Van de accountant wordt in deze crisistijd een soort 'Harry Potter-kracht' verwacht. Maar tijdens zijn opleiding heeft hij geen glazen bol gekregen, stelt John Weerdenburg.

Discussie Column 18 mei 2020

Slechte tijden, goede tijden

Er breken rustiger tijden aan bij de familie Weerdenburg. Waarom? Nou, dat is heel eenvoudig. Door de coronacrisis was het niet meer mogelijk om de favoriete soap van mijn echtgenote en mijn dertienjarige dochter - Goede tijden, slechte tijden - op te nemen. Hierdoor is de laatste uitzending eind mei, waarna ik weer de macht krijg over de afstandsbediening. Zo heeft ieder nadeel zijn voordeel. 

Het zijn b(iz)arre tijden. Op dit moment zijn veel mensen onzeker, omdat ze niet weten wat de toekomst ons gaat brengen. Die onzekerheid knaagt ook aan mij. Al lijkt het eind van de tunnel (het vinden van een effectief medicijn of vaccin) enigszins in zicht. Dat laat echter onverlet dat niemand weet hoe lang die tunnel is. Wisten we dat maar! Het zou het leven op dit moment voor iedereen een stuk makkelijker maken, wat ook zeker geldt voor de accountant.

Van de accountant wordt op dit moment namelijk een soort 'Harry Potter-kracht' verwacht. En alles leuk en aardig, maar hoe boor je die kracht aan? Tijdens mijn opleiding is mij nooit een glazen bol aangereikt; ik heb altijd mijn gezonde verstand gebruikt. Toch verwacht het maatschappelijk verkeer dat accountants nu over predictive skills beschikken. Om een voorbeeld aan te halen: voor de eerste NOW-regeling - deadline voor aanmelding verstrijkt 31 mei aanstaande - wordt van de accountant verwacht dat hij de 'beste' periode van omzetderving goed kan inschatten. De ondernemer kan één periode kiezen: de periode maart-mei, april-juni of de periode mei-juli. Maar eens gekozen blijft gekozen; er is geen weg terug. Van de accountant wordt echter wel verwacht dat hij de ondernemer helpt om overtuigd de juiste periode te kiezen.

Ook de banken verlangen van de accountant dat hij bij kredietaanvragen een betrouwbare blik in zijn nog steeds niet beschikbare glazen bol kan werpen. Maar als de uitgangspunten al niet duidelijk zijn (hoe lang was de tunnel ook alweer?), hoe kom je dan tot een deugdelijke prognose? Als onduidelijk is hoeveel procentuele groei of krimp er te verwachten is? En diezelfde banken roepen dan ook nog: "We kijken niet helemaal naar de prognose, maar we hebben deze nodig om ons dossier af te sluiten." Ja ja. Vroeger was het makkelijker om vooruit te kijken naar de toekomst. Dat is nu anders. De toekomst hult zich in een mistbank. Maar mistbank of geen mistbank, we worden nu wel gedwongen om te kijken naar het effect van de anderhalve-meter-economie, naar gewijzigde openingstijden, enzovoorts. Hoe gaan we dat vertalen naar concrete cijfers? We zijn vrij 'blauwe mensen', we zijn exact opgeleid. Hoe gaan we te werk? Pakken we de break-even-omzet erbij en rekenen we dan terug naar de verwachte omzet? Is die haalbaar?  

Gelukkig ontstaan er in tijden van crisis ook mooie initiatieven. Ondanks alle misère is het ook een tijd waarin mensen hun creativiteit en doorzettingsvermogen aanspreken. Zo regelen sommige horecaondernemers in no-time een bezorgservice, koken ze speciaal op afroep en ik heb zelfs een 'stapelterras' langs zien komen. Daarnaast hebben veel mensen de voordelen van thuiswerken ontdekt: minder reistijd, langer slapen, flexibeler werktijden. Maar kijk ook naar de brandstofbesparing, verminderde CO₂-uitstoot en de sterk geslonken hoeveelheid files.

Ik hoop dat we de voordelen die we nu ondervinden ook meenemen naar de toekomst. Wat mijzelf betreft: ik ga toch vaker via Teams vergaderen met een klant in Groningen of Limburg in plaats van dat ik de auto pak. Ben ik ook eens eerder thuis... Goede tijden, slechte tijden…