Ook in het mkb is een rol voor de accountant weggelegd rondom duurzaam ondernemen, meent Marjan Heemskerk.

Discussie Column 04 mei 2021

Duurzaam ondernemen vinden we belangrijk

Duurzaam ondernemen vinden we belangrijk. Maar niet alleen 'wij', ook op de beurs wordt dit aspect steeds belangrijker gevonden. Dat bleek maar weer eens toen begin april de beursgang van maaltijdbezorgservice Deliveroo zorgde voor ophef. Een verwachte introductieprijs van vier pond zakte al snel in en daalde in korte tijd met 30 procent. De reden? Onvoldoende aandacht van deze onderneming voor duurzaam ondernemen. Moeten we daar als accountants iets van vinden? Of er zelfs iets aan doen? En hoe zit dat wanneer het niet gaat om beursgenoteerde ondernemingen, maar om bedrijven in het mkb-segment? 

Steeds meer bedrijven rapporteren over verschillende aspecten ten aanzien van hun manier van duurzaam ondernemen. Ze geven informatie over hun personeelsbestand, zoals personeelsverloop of ziekteverzuim. Maar ook cijfers over diversiteit en inclusie krijgen gelukkig steeds meer aandacht bij verschillende bedrijven. Milieu en klimaat zijn ook geliefde onderwerpen. Denk aan het verbruik van water en energie, of besparingen die worden gerealiseerd met nieuwe initiatieven.
Dat is allemaal informatie en gebruikers van de jaarrekening hebben behoefte aan betrouwbare informatie. Dus wat dat betreft lijkt de rol van de accountant niet heel ingewikkeld, maar wel nodig. Ook moeten we bedacht zijn op nieuwe frauderisicofactoren, in de vorm van greenwashing.

Duurzaam ondernemen in het mkb

Maar ook zeker in het mkb, waar dergelijke informatie niet altijd publiekelijk wordt gedeeld, is een rol voor de accountant weggelegd rondom duurzaam ondernemen. Want deze ondernemingen zijn weliswaar wat kleiner en de mondiale impact zal misschien minder zijn. Maar juist deze ondernemingen zijn een stuk wendbaarder en kunnen écht een verschil maken met tastbare initiatieven. Daar komt bij dat duurzaam willen ondernemen voor mkb-ondernemers niet zozeer positief nieuws is met een daaraan gekoppelde mogelijke stijging van aandelenkoersen. Deze ondernemers zullen duurzaam ondernemen vooral willen doen vanuit intrinsieke motivatie. Iets wat het nog veel krachtiger maakt en wellicht daardoor nog succesvoller.

Wat kunnen we daar als accountants in het mkb nog aan toevoegen? Wat we met name kunnen doen is de mkb-ondernemer ondersteunen bij het maken van bewuste keuzes. Maar ook het goede voorbeeld geven als accountant. Iets dat al in de NBA-brochure 'Duurzaam ondernemen', in 2012 speciaal ontwikkeld voor de mkb accountant, wordt genoemd. Om te kunnen adviseren over duurzaam ondernemen, moeten we vooral eerst onze eigen ondernemingen duurzaam inrichten (al dan niet met externe hulp, dat vond ik dan wel weer een bijzondere toevoeging).

Ondernemers hebben wel degelijk behoefte aan ondersteuning en ruggenspraak vanuit hun accountant, zeker in het mkb. Volgens mij laten wij daar nog veel kansen liggen als het gaat om echte toegevoegde waarde. Ondernemers geven namelijk wel aan dat ze hiermee bezig zijn en dit belangrijke onderwerpen vinden. Maar in slechts enkele gevallen wordt de accountant geraadpleegd. Kansen dus!

Voor de show

In hoeverre is dit allemaal voor de show? Als je voorbij alle goedbedoelde initiatieven en positieve uitingen kijkt (zoals alle lof voor EY over de energietransitie bij Shell en hun key audit matters), wat wordt er dan écht voor bijvoorbeeld milieu en klimaat gedaan?

Kijk eens naar Tesla, een bedrijf dat wordt geroemd omdat ze elektrisch rijden naar een ongekend niveau hebben weten te tillen. Er lijkt geen eind te komen aan de stijgende koers. Tesla laat vervolgens weten te investeren in bitcoins en dit in de toekomst ook als betaalmiddel te accepteren. Waar aan voorbij wordt gegaan is dat het mijnen van bitcoins ontzettend veel energie kost. Of dat de investeerder ervan weerhoudt om te investeren in Tesla? Ik denk het niet.

Al met al vind ik het natuurlijk een goede ontwikkeling dat duurzaam ondernemen, op alle gebieden, steeds belangrijker wordt gevonden. Door zowel ondernemers als accountants. Vorige maand waren de slechte arbeidsomstandigheden van maaltijdbezorgers een aanleiding om dit weer op tafel te krijgen. De vraag is in hoeverre investeerders dit écht als reden hadden om niet te willen investeren in Deliveroo. Feit is wel dat het veelvuldig in het nieuws was. En dat is wat mij betreft een stap vooruit.