeelhouders en vennoten de achterliggende natuurlijke personen in te schrijven. De AFM moet gewoon de stemgerechtigden en de leden van het bestuursorgaan inschrijven. Let wel: de NBA heeft een tijd geleden een directeur die gewoon werknemer hoort te zijn -de wet stelt expliciet (Wab art. 18 lid 3) "arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht" -en onderschikt is aan het bestuur middels management contract aangenomen. Slechtste jongetje van de klas. Accountantskantoren hebben geen ZZP'ers maar de NBA heeft die al helemaal niet, en dat staat in de wet.
De stelling dat de wet DGA in het leven is geroepen om werknemers te beschermen is in zijn absoluutheid niet waar. Hij is vooral in het leven geroepen om handhaving beter mogelijk te maken. Wie op zoek is naar zekerheid kiest voor een arbeidsovereenkomst of voor een uitzend-detacheringsconstructie. De discussie of de wet moet worden gewijzigd, een verruiming van het wettelijk zelfstandigen-begrip ten koste van het werknemer-begrip wenselijk is, is een heel andere dan de discussie wie onder geldend recht werknemer is en wie ondernemer.

Rob Groot

Kijk eens naar de voorbeelden per sector die de Rijksoverheid onder de recent heeft uitgewerkt onder de noemer "Zzp-er ja of nee". Het lijkt me overduidelijk dat een zzp-er in de
accountancy een probleem heeft: 1. Er is exacte aansturing (procedures en instructies) op welke wijze het werk uitgevoerd moet worden 2. Het zelfde werk wordt ook gedaan door mensen in loondienst. 3. Van werken voor eigen rekening en risico is bepaald ook geen sprake van. Sta je 3-0 achter in de discussie.

Cees van Geffen

Dat er de afgelopen jaren een enorme toename is geweest van het aantal ZZp-ers is vooral te wijten aan "geen handhaving" door de belastingdienst. Nu de overheid de controle op (schijn)zelfstandigheid wenst te verscherpen wordt men onrustig. Die onrust is terecht, want het zal blijken dat er sprake is van heel veel schijnzelfstandigheid. In veel sectoren doen ZZP-ers exact hetzelfde werk als de medewerkers in loondienst. En ik denk dat dit ook in de accountancy het geval zal zijn.
Het is goed dat er gehandhaafd gaat worden. Dat gaat het kaf van het koren scheiden. De echte zelfstandigen/ondernemers blijven over. Ik denk dat dit goed is, want het is vreselijk uit de hand gelopen.

Bas van Gastel

Geef eens aan wat nu materieel is tussen een werknemer assistent accountant en een zzp-er assistent accountant?
Materieel zijn ze / doen ze precies hetzelfde.

Marcel Scholte

Mario vergeet gemakshalve dat er ook nog kosten zijn welke gemaakt dienen te worden als zelfstandige voor een goed vergelijk, zoals pensioen, zakelijke verzekeringen, arbeidsongeschikheidsverzekering etc. Kosten die de werkgever van de werknemer normaliter betaald.

Daarnaast heeft de zelfstandige het risico op leegloop, geen betaling bij ziekte of vakantie, kosten voor opleiding, etc. Dan is die €100 p/u zo gek nog niet.

Dit is los van de andere voordelen en nadelen als zelfstandige ten opzichte van werknemerschap.

Eindeloze discussie.

(Staat los van de arbeidsrechtelijke kwalificatie waar de discussie mee begon).

Mario van Buijtene

De vraag is: of de werknemer in de audit verdient te weinig of de zzp-er audit teveel? De rekensom is simpel: een zzp-er factureert zomaar 100 euro per uur ex btw, = 4.000 per week = 16.000 per maand (x 10 maanden werken en 2 maanden vrij/geen opdracht =180.000. Welke werknemer verdient er 16.000 per maand (bruto loon+ waarde recht vrije dagen+ andere vergoedingen) en 180.000 per jaar in de vergelijkbare functie? Ik denk dus wel dat het verdienmodel van een ZZP-er de drijfveer kan zijn om ZZP-er te worden omdat het verschil in beloning in vergelijking met een werknemer te groot is. En voor 180.000 kun je aardige AOV verzekering afsluiten en een aardig pensioen opbouwen als je dit wilt of je hebt gewoon extra inkomen.

René J.A.M. Vromans

Grappig dat hoogopgeleide accountancy professionals zich grote zorgen zouden moeten maken over het feit of zij zich wel aan de wet- & regelgeving hebben gehouden nu er wat meer druk wordt gelegd op de naleving.

Lekker integer allemaal, het doet verder ook geen recht aan de afgelegde beroepseed.

Jo Warnier

De column en de reacties hierop zijn allemaal correct en het is aan de ZZP-ers om goed na te denken en zich te laten adviseren wat de mogelijkheden en beperkingen zijn. Voor de goed opgeleide AA's en RA's komt er binnenkort echter een interessant alternatief. Niet in de vorm van ZZP-er maar als franchisenemer in een nieuwe formule waar dergelijke problematieken eenvoudiger op te lossen zijn en welke volledig aan de wettelijke vereisten voldoet. Geen schijnzelfstandigheid want zij kunnen hun eigen praktijk met eigen klanten opbouwen en gebruik maken van de faciliteiten en support (IT en marketing) van de centrale organisatie, collega's en specialisten. Waarom voor een ander accountantskantoor werken als je zelf je eigen praktijk kunt starten met soortgelijke klanten waar je als ZZP-er ook voor werkt. De ondernemende accountant heeft dus wel degelijk een alternatief beschikbaar.

Winfred Merkus

Ik vind het opvallend dat in dezelfde nieuwsbrief waarin de column van Marjan wordt aangekondigd staat dat het onderwijs meer dan een miljard euro uitgeeft aan zzp-ers, een naar mijn mening volstrekt maatschappelijk ongewenste situatie. Jammer dat Marjan daar helemaal niet op ingaat. In vele sectoren zijn zzp-ers echt wel de geldwolven zonder veel verantwoordelijkheid naar de organisatie waar ze aanwezig zijn. En over enkele tientallen jaren zit Nederland met een pensioenproblematiek daar vele zzp-ers helemaal geen pension opbouwen. Dus mooi dat de belastingdienst gaat handhaven en fijn als we dit ongewenste fenomeen in vele sectoren de nek omdraaien!

H. Bakker

ZZP-er zijn in de accountancy kan, zolang je als zzp-er je richt op het verzorgen van administraties, samenstellen van jaarrekeningen, enz. Dus meer richting de administratieve en samenstelkant van het beroep. Het kan absoluut niet in de controlepraktijk. Daar kun je als zzp-er geen eigen kwaliteitssysteem opbouwen die voldoet aan de WTA normen. Je werkt binnen een team waarin afspraken, planning en overleggen plaatsvinden. Je maakt dan gebruik van de tools van het kantoor die je inhuurt. Je houdt dezelfde werktijden aan, enz. Al die zaken suggereren eerder een dienstbetrekking dan zelfstandigheid.
Zijdelings wil ik dan nog benoemen de onrealistische hoge tarieven die in geen verhouding staan tot de geleverde kwaliteit. Er ontbreekt klantkennis, die zorgt dat controles ook nog door het kantoor moeten worden bijgestuurd en verbeterd. Dat maakt dat een zzp-er in de controlepraktijk eigenlijk niet mogelijk is en dat zouden ze zelf ook niet moeten willen.

Chris Lans

Toch bijzonder hoe het vervallen van een handhavingsmoratorium zoveel ophef kan veroorzaken. Als ik het goed begrijp is er geen enkele wet veranderd en is de belangrijkste wijziging dat de norm "eerst aanwijzing" verandert in de norm "naheffing"(https://www.accountant.nl/nieuws/2024/9/waarschuwen-bij-schijnzelfstandigheid-niet-langer-de-norm/)

Als je je nu zorgen gaat maken, begeef je je toch al jaren op het randje (of erover)?

Ik denk dat in de accountancy de wet VBAR mogelijk veel grotere implicaties kent. Waar nu misschien nog een bepaalde mate van ruimte zou bestaat (of in praktijk wordt genomen) gaat in VBAR bij het criterium "de arbeid wordt verricht onder werkinhoudelijke aansturing door de werkgever" elke ZZP-constructie in de accountancy spaak lopen. Zeker in controleteams, waar er maar één werkinhoudelijk eindverantwoordelijke is, en het toch niet de ZZP'er zal zijn die verklaringen afgeeft.

De enige ZZP'ers waar ik toekomst voor zie binnen de accountancy zijn specialisten die voor een specifieke taak worden ingehuurd. De interim-controleleiders en -assistenten worden kansloos in een ZZP-discussie.

Een ander punt: de wg-voordelen zitten primair in die flexibele schil en de mogelijkheid af te schalen als niet meer nodig. De lagere wg-lasten vallen weg tegen de hoge tarieven. En die tarieven leiden op de werkvloer weer tot scheve gezichten bij de medewerkers in loondienst. Daarnaast moet je maar hopen dat een ingehuurde medewerker past binnen kwaliteitssysteem als hij zelfstandig mag acteren.

Alexander Vissers

Beste Marjan Heemskerk, of je wel of niet ZZP er bent is geen keuze. Het hangt geheel van de feiten af. Wanneer je als accountant onderworpen bent aan het kwaliteitssysteem van de accountantsorganisatie, deel uitmaakt van een projectteam, is het vrijwel onmogelijk vol te houden dat geen sprake is van een arbeidsverhouding (tenzij uitzendkracht). De stelling dat het in de accountancy mogelijk is de werkzaamheden zo in te richten dat geen sprake is van een verkapt dienstverband is daarom doorgaans onhoudbaar. Een clausule die de naheffingsboetes bij de ZZP er legt zijn volgens mij nooit werkzaam. Naheffingsboetes betekenen dat sprake is van een arbeidsverhouding en dan kunnen m.i. boetes niet op de werknemer worden afgewenteld. Ga er maar van uit dat op het moment dat blijkt dat kennelijk sprake is van een arbeidsverhouding de overeenkomst van opdracht nietig is. In voorkomende gevallen is gewoon de CAO van kracht anders blijft van de overeenkomst alleen de loonbepaling overeind en mogelijk nog de duur. Anders is een overeenkomst voor onbepaalde duur tot stand gekomen. Laat dit soort bespiegelingen maar over aan arbeidsrecht-specialisten het heeft weinig waarde hier als accountant je licht over te laten schijnen.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.