NBA-voorzitter Marco van der Vegte kijkt terug op een bijzonder jaar, waarin veel is gebeurd en veel is veranderd, ook voor de beroepsorganisatie.

Discussie Column 07 december 2020

Een opmerkelijk jaar

De blaadjes zijn van de bomen, de dagen zijn kort en we zijn begonnen aan de feestmaand, die we dit jaar op bijzondere wijze vieren. Een mooi moment om stil te staan bij een aantal grote ontwikkelingen in het accountantsberoep. Het is altijd goed om eens te overzien wat we hebben bereikt en waar we vinden dat het nog beter kan.

De COVID-19 pandemie heeft een diepe impact op onze gehele samenleving. In de eerste plaats op ons persoonlijke leven: het beperkt ons. Maar ook op ons professionele leven waren en zijn er veel gevolgen. Zo kregen we te maken met een serie noodmaatregelen van het kabinet. Daarin ligt vaak een rol voor de accountant. Binnen de NOW hebben we hard gewerkt, samen met het ministerie en de uitvoeringsinstanties, om te komen tot zo goed mogelijke werkwijzen voor de accountant en om misbruik te voorkomen. Bij de derdenverklaring zaten daar dilemma’s aan, bijvoorbeeld rond het level playing field met andere dienstverleners. Maar we hebben het publiek belang bovenaan gezet en gekozen voor een robuuste aanpak die past bij onze kwaliteit van werken. Ten behoeve van de uitvoeringsproblemen die we voorzagen is een vaktechnisch panel toegevoegd aan de NBA-helpdesk om alle leden te ondersteunen

We zijn allemaal steeds handiger geworden in Zoom, MS Teams en Google Hangout, ter ondersteuning van het werken op afstand. Maar dat is nog wel iets anders dan een controle op afstand doen. Bovenop al het extra werk dat de pandemie van organisaties vraagt, denk aan de impact op de controleomgeving of waarderings- en continuïteitsvraagstukken, is dit een beperkende factor. Zoals aangekondigd komen we deze maand met een aanvullende handreiking.

Na het verschijnen van de rapporten van MCA en CTA stelde minister Hoekstra twee kwartiermakers aan. We zijn goed in gesprek, er wordt veel werk verricht. Met name op het gebied van Audit Quality Indicators (AQI’s), fraude en continuïteit; ieder vanuit eigen rol en verantwoordelijkheid. Daarnaast ontwikkelen we een apart programma voor de niet-oob-kantoren, mede ter voorbereiding op het directe AFM-toezicht dat vanaf 2022 van start gaat. Vanzelfsprekend biedt de NBA alle ondersteuning aan de kwartiermakers en het ministerie als het gaat om de opvolging van de aanbevelingen.

De governance van de NBA is een groot thema op de ALV van 14 december. Ik ben blij dat er van verschillende kanten zienswijzen zijn ingediend bij de voorstellen. In de afgelopen twee jaar is vanuit de leden heel veel input geleverd en de voorstellen reflecteren wat de leden willen. Samen willen we komen tot iets beters. Vasthouden aan wat we nu hebben moet je alleen doen als je denkt dat de alternatieven slechter zijn. En ik denk dat de voorstellen die wij op 14 december voorleggen een grote verbetering inhouden: meer aandacht voor de individuele accountant en zijn ontwikkelingsmogelijkheden en meer aandacht voor kennisdeling en de kwaliteit van het beroep. Minder discussies over macht en vertegenwoordiging, meer ruimte voor alle leden om een betere accountant te zijn. Daar geloof ik in en ik verwacht dat veel accountants dat ook zullen willen.

Wij hebben een externe evaluatie van het ACB (adviescollege voor beroepsreglementering) laten uitvoeren. Daaruit komen drie belangrijke conclusies. In de eerste plaats moet er meer aandacht voor en betrokkenheid van meer stakeholders zijn. Zo waarborg je een directe inbreng van maatschappelijke behoeften. Ten tweede: de transparantie moet groter. Het ACB zou beter moeten communiceren over gevolgde processen, relevante input, afwegingen en gemaakte keuzes. Tenslotte zou het ACB onafhankelijker binnen de NBA gepositioneerd moeten worden. Een nadrukkelijke scheiding tussen de belangenbehartigende en regelgevende taken van de NBA zou daarbij helpen. We gaan hiermee aan de slag.

Mijn eigen terugtreden als voorzitter, nu over een jaar, werpt zijn schaduw al vooruit. Er is een profiel opgesteld van de nieuwe voorzitter en wij spreken als bestuur uit dat het bij voorkeur een titelhouder moet zijn, maar niet per se. Wij denken aan een AiB’er of iemand van een klein of middelgroot kantoor, maar nadrukkelijk staat de vacature straks open voor elke RA, AA of niet-accountant. Voor de opvolging Jan Wietsma als bestuurslid zoeken we nadrukkelijk een niet-titeldrager, met ervaring rondom innovatie en mkb.

Over het proces dat loopt rondom NBA Opleidingen kan ik nog niet veel meer zeggen dan dat we met verschillende partijen in gesprek zijn. Zodra we meer weten zal ik daar ook meer over zeggen.

Beste collega’s, 2020 werd een jaar dat niemand van ons snel vergeet. Er is veel gebeurd, er is veel veranderd. Wat blijft is dat de NBA zich inspant om de beroepsorganisatie van ons allemaal te zijn. Daar slagen we de ene keer beter in dan de andere keer. Er is wel eens kritiek dat wij de mkb-accountant onvoldoende zouden vertegenwoordigen. Met een groot aantal activiteiten, betrokkenheid bij nieuwe regelgeving zoals NOW en een serie webinars, gevolgd door duizenden mkb-accountants, hebben we laten zien dat we onderwerpen die onder die groep leven, kunnen benoemen en behandelen. En dat we daar waarde toevoegen voor onze leden. De campagne die we hadden beloofd, hebben we helaas vanwege de pandemie moeten stopzetten. Maar in 2021 pakken we die weer op.

Wel dit jaar gestart is de nieuwe wervingscampagne voor scholieren en studenten, de NBA Impact Challenge, zowel live als online. Meer dan 2500 deelnemers van zo'n vijftig onderwijsinstellingen hebben de afgelopen maanden kunnen proeven van het accountantsvak. Op 8 december strijden de acht beste teams tegen elkaar in de finale.

Ondertussen blijven thema’s als diversiteit, inclusiviteit en duurzaamheid ook hoog op onze agenda staan. Zo laten we zien dat wij als beroepsgroep niet alleen midden in de samenleving staan, maar er ook actief deel van uit maken.

Ik wens iedereen alvast mooie feestdagen en een voorspoedig 2021.