Terwijl het accountantsberoep zich opmaakt voor een volgend busy season, denkt Omar El Messaoudi na over een betere scheiding van werk en privé.

Discussie Column 18 november 2022

Audit op slot

Voor de overname door het internet, de slimme tooling en minder tastbare dienstverlening, was werk echt werk. Wat bedoel ik daarmee? Men ging naar een fysieke plek (lees fabriek, kantoor of andere locatie) om er te werken. Er werd ingeklokt en aan het einde van de dag uitgeklokt. Het licht ging uit. De werkplek stroomde leeg. Het werk werd niet meegenomen naar huis. Het enige wat mee terugging naar huis was de lege broodtrommel. Zelfs als je wat was vergeten, of nog iets wilde afmaken moest je wachten tot de volgende dag. Thuis aangekomen ging de focus volledig naar de familie, vrienden, hobby's en andere bezigheden. Je ziet bijna een zwartwit film voor je, als je dit zo leest hé?

Tegenwoordig gaat werk overal mee naar toe. Je kunt werken vanuit een kantoor of ergens vanuit een boomhut in Trinidad and Tobago. In- en uitklokken bestaat niet meer. Je werkt staand, zittend en liggend. Je werkt etend. Je werkt terwijl je kinderen helemaal los gaan in Monkey Town. Je werkt terwijl je naar Ajax kijkt. Je werkt in de avond. Je werkt in de nacht. Je werkt terwijl je bezoek hebt. Je werkt de klok rond. Werk heeft langzamerhand een groot deel van onze tijd ingenomen. Onze kostbare tijd. Wij hebben nog steeds diezelfde vierentwintig uur in ons bezit die onze voorgangers ook hadden. Wij hebben die belangrijke uurtjes echter sneller uit onze handen laten glippen. De grenzen zijn vervaagd. De grenzen tussen werk en privé.

Als ik naar onze sector kijk, dan zie ik deze grenzen allang niet meer. Vooral tijdens het aanstormende busy season. Het seizoen waarin je om drie uur 's nachts nog een mailtje van een collega kan krijgen en je geïrriteerd wordt aangekeken de volgende dag, als je daarop niet hebt gereageerd. Het seizoen waarbij het gehele pand van een klant leeg loopt, het licht in verschillende ruimtes uitvalt en de accountants nog ergens in een hoekje zitten met een stuk pizza in de hand, starend naar wat schermen. Het seizoen waarbij het not done is als je de laptop om 17.00 uur dichtklapt, je een middag vrij neemt voor wat privézaken, of je je telefoon niet opneemt als je 's avonds met je kids lekker voor de buis hangt.

Ik heb zoveel collega's horen klagen over bovengenoemde praktijken. Over het feit dat er geen einde lijkt te komen aan het werk. Over dat het toch niet normaal is dat collega's nog aan het werk zijn terwijl de meeste mensen al de lakens zijn gaan opzoeken. Er zijn al heel veel initiatieven opgezet om deze fenomenen terug te dringen. Het resultaat is nog niet echt merkbaar. De klachten komen ieder jaar weer terug.

Ik zie het al gebeuren, straks na oud en nieuw. De donkere ochtenden, de lange files en de versleten laptops. De opgeslokte uren, de vreemde pizza-avonden en het verdwenen privéleven. Zoals eerder gezegd zijn er al vele initiatieven aanwezig, maar tevergeefs. Wellicht tijd voor iets nieuws. Soms is een op het eerste oog gek lijkende manoeuvre nodig, om een mooie beweging op gang te krijgen.

Ik ga daarom even hardop nadenken. Ik ga even terug in de tijd. De tijd van fabrieken, in- en uitklokmechanismes. Stel nu dat een aantal slimme mensen auditsoftware, laptopsoftware en telefoonsoftware kunnen bouwen waarop een slot kan worden geplaatst. Lijkt me niet de moeilijkste opgave. Dat slot gaat bijvoorbeeld in om 18.00 uur, tot en met 08.30 uur (andere tijden zijn natuurlijk ook mogelijk, op basis van onderzoek etc.). Dit betekent in de praktijk dat je gewoon na 18.00 uur niet meer bij je werk kunt. Even schrikken hé? Of toch niet? Wat een bijzonder moment zal dat zijn. Wauw. Ik zie het al voor me. Duizenden accountants die plotseling even verbaasd om zich heen kijken, ademhalen en denken: Wat nu?

Sta op, stap je auto in en rij je leven weer tegemoet. Geniet van de rest van je dag. Morgen om 08.30 uur kun je weer met een verse kop koffie achter je laptop zitten. In het begin zal het vreemd aanvoelen, op den duur zul je niet anders willen. Je zult frisser ogen, je stress neemt af, je relaties en familiebanden worden versterkt, je krijgt er hobby's en andere activiteiten bij. Je gaat zelfs weer koken.

Kantoren zullen een verbeterde planning hanteren, niet alle opdrachten kunnen aannemen en accountants zullen hun dagen beter indelen. Effectiviteit en efficiëntie gaan omhoog. Er ontstaat een hele cultuurverandering. Het maken van veel uren maakt ruimte voor het zo productief mogelijk zijn binnen de twee gekozen tijden. Ik kan nog een lange tijd doorgaan wat betreft de voordelen die zich mogelijk kunnen presenteren. Over de nadelen moet ik eerlijk gezegd langer nadenken. Wellicht dat ik er een paar in de comments terug ga lezen. Bovenstaand idee is natuurlijk nog onderhevig aan een nadere uitwerking.

Vertel mij nu eerlijk, beste lezer. Kreeg je niet al een bevrijdend gevoel bij het lezen hiervan? Zo niet, dan moet je even langs de dokter. Wellicht iets met work en aholic.

Oh ja, nog even een reminder: Als jij tussen 18.00 en 08.30 uur niet achter je laptop zit of je werktelefoon niet kunt opnemen, dan zal de aarde niet vergaan, noch zullen er doden vallen. Sterker nog, velen zullen weer leven. Onthoud dat.

Goed idee hé? Waar wachten we op? Welk kantoor begint? Welk kantoor wordt een pionier? Ik ben benieuwd!