Marjan Heemskerk

De zzp'er is ook op accountantskantoren niet meer weg te denken. Marjan Heemskerk over kosten, ondernemerschap en ontwikkeling van de zzp-accountant.

Discussie Column

Zzp-accountants: here to stay?

Onlangs las ik in het FD een artikel over zzp'ers. Strekking van dit verhaal was dat in bepaalde sectoren zzp'en lucratiever lijkt dan in loondienst blijven. Vooral in de bouw, IT en in de lezingensector kun je als zzp'er leuke tarieven vragen en dus een goede boterham verdienen. Maar waar het artikel vooral over ging, was dat zzp'ers zichzelf snel rijk rekenen. Doordat onvoldoende rekening wordt gehouden met nakomende kosten en belastingen die betaald moeten worden, is de zzp'er lang niet altijd voordeliger uit. Daar komt ook nog eens het ontbreken van een pensioenopbouw bij kijken.

Reden genoeg voor de auteur van het artikel om te stellen dat zzp'en op korte termijn lucratief lijkt, maar dat dit op lange termijn vaak tegenvalt. Ik plaatste hier vervolgens op social media een bericht over. De reacties waren overweldigend en de meningen verdeeld. De ene helft was van mening dat zzp'en wel degelijk de betere optie was, mits er een goed uurtarief tegenover stond. De ander helft vond juist dat zzp’en veel verborgen kosten met zich meebracht en koos dan ook liever voor de loondienst optie.

De zzp accountant

Tegenwoordig zie je ook steeds meer accountants als zzp'er aan de slag gaan. Ik ben dan ook heel benieuwd hoe het nu zit met de zzp-accountant. Is dat een houdbaar fenomeen? Gaan we dit in de komende tijd alleen nog maar meer zien in de accountancy? En hoe lucratief is de accountantssector voor zzp'ers?

Laten we beginnen met dat uurtarief en die verborgen kosten. Als ik iets geleerd heb van mijn eigen onderneming en online platform, is het dat je er nooit vanuit kan gaan dat iemand iets wel weet of begrijpt. Ook accountants niet. Maar toch acht ik de kans kleiner dat een zzp-accountant kosten over het hoofd ziet, of te weinig geld opzij zet voor de belasting dan een willekeurige andere zzp'er. Als zzp-accountant kun je dan ook, afhankelijk van je ervaring en opleiding, best aardige tarieven vragen waar je nog wat aan overhoudt.

Ondernemerschap en risico lopen

Op social media kreeg ik ook veel reacties dat men zzp'ers geen échte ondernemers vindt. Want ze lopen immers geen risico. Daar ben ik het niet mee eens. Als zzp'er loop je wel degelijk risico. Het voordeel dat accountantskantoren hebben, het mogelijk maken van een flexibele schil, is ook direct het risico dat een zzp'er loopt. Je moet er rekening mee houden dat bij mindere economische tijden de opdrachten niet voor het oprapen liggen. Maar ook dat is juist onderdeel van zzp’en: ondernemen en risico lopen.

Ik zie juist een voordeel van dit ondernemerschap van de zzp'er. Je weet pas echt hoe iets werkt, als je het zelf een keer gedaan hebt. Als accountant geven we vaak adviezen aan onze klanten. Maar op het moment dat je je eigen aangiftes moet regelen, je administratie vanaf nul moet opzetten en een juiste rechtspersoon moet kiezen, is het ineens een ander verhaal. Ook door dit in de praktijk zelf te ervaren, word je een betere accountant.

Opdrachten

Als zzp-accountant heb je niet altijd je opdrachten en klanten voor het kiezen. Ook dan, of juist dan, heb je minder leuke opdrachten. De vraag is ook in hoeverre je wordt ingezet op je daadwerkelijke niveau. Daar staat dan weer wel tegenover dat je ook kunt kiezen voor bredere opdrachten. Als zzp'er heb je de vrijheid om te kiezen voor een interimklus als financial controller, of een specialisatie in een bepaalde sector. Hierdoor heb je je eigen ontwikkeling zelf in de hand en kun je ervoor kiezen om bredere ervaring dan bijvoorbeeld alleen in de audit op te doen.

Dat zelf in de hand hebben van je ontwikkeling, heeft natuurlijk ook weer een keerzijde. Je bent zelf verantwoordelijk voor je opleiding en stageverplichting. Gelukkig zijn daarin ook steeds meer mogelijkheden en maatwerktrajecten beschikbaar. Op die manier kun je én zzp’en én voldoen aan je praktijkverplichting.

'Here to stay'?

De zzp-accountant is wat mij betreft niet meer weg te denken op accountantskantoren. Het plaatje van de standaard accountant is al lang niet meer en het aandeel zzp-accountants zal de komende tijd nog wel blijven stijgen. Kantoren en opleiders doen er dan ook goed aan om dit fenomeen op een goede manier in hun omgeving in te passen.

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Marjan Heemskerk is registeraccountant. Sinds 2016 blogt en vlogt ze als The Happy Financial over persoonlijke financiën en bespreekt thema's voor ondernemers in het mkb. Eerder werkte ze bij PwC, BDO en Witlox Van den Boomen.

Gerelateerd

8 reacties

Jan Borger

Een mooie oproep lijkt mij om te kijken hoe je ervoor kunt zorgen dat ZZP-accountants duurzaam kunt inpassen in het beroep.

Voor degene die wel ondernemerschap ambieert, maar het niet zit zitten om als partner van een accountantskantoor aan de slag te gaan is ZZP-accountant een goed alternatief.

Gelet ook op de overige reacties en de afsluiting van Marjan denk ik dat de sector er inderdaad goed aan doet om te kijken hoe dit op een goede manier is in te passen, zonder dat er sprake is van een rol die teveel lijkt om een regulier dienstverband.

bas van gastel

zzp-ers op een accountantskantoor?
zzp-ers doen alleen maar declarabel werk, het niet productieve werk laten ze liggen voor de collega’s in loondienst.
zzp-ers dragen niets bij aan de kantoorontwikkeling.
zeer slecht voor het kantoor

Jan de Rooy

Alexander, dit lijkt me niet de plaats om in extensie op het (juridische/fiscale) begrip zelfstandigheid in te gaan.
Wel lijkt het me, dat juist in situaties van zelfstandige beroepsuitoefening, omgeven door regelgeving en nadrukkelijk gericht op persoonlijke verantwoordelijkheid en onafhankelijkheid, zaken toch duidelijk anders kunnen of misschien juist wel moeten liggen. In ieder geval bij degenen die eindverantwoordelijkheid dragen, maar ook bij anderen die vanuit hun professie (RA’s) medeverantwoordelijkheid dragen.

Alexander Vissers

Het concept accountant ZZP-er werkzaam bij een accountantskantoor bevindt zich in het donkergrijze (zwarte) gebied en bestaat alleen bij gratie van het handhavingsmoratorium. Iets anders geldt bij een uitleenconstructie waarbij de ZZP uitgeleend wordt, DGA of anderszins. Vermelding in het handelsregister van het uitoefenen van het uitleenbedrijf is dan voorwaarde. In juni is aangekondigd dat de regering de kwestie schijnzelfstandigheid op de agenda gaat zetten.
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2022/06/24/kabinet-wil-schijnzelfstandigheid-in-samenhang-aanpakken
De problemen ten aanzien van het ZZP model in de accountancy liggen onder andere in het begrip verbonden aan werkzaam bij. ZZP ers zijn werkzaam bij. Ook staat de constructie op gespannen voet met de eisen die aan het kwaliteitssysteem worden gesteld en met de beroepsregulering inzake onafhankelijkheid en mogelijk zelfs vergunningsvoorwaarden en vergunningsplicht. Het is hoog tijd dat zulke ZZP constructies in al dan niet flexibele arbeidsrelaties worden omgezet. Accountants moeten ervoor waken dat het al te breed interpreteren cq overtreden van de regelgeving in afwezigheid van handhaving het beroep niet in diskrediet zal brengen zodra er weer gehandhaafd wordt. De eenvoudigste toets die aan te leggen is: doen anderen hetzelfde werk bij dezelfde opdrachtgever in loondienst? Dan is de kans dat jij ook in dienstbetrekking werkt heel groot.

Jan de Rooy

Als we spreken over registeraccountants die werken als ZZP-er, zoals jij Marjan, dan speelt er meer dan een eventueel dienstverband.

Immers, de kern van de professie was toch van oudsher de bevoegdheid om het controle vak uit te voeren. Na lang studeren en na voldoende werkervaring te hebben opgedaan werd je als professional ingeschreven in het accountantsregister.

Later kwamen daar allerlei regels bij voor het gezamenlijk controleren, samen met (nog) niet accountants en anderen dan accountants. Zo langzaam aan voeren deze de boventoon lijkt het wel eens. Je sneeuwt als controleaccountant onder in een web van verantwoordelijkheden, voorschriften, hiërarchie, communicatie eisen, etc.

De kans bestaat dat je jezelf als professional hierin niet meer terugvind. Waar zit je eigen ethiek nog, waar je eigen opvattingen?

Als ZZP-er in de accountancy neem je als het er op aankomt toch eerder je eigen verantwoordelijkheid denk ik.

Zelf ben ik betrokken bij een initiatief dat juist vanwege deze ontwikkeling probeert om zelfstandige accountants optimaal te faciliteren om zo veel mogelijk terug te vinden van de oorspronkelijke opzet.

Al was het alleen maar om het vak leuker te maken!

Alexander Vissers

Voor een actuele uitgebreide beschouwing over dit thema, en alle ZZP ers en opdrachtgevers zouden daar kennis van moeten nemen, lees de conclusie van de procureur generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden van 16 juni 2022 ECLI:NL:PHR:2022:578
Als voor de praktijk belangrijkste criterium kristalliseert zich steeds meer uit of de activiteiten tot de kern van de bedrijfsvoering van de werkgever / opdrachtgever behoren. Een accountant bij een accountantskantoor is dan een werknemer een energiebesparingsconsulent niet, een bakker in een bakkerij een is een werknemer een accountant niet. Zoveel is duidelijk: het handhavingsmoratorium heeft de duidelijkheid geen goed gedaan, de door de PG gesignaleerde behoefte aan duidelijkheid is dringend gewenst.

Alexander Vissers

De EU zou wel eens een dikke streep kunnen zetten door het wel erg liberale Nederlandse model. Het werknemer begrip staat in verband met de implementatie van de richtlijn inzake transparantie van arbeidsvoorwaarden weer versterkt in de belangstelling van de wetgever. Relaties die vrijwel overal elders in de EU dwingend als werknemersrelaties worden gezien zouden dan ook in Nederland wel eens als werknemer-relatie kunnen worden gekwalificeerd. Nul-urencontracten worden al aan banden gelegd. En gezien de arbeidsmarktkrapte zullen de accountantskantoren en andere opdrachtgevers vaak ook in een meer duurzaam verband geïnteresseerd zijn. Belangrijk is daarnaast de aansprakelijkheid die voor een een-pitter moeilijk te verzekeren is, deze uit te sluiten is veelal eveneens problematisch. Eventueel kan bij aansprakelijkstelling alsnog de vraag naar status als werknemer en daarmee naar de draagplicht actueel worden. Het feit dat het ZZP model momenteel floreert heeft meer te maken met ontbrekende handhaving en politieke afzijdigheid bij het oplossen van het grijze gebied dan met ondernemerschap.

Arnout van Kempen

Het is de uitwerking van wat alweer tien, twintig jaar geleden werd aangekondigd: de netwerk-economie. Goed voor de flexibiliteit in de economie, minder goed voor wie zichzelf daarin niet weet te redden. En voor, in dit geval, accountantskantoren een reden voor fundamentele heroriëntatie op wat het is om “kantoor” te zijn.

Overigens, die discussie over of zzp-ers wel “echte” ondernemers zijn is imho vooral een beetje sneu van degene die daar een punt van maken. Wat boeit het of omstanders je wel of niet een echte ondernemer vinden?

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.