Bij de start van de consultatie van de NOW-standaarden kijkt Peter Eimers terug op wat hij heeft geleerd in de afgelopen maanden.

Discussie Column 09 september 2020

Tijd voor actie - NOW

Het ei is gelegd: het NOW 1 Accountantsprotocol van SZW en de twee NBA-Standaarden zijn live. Dit is het resultaat van ruim vijf maanden intensief overleg tussen NBA en SZW. Dat was niet zonder reden: het was een 3D-puzzel die moest worden gekraakt met in het achterhoofd de ondernemers die de BV Nederland draaiende hebben gehouden.

De kern van deze puzzel was de schijnbare kloof tussen de behoefte van de overheid aan zo veel mogelijk zekerheid door de accountant bij de miljarden loonsubsidies en aan de andere kant de onmogelijkheid van de accountant om een puzzel te leggen als er mogelijk enkele stukjes ontbreken. Toen ik onlangs de Limpergzaal in het NBA-gebouw betrad viel mijn oog op het schilderij met zijn afbeelding. Zijn Leer van het Gewekte Vertrouwen is ook na bijna honderd jaar nog steeds springlevend!

Het Accountantsprotocol en de NOW-Standaarden die nu op tafel liggen, laten zien dat die kloof is gedicht: de overheid krijgt waar zij gerechtvaardigd op kan rekenen, accountants kunnen en moeten hun uiterste best doen om hier invulling aan te geven. Meer dan ooit geldt: Nederland kan rekenen op zijn accountants. 

Met de door de NBA aangedragen en door SZW gekozen differentiatie in accountantsproducten in vier kwadranten en aan de onderkant de derdenverklaring, wordt recht gedaan aan de brede waaier aan werkgevers en de aangevraagde loonsubsidies. Zo vormen tien procent van alle aanvragen zeventig procent van de uitgekeerde voorschotten. Van de grootste ‘afnemers’ mag het zwaarste accountantsproduct worden gevraagd. 

Uit de afgelopen maanden hebben wij veel geleerd. Ik licht er een paar zaken uit:

1. Hoe je het ook wendt of keert, misbruikrisico's van onterecht aangevraagde subsidies liggen op de loer. De fraudedriehoek met druk-gelegenheid-rationalisatie is prominent aanwezig. Dat wil niet zeggen dat iedereen fraudeert (gelukkig niet), maar dat je als accountant enorm alert moet zijn op die mogelijkheid. Dit geldt voor alle kwadranten.
2. Het perfecte plaatje bestaat niet. Tegen mijn studenten vertel ik bij elke introductie dat controleren/beoordelen/samenstellen het vak is van het omgaan met imperfecties. Dat geldt in deze NOW-setting meer dan ooit. Het is de kunst om ontbrekende of gehavende puzzelstukken te repareren, zodat je aan het eind toch met overtuiging de uitspraak kunt doen die je had beoogd. En in die gevallen waarin dat niet gaat, dan communiceer je daar transparant over. Daarmee maken wij een issue niet ons probleem, wij spiegelen alleen de situatie. Het is aan de subsidiegever om de consequenties daaraan te verbinden. 
3. Wij hebben in ons werk steeds het accountantsperspectief in het oog gehouden, uiteraard met het maatschappelijk perspectief als kader. Wat betekent dit voor de mkb-accountant, wat kan een controlerend accountant hiermee? De basis van ons denken is de keten; gericht op betrouwbare informatie, waarin niet alleen de ondernemer een rol speelt, maar zeker ook alle accountants. Ook accountants in business kunnen hier hun bijdrage aan leveren. Want ondernemers, de politiek en daarmee ook de hele samenleving mogen er op rekenen dat onze beroepsgroep een fundamentele bijdrage levert aan de wens die eigenlijk door iedereen wordt gedeeld, namelijk dat onze economie zo goed mogelijk door deze onverwachte crisis heen komt. Dat de toegekende subsidies terecht waren. Dat de cijfers kloppen. Dat de miljarden die wij als samenleving investeren in herstel van ondernemingen, goed besteed zijn. Kortom: dat het deugt. Dat is waar wij als accountants samen voor staan en dus ook trots op mogen zijn. 

Consultatie

Vandaag start het consultatieproces van twee weken voor de NOW-Standaarden. De consultatievragen richten zich op de wijze waarop de NBA met de standaarden invulling geeft aan het Accountantsprotocol. Opdat u uw werk goed kunt doen en Nederland ook op u kan rekenen! Iedereen wordt uitgenodigd om te reageren op de consultatievragen. U en uw klanten dus ook! 

Bekijk ook de toelichting van Peter Eimers bij de NOW-Standaarden op Accountant.tv.