Over de toekomst van het accountantsvak kunnen commissies van alles bedenken, maar uiteindelijk moet de vakman of vakvrouw aan tafel er toch chocola van maken, aldus Margreeth Kloppenburg.

Discussie Column 27 januari 2020

Veranderingsmoe?

Je hebt van die dagen dat er een liedje in je hoofd blijft rondzingen. Zoals ik dat nu heb met het lied Het land is moe van Drs. P. Hierin beschrijft hij de deplorabele toestand van het land en de mensen, met de precieze dictie die zo onmiskenbaar bij hem hoort. Het is allemaal kommer en kwel.

Misschien even kort, voordat ik doorga: mij is gevraagd weer actiever bij te dragen aan het actuele debat op accountant.nl, in plaats van, zoals de afgelopen vijf jaar, te verblijven in de rustige, sepiakleurige krochten van uw huisblad Accountant. Dus, nou ja, daar ben ik dan weer. Gesterkt, maar daar kom ik zo nog op terug.
Het betekent ook dat ik voor deze rentree heel wat uren heb doorgebracht met mijn neus in kloeke rapporten, meerdere kranten en ook een column van Pieter Derks beluisterde bij een koude bushalte tegenover een accountantskantoor waar ik net vandaan kwam. En ik dus genoeg tijd had me af te vragen hoe dit alles nou op u, individueel lid van de gemeenschap, overkomt.

Zo was daar allereerst het rapport van Sir Donald Brydon (verrassend leesbaar, ook al is het in Engeland echt heel anders zoals men mij blijft uitleggen), en, op 14 januari, het eindrapport van uw eigen MCA. Waarbij ik mij dan de vraag stel of u, wanneer u het rapport leest, dat gevoel van eigenheid ook als zodanig ervaart. Zo repte NRC in haar hoofdredactioneel commentaar over 'snoeiharde bevindingen' en noemde zij expliciet het besluit tot het instellen van de MCA 'moedig'. En dat was het ook, kunnen we vaststellen na drie rapporten.

Er waren reacties van kantoren (opvallend eender overigens, je kon er eenvoudig een bingokaart van algemeenheden uit destilleren) en naast NRC stonden ook de andere kranten vol over hoe de zelfregulering die had moeten leiden tot verbetering van uw sector jammerlijk is mislukt. Kortom, hoe u en ook uw beroepsorganisatie er met elkaar niet in bent geslaagd geloofwaardig schoon schip te maken. En dan is het eindrapport van de CTA met bijbehorend politiek debat nog aanstaande.
Dat is opgeteld best veel om te verhapstukken als eenvoudig accountant. Ik vermoed dan ook dat een overgroot deel van u gewoon aan het werk is (want het is druk), een deel de samenvattingen en headlines meepakt en een nog veel kleiner deel actief betrokken is bij 'hoe nu verder'.

En het lijkt mij ook een ingewikkelde fase om je toe te verhouden als individuele accountant. Want welke invloed heb je als zelfregulering kennelijk mislukt is? De MCA realiseert zich dit ook, wanneer ze expliciet stilstaat bij het risico van verandermoeheid en -apathie en weerstand tegen verandering binnen de sector. Waarbij ik mij wel weer vrolijk maakte toen ik las dat je ook dat risico kunt 'mitigeren'. By far het lievelingswoord van financieel Nederland.

De MCA roept op tot meer diversiteit in het veranderingsproces. De blik van buiten naar binnen. En dat is het moment waarop ik mij gesterkt voelde om opnieuw te gaan schrijven voor dit platform. Want daar moest ik wel even over nadenken. Wat kan ik te midden van al die rapporten toevoegen aan het debat? En vermoedelijk heeft u dat gevoel ook wel eens, maar dan als lijdend voorwerp. Dus tot slot het volgende: 
Zolang uw werk voor het functioneren van onze samenleving van groot belang blijft, en daar zijn de partijen het gelukkig roerend over eens, voel ik persoonlijk genoeg motivatie om mee te denken en bij te dragen. Maar ik hoop van harte dat u die motivatie ook nog voelt en betrokken blijft bij het duurzaam vormgeven van uw huidige en toekomstige vak. Want men kan wel van alles bedenken, en dat zal men ook zeker doen, uiteindelijk moet de vakman of de vakvrouw aan tafel er toch chocola van zien te maken.

NB: Hier is uw kans om het lied van Drs. P, cultureel erfgoed, te horen. Ook u vergeet het dan nooit weer. Wat voor mij dan weer een opbeurende gedachte is.