Stel je voor dat je op een zinkend schip staat als accountant. Welke zaken neem je mee en welke zou je laten gaan, vraagt Omar El Messaoudi zich af.
Discussie ColumnMeer met minder
You possess only whatever will not be lost in a ship wreck.
(Al Ghazali)
Denk eens aan je kledingkast. Hoeveel kleren draag je niet? Er zitten shirts bij die je helemaal vergeten bent. Hoeveel schoenen heb je? Welke doe je nog aan? Kijk om je heen in de woonkamer. Maak je nou echt gebruik van dat ene bijzettafeltje of die extra ladekast? Hoeveel boeken moet je elke keer afstoffen en welke potjes, pannetjes en ander keukengerei heb je zover mogelijk de kasten en lades ingeduwd? Wat is de toegevoegde waarde van al deze bezittingen? Stel dat je een sticker zou plaatsen op elke bezitting die je dagelijks gebruikt. Het genieten van het kijken naar je mooie kamerplant hoort hier uiteraard ook bij. Ik ben er van overtuigd dat meer dan de helft van je bezittingen eigenlijk weg kan. Ik niet alleen, onder meer onderzoek van Dr. Thomas Gilovich toont dit ook aan.
Op zolder zag ik de NV COS liggen. Een enorme pil, die met de jaren dikker lijkt te worden. Als je er doorheen bladert zie je zoveel stappen, toelichtingen en voorbeelden. Ik ben echt benieuwd hoeveel daarvan wordt gelezen en gebruikt door accountants. Zie bijvoorbeeld NV COS 315, A23. Ik zie liever een instructieboekje dat accountants als handvat kunnen gebruiken, waarbij praktijkoverleg, onderzoek, ervaringen en het gebruiken van het eigen brein de rest doen. Een oproep aan de opstellers van de bundels om nogmaals om tafel te zitten. Vraag accountants om een dag bij elkaar te zitten, leg de bundel op tafel en stel vervolgens de vraag: "Wat kan eruit?"
Ditzelfde principe kunnen we in de sector op alle belangrijke facetten toepassen. Kijk maar naar de jaarrekening bijvoorbeeld. Nodig een keer een aantal belangrijke stakeholders uit en gooi de jaarrekening op tafel. Stel ze vervolgens de vraag: "Welke informatie kan weg?" Je zult versteld staan. Een side note: Ik heb begrepen dat de accountant onder andere als vertrouwenspersoon fungeert voor de gebruikers van de jaarrekening. Hoe vaak zijn deze gebruikers betrokken geweest bij het opstellen van een jaarrekening?
Wat dacht je van het aantal klanten dat kantoren bedienen? Elk jaar spelen weer dezelfde capaciteitsproblemen, of hoor je weer dezelfde klachten bij het koffieapparaat. "Deze klant past niet bij ons." "Waarom nemen wij er zo'n grote klant bij als het verloop al zo hoog is?" Ook hier een oproep naar alle kantoren. Bekijk de klantenportefeuille nu eens zoals je je eigen kledingkast zou bekijken. Wat kan eruit?
Aan de universiteiten de oproep om de master en post-master accountancy nogmaals te bekijken. Moeten al die vakken wel? Welke kennis heeft de accountant nu daadwerkelijk nodig in de praktijk? Draai het om. Stel vanuit de praktijk een lijst met vakken op die benodigd zijn. Welk vak gaat er nu bijvoorbeeld over het opstellen van een managementletter of accountantsverslag en het communiceren hiervan naar het management? Ik heb er géén meegemaakt.
Wat te denken van ons beroep? Als we niet uitkijken, zijn we straks jurist, advocaat, taxateur, consultant, accountant, boekhouder, controller en techneut. Wij willen van alles wat. Het is goed om kennis te hebben van verschillende zaken, maar wij lijken langzamerhand de focus kwijt te raken. Wat zijn onze fundamenten? Liever uitblinken in drie dingen, dan gemiddeld zijn in dertig dingen. Denk aan de hierboven genoemde quote van Al Ghazali. Stel je eens voor dat je op een zinkend schip staat als accountant. Welke zaken zou je meenemen en welke zaken zou je laten gaan?
Als je de afgelopen periode de accountancysector geanalyseerd hebt, valt iets op. Meer regels, meer maatregelen, meer rollen voor de accountant, meer studievakken, meer bemoeienis vanuit politieke hoek, het bedienen van meer klanten en ga zo maar door. Een antwoord blijft vaak uit, als ik dan vraag of meer beter is. We willen meer door meer, maar wellicht krijg je meer door minder.
Een oproep daarom aan de gehele sector. Laten wij een andere mindset aannemen. Bekijk (als accountant, kantoor etc.) per belangrijk facet (maatregelen, rol, studie, werkstappen, klanten) wat weg kan. Ik ben ervan overtuigd dat dit opschoningsproces ons meer gaat opleveren. Misschien is het een idee om een nationale opschoningsdag of -week te introduceren.