Marcel Pheijffer

Marcel Pheijffer reageert op alle berichtgeving rondom de Duitse betalingsverwerker Wirecard.

Discussie Column

Boekhoudschandaal Wirecard

Ik heb er geen woorden voor...

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

Gerelateerd

25 reacties

Jan Weezenberg

@Jaap Nienhuis, 24 juni

Geachte Heer Nienhuis
Nog een aardig voorbeeld over denkbeelden buiten onze sector

Zie op internet: monty python career advice youtube


Hier ziet U John Cleese die een loopbaan advies geeft aan een CPA.
Wijkt een beetje af van de NBA brochure 'accountant worden "


Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

R.J.A.M. Vromans vromans

14 maanden later en het Wirecard sprookje is uit

Op 24 april 2019 tekent de huisaccountant de controleverklaring 2018 af (“true and fair view” op pagina 218) bij een lijvig boekwerk zijnde de jaarrekening 2018 van Wirecard AG.

Negen pagina’s aan controleverklaring met zelfs een Emphasis of matter paragraph aangaande een klokkenluider in Singapore en daarnaast als eerste Key Audit Matter “Accounting treatment of maters on the basis of the findings from investigations, which were performed due tot the allegations of a whistleblower in Singapore.” “Our audit did not lead to any reservations regarding the accounting treatment of matters on the basis of the findings from investigations which were performed in response to alligations of a whistleblower in Singapore.”

Op pagina 114 heeft Wirdecard verwoord “No risk was classified as “high” or “very high”.

Dan moet het toch goed zijn!!!

Een melding van een ongebruikelijke verklaring is mogelijk op zijn plaats.

De voor vele spannende vraag resteert nog van wat gebeurde er vanaf 25 april 2019 tot en met de datum van zeg maar 3 juni 2010 “Beleggers wantrouwen verklaring Wirecard” bij de huisaccountant?

Had men al enige opmerkelijke controlebevindingen opgedaan die geleid hebben tot het vroegtijdig informeren van corporate governance en/of de toezichthouder(s) of moest men nog beginnen met de controle (van de afgelopen 10 jaar dat men de huisaccountant was)?

Is de bovengenoemde terechte Key Audit Matter uit 2018 vervangen door een andere waardoor de scope ergens anders lag of was het onderzoeksrapport van de concurrent naar malversaties een grote opluchting!

Kortom complexe materie waarover vast nog niet het laatste woord is gezegd en geschreven.

Arnout van Kempen

Daar lijkt het op ja. En dat is ook het enige dat je als buitenstaander in beginsel zou moeten merken van de accountant.

Ik snap best dat hier al allerlei conclusies worden getrokken, maar ik ben vooral benieuwd naar het echte verhaal, als we dat ooit horen. En dan ben ik vooral benieuwd naar de lessen die accountants daaruit kunnen leren. Maar op voorhand ben ik er niet van overtuigd dat de accountant hier verwijtbaar heeft gehandeld.

Martijn de Kuiper

Ja precies dat dus. Dus pas bij iets waar ze een stempel plaatsen gaan ze schreeuwen. Lijkt erop dat ze dat hebben gedaan.

Arnout van Kempen

Wel interessant in deze discussie denk ik: is de fraude-detectie door de accountant gericht op het operationele risico of op het verslaggevingsrisico? Hint: het is dat laatste

Martijn de Kuiper

@Willem van Veen

Ik denk het wel, maar ik weet nu niet hoe de dynamiek is gegaan binnen die controle. Misschien is er wel bij 2 kwartaalcijfers om gevraagd (waar hoop ik geen mededeling over is gedaan) maar niet gekregen en werd de discussie pas goed gevoerd in het 2e half jaar. Had de accountant dan in de tussentijd de 'klabakken' erbij moeten halen?

Maar het zet wel in het licht hoe controleaanpakken worden bepaald en uitgevoerd (zonder te zeggen hoe ze moeten uitgevoerd eigenlijk)

Jaap Nienhuis

@ A. Vel
Inmiddels heeft Minister van Financiën Olaf Scholz zijn zorg geuit over eventuele manco's in het toezicht op Wirecard AG.

„Kritische Fragen stellen sich auch der Aufsicht über das Unternehmen, insbesondere mit Blick auf die Rechnungslegung und die Bilanzkontrolle“, aldus Scholz." „Hier scheinen Wirtschaftsprüfer wie Aufsichtsbehörden nicht effektiv gewesen zu sein.“ Over BaFin: "Fehler müssen schleunigst identifiziert und abgestellt werden“. Scholz wil straffere regulering: „Das sind wir Anlegern, Beschäftigten und Investoren schuldig – und dem Finanzplatz Deutschland.“

Mijn pleidooi: vind de oplossing in een effectief risico-communicatiesysteem. Waarom heeft hebben de klokkenluiders zich met documenten gewend tot 'Investigative Reporter' bij de Fiancial Times, Dan McCrum en niet tot de accountant, de Duitse NBA, de BaFin of MinFin Scholz? Vertrouwen in een meldingssysteem voor misstanden vraagt een geringe inspanning: compenseer de de schade die integere melders in het verleden hebben opgelopen door hun 'Zivilcourage'. Dit verlaagt de drempel voor toekomstige melders!

https://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/digitec/wirecard-olaf-scholz-ruegt-wirtschaftspruefer-und-aufsichtsbehoerden-16828701.html

@ J. Weezenberg, goede luistertip!

Jan Weezenberg

@Jaap Nienhuis 23 juni 2020

Met Drs P. aan de piano, live optreden 1957, komt de essentie/sarcasme van de tekst nog mooier tot zijn recht.
Te zien op You Tube, (Drs.P de commensaal).



Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

Jaap Nienhuis

De houding van een financieel toezichthouder ten opzichte van een ondertoezichtgestelde lijkt soms wat op die van de hospita ('kostjuffrouw') ten opzichte van de (moordlustige) commensaal (kostganger) in 'Het Trapportaal' door Drs. P. Het is zo'n keurig nette man en 'de huur betaalt hij steevast alle weken.' https://www.lyricsfreak.com/d/drs+p/de+kommensaal_20876271.html

De Duitse journalist Gabor Steinhart in opinieblad www.focus.de: 'Die zweite Seite des Wirecard-Skandals: BaFin verfolgte lieber den Boten statt die Täter'. BaFin telt in totaal 2700 medewerkers in Bonn en Frankfurt. Prefereerde men 'rust in de tent' boven 'onruststokers'? Hoe normaal was het dat Deutsche Bank voor een belangrijk deel de aandelen van Markus Braun in zijn eigen onderneming financierde? De aandelen van CEO Markus Braun in Wirecard waren op enig moment ruim 1 miljard euro waard. 'Als je wint, heb je vrienden...'

Jan Bouwens

@ A Vel
Ook regulators hebben incentives die aanleding geven tot ongewenst gedrag. Een mooi voorbeeld tref je aan in het bankwezen in: Regulatory Incentives and the Thrift Crisis: Dividends, Mutual-To-Stock Conversions,
and Financial Distress
Author(s): Randall S. Kroszner and Philip E. Strahan
Source: The Journal of Finance , Sep., 1996, Vol. 51, No. 4 (Sep., 1996), pp. 1285-1319
In het geval van Wirecard zouden we dan ook moeten bekijken welke prikkel BaFin had .....

A Vel

Toch nog even een reactie.

Ik heb nog eens de ~40 artikelen van Financial Times gelezen. Wat echt opzienbarend is, is de rol van de toezichthouder BaFin.

Op 30 januari 2019, maakte Financial Time bekend, op basis van gegevens gelekt door een klokkenluider, dat er mogelijk sprake was van malversaties.

De documenten die FT in bezit had waren ook geverifieerd bij derde partijen. Het journalistieke werk leek goed in elkaar te zitten.

Wat maakt BaFin de dag erna bekend? Dat ze een onderzoek starten naar FT of ze de markt onwetmatig hebben beinvloed op basis van europese wetgeving.

En gisteren zegt de Duitse ministerie van financien goed gehandeld heeft. Kan iemand dat begrijpen??

Jaap Nienhuis

Voor accountants die bij voorkeur teruggaan naar een primaire bronnen hierbij een link naar de officiële tenlastelegging door het Duitse OM.
Daarin wordt ook gerefereerd aan eventuele mededaders.

https://www.justiz.bayern.de/gerichte-und-behoerden/staatsanwaltschaft/muenchen-1/presse/2020/4.php

CNN interviewt de FT-jounalist die Wirecard de afgelopen anderhalf jaar heeft gevold. Dankzij documenten afkomstig van een whistleblower kwam hij de zaak verder op het spoor. De klokkenluider wendde zich tot de FT niet tot de BAFIN of Duitse media. De toezichthouder en bewaker van Finanzstandort Deutschand kwam laat in beweging. https://edition.cnn.com/videos/business/2020/06/22/wirecard-scandal-missing-money.cnn-business/video/playlists/stories-worth-watching/

Jan Bouwens

We weten niet wie schuldig is.
Wat ik niet begrijp is dat als we kijken naar firm-level fraude omzet altijd op nummer een staat. Volgens het FD is de aanklacht “Het Openbaar Ministerie (OM) in München vermoedt dat Braun de omzetcijfers heeft opgeblazen om beleggers en klanten te paaien.”

Nu Wirecard toegaf dat de aan beleggers gepresenteerde bedrijfscijfers over 2019 en het eerste kwartaal van 2020 niet juist zijn zou het goed zijn de omzet te bezien en om te bekijken of er bankverklaringen zijn die eerdere (2019) cash posities bevestigen. Als er een omzetprobleem is, moeten dat of fake klanten of verveelvoudigde omzetten bij bestaande klanten zijn geweest. Het is soms verbazingwekkend hoe vernuftig zulk constructies zijn (soms ook dom trouwens).
We moeten eerst weten hoe slim de constructie was. Maar dat weten we nu niet.

Jan Willem Vijfhuize

Nu snap ik waarom controlerend accountants een non-compliant krijgen als de standaardbankverklaring niet door de accountant zelf is opgevraagd..... Dus ja ook in Nederland is dit te doen gebruikelijk.

Filip Spaak

@Tjibbe Bosman; mooie anekdote natuurlijk, maar ik betwijfel of u verhaal nog steeds staat als u een inlog laat zien bij een of andere obscure, buitenlandse bank in plaats van het vertrouwde scherm van onze eigen ING of ABN.

Dat is wat iedereen, en zeker de kritische accountant, toch had moeten opvallen dat 70% van de banktegoeden (en dus ook de omzet) afkomstig is van een of andere obscure Aziatische dochter aangehouden bij een bank uit weer een andere entiteit, wiens groei ook volledig uit de pas loopt bij het Europese bedrijf.

Jan Weezenberg



Share

Buy used:
$2.67
+ $6.50 shipping
Used: Good | Details
Sold by Bookbarn International US

Deliver to Netherlands


Add to Cart

Add to List






Have one to sell?
Sell on Amazon









Geachte Heer van Veen,
Een opzienbarend (want uiterst leerzaam) boek uit de vorige eeuw is

"A Practical Guide to Creative Accounting Paperback – December 31, 1988
by Michael Jameson (Author)"

Het is nu nog te koop als hard cover bij Amazon voor 3,94 dollar.

Van harte aanbevolen.

Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

Willem van Veen

@Tjibbe Bosman Dank voor je reactie. Ik heb ooit bij een bank gewerkt en toen waren alle standaard bankverklaringen op papier en, als deze naar een fraudeur werden verstuurd, redelijk makkelijk te vervalsen. Uit je toelichting leid ik af dat als daar op dit moment geen sprake van is het noodzakelijk blijkt te zijn dat de accountant extra onderzoek gaat doen. Mee eens?

Willem van Veen

@Martijn de Kuiper Zou bij een bedrijf zo groot als Wirecard de accountant niet maandelijks te balans moeten controleren? Direct na de maandafsluiting. Stel bij een bedrijf vind in januari een onregelmatigheid plaats en de accountant controleert alleen op de jaarultimo, dan loop je al 15-18 maanden achter de feiten aan.

Martijn de Kuiper

Niet alles gevolgd, maar de accountant heeft het toch tijdig gezien en juist gehandeld? Of zaten de spookmiljarden ook al in de JR van voor 2019?

Tjibbe Bosman

@Willem van Veen: een correct uitgevoerd standaard bankverklaring proces is juist erg lastig te vervalsen. Veel verloopt al via directe uitwisselingen met banken via confirmation.com of andere portals van de banken, waar dus in theorie niemand anders tussen kan zitten.

Daarnaast correct het proces doorlopen: alleen directe communicatie tussen bank en accountant, adres checken, envelop checken (frankering etc, bij US GAAS zelfs archiveren), at random en bij hele grote bedragen de bank manager bij verassing via de receptie opbellen om het nog eens te laten bevestigen en professioneel kritisch blijven. Heeft men van deze bankrekeningen ook betalingen gezien bij de controle van de betaalorganisatie, inkoop- en verkoop-processen? Zo nee, waarom niet en waren deze selecties dan wel onv volledige en geschikte populaties gebaseerd?

A Vel

Er zijn inderdaad geen woorden voor.

Financial Times heeft vorig jaar al kritische vragen gesteld over de jaarcijfers van Wirecard. Deze vragen werden verworpen.

Dezelfde krante citeerde personeel van de bank in de Filipijnen, die suggereerde dat de standaard bankverklaringen vervalst waren.

Zeker geen excuus, maar het zou erop duiden dat de fraude omvangrijk is.

Hoe groter de leugen, hoe meer mensen het geloven. De fabeltjes krant.

Stijn vd S

@Willem van Veen
Klinkt goed, maar met meekijken ben je er nog maar half.. Wellicht vanzelfsprekend, maar zorg ervoor dat je ook aanwezig bent tijdens inloggen, en niet valt voor de truc 'kom over een kwartiertje maar even langs, ik moet de login-gegevens even opzoeken'. Met een simpel trucje (Firefox, Ctrl+Shift+C, inspector) laat ik ter lering en vermaeck (van de andere collega's) nieuwe assistenten met een vergezocht verhaal altijd even geloven dat ik (ook) poker-multimillionair ben, met als 'bewijs' dat ze best mee mogen kijken (en scrollen) op m'n bankrekening waar dan een (snel vooraf door mij aangepast) banksaldo prijkt. Om het aan te dikken is de betaling aan de Albert Heijn van 25,00 nog even aangepast in een betaling aan Ferrari BV van 248.000,00. Linksboven een slotje in de browser, 'dus' dan klopt het... Iedereen valt er in eerste instantie voor, hoe ongeloofwaardig het verhaal ook is, laat staan een plausibel verhaal van een controller/cfo. Op het eind va de dag zijn ze een ilusie armer (nee, ik heb niet zonet een Ferrari gekocht die ze wel een weekendje mogen lenen) en een waardevolle ervaring rijker.
Pogingen om moedwillig, met vervalste stukken, de accountant om de tuin te leiden vereisen een héél heel alert team.

Willem van Veen

@Tjibbe Bosman Een standaard bankverklaring kan je nog vervalsen en 1,9 miljard aan verkoopfacturen wellicht ook, maar online dagafschriften met een saldo van 1,9 miljard? Bij de betrokken bank kan je gewoon online bankieren. Effe inloggen om te checken. https://www.bdo.com.ph/business/cash-management-services/business-online-banking

Tjibbe Bosman

Sterker nog, er is een Duitse audit standaard die het opvragen en beoordelen van standaard bankverklaringen bij alle bankrelaties van een concern verplicht stelt... Naast de EUR 1,9mrd ontbrekende liquide middelen, moet dit ook ergens credit zijn geboekt (waarschijnlijk omzet). Hoe kan daar EUR 1,9mrd in de controle zijn gemist?

Willem van Veen

Ik ben maar een simpele boekhouder, maar hoe kan een volledig bankboek gefaked worden? Als er 1,9 miljard op de balans staat, dan log je als CFO of accountant toch even in om zo'n bedrag te checken? Of mis ik iets?

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.