Joris Joppe

Joris Joppe snapt dat de EU heeft besloten tot verhoging van de grenzen voor wettelijke controles. Maar dat besluit staat volgens hem wel in schril contrast met de waarde die wordt gehecht aan het belang van accountants voor het maatschappelijk verkeer.

Discussie Column

Inkoppertje

Begin oktober sloot de EU-consultatie over de voorgestelde verhoging van de grootte criteria voor ondernemingen. Na tien jaar zouden de grenzen eindelijk verhoogd worden en wel met 25 procent. Inkoppertje, zou je denken. Inflatie was hoog. Vijf jaar geleden zijn de grenzen ook niet aangepast. En al die arme ondernemers maar rapporteren en controleren.

De nieuw voorgestelde grenzen zouden bij circa zes procent van de ondernemers tot een administratieve lastenverlichting leiden. Alle kleine beetjes helpen! Overigens is die analyse gedaan op ondernemingen waarvan data beschikbaar was. Dat roept bij mij nog wel wat vragen op: van de (kennelijk) 18,8 miljoen limited liability companies was maar van 7,3 miljoen data voorhanden om de impact te bepalen. Als die andere 11,5 miljoen bedrijven hun cijfers toch niet beschikbaar stellen, zou ik ook niet zo moeilijk doen over groottecriteria. Maar misschien lees ik het te makkelijk.

De consultatie leverde 64 reacties op. Veel uit Duitsland, maar ook uit Nederland. En een paar random Europese burgers die op persoonlijke titel reageren. Altijd goed voor het gevoel van democratie. Nou heb ik ze niet allemaal gelezen (en de samenvatting van Google Bard was wat hoog over), maar door de bank genomen was het inderdaad een inkoppertje. Omhoog met die grenzen, bij voorkeur met meer dan 25 procent, want regeren is tenslotte vooruitzien.

De elegante uitzonderingen kwamen uit Duitsland. Ik moest het even googelen, maar die kwamen van de Wirtschaftspruferkammer en het Institut der Wirtschaftsprufer in Deutschland. Wat betekent het voor een economie, als je een substantieel lager niveau van zekerheid accepteert voor tien procent van de ondernemingen die controleplichtig waren? Goede vraag, antwoord onbekend. Een argument dat verder in ieder geval niet echt uit de verf kwam. Want overstemd door de roep om administratieve lastenverlichting. 

Anyway, as we speak heeft de EU besloten, binnen tien dagen na sluiting van de consultatie, tot verhoging van de grenzen. En dus met een pennenstreek een significante reductie (tien procent minder controles) van zekerheid voor het maatschappelijk verkeer gerealiseerd. Alhoewel de logica van het besluit onweerlegbaar is, staat het in schril contrast met de waarde die in het algemeen wordt gehecht aan het belang van accountants voor het maatschappelijk verkeer. Als het mijn business was, zou ik me zorgen maken.

Daar komt bij dat we nu weliswaar hogere grenzen hebben voor toepasbaarheid van de controleplicht, het blijven nog steeds relatief domme criteria. We kijken nog steeds niet naar het risicoprofiel van een onderneming of de belangen van stakeholders. Wellicht hadden we onszelf wat meer tijd moeten gunnen, zodat we criteria voor een wettelijke controle daadwerkelijk af hadden kunnen stemmen op de behoefte van het maatschappelijk verkeer. De druk is van de ketel, maar dit lijkt me toch een gemiste kans.

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Joris Joppe is registeraccountant en managing director bij Visionplanner.

Gerelateerd

13 reacties

Adri Brink

Als je Visionplanner gebruikt heb je toch geen accountant meer nodig? De aandeelhouders houders kijken dan toch elke dag mee, Joris Joppe

Willem Buijink

Toch nog dit.

@ Vissers. Jaarstukken publicatieplicht door vennootschappen (deponering bij het Handelsregister) bestaat in Nederland al sinds 1929. EU-wijd is die deponeringsplicht geharmoniseerd door de 1ste EU Vennootschapsrecht Richtlijn uit 1968. Nog voor de Engelsen toetraden. Dus het 'marxistische Engelsen en Duitsers' verhaal is 'prikkelend', maar het klopt niet

Jules Muis

Als alles wat arbitrair is Verboten zou worden, komen we van zelf in een per definitie arbitraire
Marxistische situatie terecht.

Om bij de openbare les van Alexander Visser te blijven.


Het is het verhaal van perfectie als de vijand van het goede.

JM
Trotse voormalig EU ambtenaar

Hein Kloosterman

Vissers stelt dat controleplicht Marxistisch is. Wietsma stelt dat de grenzen van die plicht uit de lucht komen vallen. Wie weet hebben de regelgevers - of eigenlijk de regelbedenkers - het boek van Joop den Uijl gelezen: Inzicht en Uitzicht. Daarin komt de term maatschappelijke kosten voor. Dus: in plaats van de term "marxistisch" was m.i. de term "maatschappelijk bewust" (inclusief kostenbewust) beter!

Alexander Vissers

Ten aanzien van de opmerking "als die andere ondernemingen hun gegevens toch niet ter beschikking stellen". Voor de analyse is de ORBIS databank van Bureau van Dijk gebruikt. Voor de analyse zijn alleen die ondernemingen gebruikt die zowel omzet, balanstotaal als aantal werknemers publiceert. Dat wil niet zeggen dat de andere ondernemingen niet publiceren. Nederland bijvoorbeeld heeft van de vrijstellingsmogelijkheid in de Richtlijn gebruik gemaakt waardoor kleine ondernemingen alleen een gecomprimeerde balans en geen winst- en verliesrekening of omzet hoeven te publiceren en die dus onbekend is. En inderdaad de grenzen zijn volledig arbitrair, of beter, niet alleen de grenzen zijn arbitrair maar de controle- en publicatieplicht zijn arbitrair. De kans echter, dat de EU deze uit de duistere socialistische tijden stammende verplichtingen zal terugdraaien is gering. Ondertussen gaat de EU die toch de voor de vrije gemeenschappelijke markt zou moeten opkomen vrolijk door met het ondemocratisch ideologisch reguleren en bureaucratiseren. Als niemand hard schreeuwt en met de vuist op tafel slaat gaan de bureaucraten vrolijk door met reguleren. Ze zetten in de Richtlijn doodleuk "ter bevordering van de competitieve gemeenschappelijke markt" en maken vervolgens het ondernemen steeds moeilijker.

Joris Joppe

Beste Hugo,
Je kanttekening snap ik - de genomen maatregel is ook uitermate consequent. Ik weet alleen niet of het uitgangspunt voor consequent handelen het juiste is. Ik denk dat het echt een gelegenheidsargument is geweest dat de lobby een impuls heeft gegeven. Niet erg maar ik denk dat we, zoals Jan Wietsma zegt, ons wel bewust moeten blijven van het feit dat de grenzen volledig arbitrair zijn.

Hugo van Campen

Een interessant artikel, waar ik kanttekeningen bij plaats. Zoals ook in andere reacties is geschreven is de ophoging van de kwantitatieve grenzen logisch om de geldontwaarding mee te nemen. Hierdoor zorg je er voor dat ondernemers die niet groeien, anders dan door inflatie, controleplichtig worden. Dat kan niet de bedoeling zijn. Wat volgens mij onderschat wordt is de kracht van stakeholders. Als belangrijke stakeholders meer zekerheid noodzakelijk vinden, vragen ze dat aan de ondernemer. Voldoet die niet aan deze vraag heeft dat gevolgen voor de relatie met de stakeholder. Denk aan een bank die een financiering niet verstrekt of een aanbesteding die niet wordt gegund.

Interessant is de laatste alinea. Waarom kijken we niet naar kwalitatieve criteria voor de controlegrens? Hier moet uiteraard wel onderzoek naar gedaan worden, maar dat is wat er naar mijn mening gebeurd als de markt bepaald welke zekerheid nodig is.

Bart Kamp

Kleine vennootschappen publiceren hun omzet niet, want daarvoor geldt een vrijstelling. Voor (Nederlandse) middelgrote ondernemingen ook (maar daar is het gebruik van die vrijstelling iets minder gebruikelijk). Dus dan kan je op grond van de gepubliceerde jaarrekening niet altijd vaststellen hoe ver een vennootschap van de groottegrens zit.

Als je de grootte vooral wilt baseren op de 'fysieke' omvang van een onderneming moet je corrigeren voor geldontwaarding. (Maar pas je het aantal werknemers niet aan.)
Daarmee bereik je bijv. dat als 'de bakker op de hoek' jaar in jaar uit hetzelfde aantal producten verkoopt, die niet slechts door inflatie (middel)groot wordt. In substance blijft het een kleine onderneming, ook in de ogen van belanghebbenden die ook inmiddels te maken hebben met gestegen prijzen en investeringsbedragen e.d.

Alexander Vissers

Eigenlijk zijn werkelijk alle stellingen uit dit artikel onjuist, getuige ook de uitgestelde delisting van de AEX. Er is al een controleplicht verbonden aan het risiscoprofiel van de onderneming en de stakeholders namelijk alle aan een gereguleerde beurs genoteerde ondernemingen zijn als OOB controleplichtig, daarnaast bestaat een controleplicht afhankelijk van het uitgeoefende bedrijf: alle financiële instellingen en andere organisaties van openbaar belang zijn als OOB controleplichtig en in beide gevallen ongeacht rechtsvorm en grootte. Het belang dat aan accountants wordt gehecht is niet veranderd door de invoering van de controleplicht. Daar is geen enkele indicatie voor. Limperg was al jaren dood toen de controleplicht werd ingevoerd. Er worden sinds de invoering alleen maar naar verhouding minder controles uitgevoerd, die zijn deels vervangen door beoordelingen en samenstellingsopdrachten. Personenvennootschappen (die niet oob zijn) hebben geen controleplicht, ergo het enige geldige verschil is de beperkte aansprakelijkheid en daar speelt de controleplicht geen rol. Personenvennootschapen die een lening willen bij een bank moeten gewoon een gecontroleerde jaarrekening overleggen. Banken en vrijwillige crediteuren zijn niet op een controleplicht aangewezen en de onvrijwillige (o.a. fiscus) hebben geen keuze. Als morgen de controleplicht afgeschaft wordt heeft dat amper gevolgen voor de werkzaamheden van accountants. Accountantscontrole is nu eenmaal veel ouder. Daarnaast, de meeste jaarrekeningen waar ingeschreven accountants bij betrokken zijn worden helemaal niet gecontroleerd. En het accountantsberoep floreert in de VS waar geen controleplicht (alleen voorwaarde voor een SEC registratie) bestaat. Kortom accountants hoeven zich geen enkele zorgen te maken over het verhogen van de grenzen. De brede wettelijke controle met deponeringsplicht is in de eerste plaats een Marxistische erfenis en een inbreuk op de privacy.

Jan Wietsma

Laten we maar voorzichtig concluderen dat er voor de onderbouwing van de hoogte van de wettelijke controlegrenzen weinig wetenschappelijk bewijs is. Dit in tegenstelling tot de het kunnen voorzien dat een onderneming uit het klein, midden- en grootbedrijf in de problemen komt. Voor het microbedrijf ligt dat genuanceerder.

René J.A.M. Vromans

Een aardig artikel.

Wij laten ons nu eenmaal liever belazeren dan dat wij er ook maar één euro meer voor moeten uitgeven om aanvullende zekerheid te krijgen. En in de korte termijn politiek van heden ten dage verkoopt lastenverlichting nu eenmaal beter dan meer zekerheid voor het maatschappelijk verkeer op de lange termijn.

Erik Noijen

Ik heb me altijd afgevraagd waarom wij drie, en inmiddels zelfs vier, verschillende categorieën voor jaarrekeningen en deponeringsstukken hebben. Waarom zouden dit er niet twee kunnen zijn? Je bent ofwel “groot” ofwel “klein en niks er tussenin? Dat zou volgens mij veel meer duidelijkheid geven, beter uit te leggen zijn en de (bestaande) regels makkelijker toepasbaar maken. Het is natuurlijk maar een hersenspinsel, maar het is er wel eentje waarop ik het antwoord niet ken. Wie weet hoe dit ontstaan is en met welke reden(en) dit in stand wordt gehouden?

Alexander Vissers

De Verenigde Staten hebben een prima functionerende economie zonder controleplicht. De publicatie- en controleplicht is de jaren 60 van de vorige eeuw door Harold Wilson en "old Labour" een nog sterk Marxistisch gekleurde partij uitgevonden en in het VK ingevoerd en na de toetreding, in Duitsland Willy Brand aan de macht, in de EU ingevoerd. Eigenlijk is er nooit op gehandhaafd. Er is nooit een geldige rechtvaardiging voor gegeven, het gegeven argument was de beperkte aansprakelijkheid, voor personenvennootschappen geldt de controleplicht niet. Voor de direct betrokkenen, banken een aandeelhouders, zijn noch publicatieplicht noch controleplicht relevant. En met het oog op de flex bv en de faillissementsquotes in Nederland en Europa is kapitaalbescherming een wassen neus. Welk zinnig doel is er mee gediend voor een derde die in november 2023 de in december 2022 gedeponeerde publicatiestukken 2021 raadpleegt? Graydon gebruikt de gegevens in zijn analyses maar daar moet nog een hoop bij om enig nut te hebben. Kortom, de controleplicht en publicatieplicht voor niet- oob's nog maar eens goed overdenken. Verhoging van de grenzen betekent niet dat ook ondernemingen onder die grens niet meer gecontroleerd worden. Als de aandeelhouders of de bank een gecontroleerde jaarrekening eisen wordt de jaarrekening gewoon gecontroleerd. voor die belangrijkste stakeholders is de plicht irrelevant. Bij de publicatiestukken (middelgroot) wordt zelfs geen controleverklaring gedeponeerd alleen een verklaring dat er een controleverklaring is afgegeven bij de jaarrekening. en de strekking daarvan.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.