De wendbaarheid van ondernemingen is straks doorslaggevend voor een duurzamere en socialere toekomst. De accountant kan dat toetsen en daarover een oordeel vellen, aldus Jeffrey Bekkerin.

Discussie Column 06 mei 2020

Assurance ten aanzien van de wendbaarheid van ondernemingen

Een crisis is vaak een mechanisme dat zwakheden in bedrijfsmodellen en financieringsstructuren blootlegt. De coronacrisis zal ons wijzen op de zwakheden van een systeem van winstmaximalisatie en het verlangen naar meer en meer efficiency, zoals beschreven in mijn eerdere columns.

De toekomst zal uitwijzen dat bedrijven die louter streven naar winstmaximalisatie onvoldoende levensvatbaarheid hebben. Ik verwacht dat de accountant in het kader van de continuïteitveronderstelling hier steeds vaker iets over gaat zeggen. Op dit moment is het daar nog te vroeg voor, want het huis staat nog deels in de brand en we zijn nog altijd bezig met het blussen van het vuur. Veel ondernemers en managementteams zijn nu druk bezig met het bestrijden van de crisis. Zij hebben nog niet de tijd en de rust om na te denken over wat dit alles nu echt gaat betekenen op de lange termijn.

Bovendien heerst bij velen een soort van naïviteit, waarbij de hoop wordt uitgestraald dat alles straks weer normaal is. Met hulp van extra financiële middelen, het inleveren van de bonus en hier en daar wat kostenbesparingen wordt geloofd dat veel, zo niet alles, zal terugkeren naar het oude. De gedachte over hoe we straks alle schulden moeten terugbetalen en/of de huidige businessmodellen en het fiscale regime wel duurzaam genoeg zijn, wordt het liefst genegeerd.

Door de crisis zal de kredietwaardigheid van een onderneming echter nog meer dan in het verleden een belangrijke factor zijn om kapitaal aan te kunnen trekken. Het vet op de botten helpt je misschien door de crisis, maar straks moet ook weer worden geïnvesteerd om ondernemingen te laten voortbestaan. Investeren in innovatie staat nu niet hoog op de agenda, maar de kosten hiervoor zullen straks veel hoger zijn dan voor de crisis. Daardoor missen diverse bedrijven straks de boot.

In tijden van onzekerheid over de toekomst is het vertrouwen tussen een onderneming, diens aandeelhouders en banken heel belangrijk. Dat vertrouwen zal opnieuw moeten worden opgebouwd, omdat het speelveld gaat veranderen en prestaties uit het verleden geen garanties bieden voor de toekomst. Veel zal afhangen van de huidige staat van het bedrijfssysteem. Is dit dynamisch genoeg om zich aan te passen aan de veranderende omgeving?

Iedere onderneming moet een plan klaar hebben om aan te tonen hoe daarmee wordt omgegaan, zodat banken en andere investeerders de kredietwaardigheid kunnen vaststellen. Investeerders willen bijvoorbeeld weten of een managementteam het bedrijfsmodel snel kan aanpassen naar een duurzamer model.

De mate van wendbaarheid zal doorslaggevend zijn bij het beoordelen of een bedrijf klaar is voor een duurzamere en socialere toekomst. Die wendbaarheid van een organisatie kan de accountant toetsen en ook kan hij of zij daarover een oordeel vellen. Door het verschaffen van zekerheid over de wendbaarheid van de onderneming, kan de accountant helpen het vertrouwen tussen onderneming, aandeelhouders, investeerders en banken te verstevigen. Daarmee wordt ingespeeld op de groeiende behoefte om de kredietwaardigheid van ondernemingen te beoordelen.

De accountant kan zich hiermee (her)positioneren als vertrouwenspersoon van het maatschappelijk verkeer. Dit is de kans waarop we hebben gewacht om de wereld te laten zien waarom de accountant onmisbaar is voor het vertrouwen in een duurzame economie.