Henk Vlaming

Accountants hebben Omar El Messaoudi leren kennen als een gedreven vakman, die zijn mening niet onder stoelen of banken steekt. In de tientallen columns op Accountant.nl laat hij geen onderwerp onberoerd, of het nu gaat om duurzaamheid, fraude of om checklists en opleidingen. "Integriteit is geen jas die je af en toe aandoet, het is de ruggengraat van de accountant", betoogde hij in november in zijn laatste bijdrage op Accountant.nl als NBA Young Profs-voorzitter.

Eind 2023 legde hij de voorzittershamer neer. Onder zijn leiding hebben de jonge professionals van zich laten horen. "Rapporten die we opstelden worden serieus opgepakt, onze onderzoeken werden toegepast in de praktijk, onze events werden bezocht, de kwartiermakers gingen met ons in gesprek, we gaven interviews aan het FD. We zijn erin geslaagd om de juiste mensen bijeen te brengen, met goede visies. Er wordt geluisterd naar de jonge professionals en daar ben ik trots op."

Deceptie

Het is bijna niet voor te stellen dat Omar zich ooit afvroeg of hij wel het goede vak had gekozen. In zijn studietijd raakte hij zo geboeid door de accountancy dat hij er zijn opleiding bedrijfskunde voor inruilde. Hij doorliep de accountantsopleidingen op de hogeschool en de universiteit, werd RA en ging vol verwachting als accountant aan de slag.

'Een totale mismatch was het, die eerste dag als accountant.'

Maar wat volgde was een deceptie. Zo heftig dat hij zich afvroeg of hij accountant wilde blijven. "Een totale mismatch was het, die eerste dag als accountant. Kwam ik daar vol verwachting op het accountantskantoor, moest ik facturen koppelen in een Excel-bestand. Ik had een lange studieroute afgelegd, met verdieping in risicoanalyse en audits. Om daarna zulk eenvoudig werk te moeten doen, het was een afknapper. Al die visies die ik had ontwikkeld, de passie waarmee ik accountant was geworden, het werd gewoon niet gebruikt."

Soortgelijke verhalen, de teleurstelling, hoorde hij van andere jonge accountants. "Je hebt lang gestudeerd, je beheerst het vak en dan wil je niet jaren wachten op de mooie kanten ervan. In andere disciplines, zoals de medische wetenschap, doe je meteen mee nadat je afgestudeerd bent. Dat moet in de accountancy ook kunnen."

Stroeve start

Het tegengeluid kent hij maar al te goed, daarover is hij als young prof vaak het debat aangegaan. Je moet brede ervaring opdoen voordat je toe bent aan de rol van tekenend accountant. "Dat argument hoor ik vaak, maar ondanks mijn ervaring heb ik nog nooit een controleverklaring getekend. De meeste RA's worden geen controlerend accountant. De tekenbevoegdheid was niet mijn doel om voor dit vak te kiezen, net zomin als de titel dat is."

Met Omar is het goed gekomen. Gaandeweg kwamen de verantwoordelijkheden en ging het vak de verwachtingen waarmaken. Toen kwamen de interessante projecten, zoals het opstellen van een auditplan en onderzoek naar fraude. "Als interimmer geniet ik van mooie projecten, zoals het van scratch af aan bouwen van een model bij een overheidsorganisatie dat geldstromen inzichtelijk maakt. Aan de tekentafel met de bril van de accountant op, dat geeft me energie."

'Aan de tekentafel met de bril van de accountant op, dat geeft me energie.'

Maar de stroeve start in het vak is hij allerminst vergeten. Moet de accountancy niet meer meegaan met de tijd, zo vraagt hij zich af. "Die eerste jaren zette me aan het denken over wie ik ben als professional. Ik sta ingeschreven in het register, maar wat is het dat mij als accountant anders maakt dan andere professionals? Ik werd accountant om bedrijven te helpen met mijn kennis, inzichten en ervaring. Ik kan toetsen en doorgronden wat er speelt in een organisatie."

Inspiratie

Wat hij heeft geleerd, is dat een accountant niet alleen informatie, kennis en ervaring nodig heeft, maar ook inspiratie. Dat is het genot om te leren, wat hij steeds meer is gaan zoeken. "Toen ik accountant werd, had ik geen rolmodel om me aan te spiegelen en die me de weg wees. Accountants zijn er niet in onze familie en toen ik studeerde waren er nog weinig accountants met een andere culturele achtergrond."

"Als je niemand hebt om je aan op te trekken, is learning by doing belangrijk, een krachtige manier om te leren. Ik heb ervaren hoe belangrijk inspiratie daarbij is. Accountancy beoefenen is topsport en net zoals in de sport moet je soms even op de bank gaan zitten, om je heen kijken en op je in laten werken wat er gebeurt. Inspiratie geeft betekenis en maakt het werk zinvol. Mijn drive is nu om geïnspireerd te blijven en om anderen te inspireren."

Omar studeerde Arabisch, hij reist en bestudeert historisch wetenschappelijk werk, zoals de boeken van al-Chwarizmi, een wetenschapper uit de achtste eeuw en grondlegger van de algebra. Hij woonde in een bergdorp zonder elektriciteit, waar de kaars de enige verlichting was. "Daar hadden de mensen weinig, maar innerlijk waren ze rijk. Dan denk je nog wel eens aan de voorverwarmde Tesla waarin je in je maatpak van Hugo Boss naar een prachtig kantoor rijdt en daar een cappuccino pakt. En toch zie je daar mensen chagrijnig zijn."

Boek

De inzichten die hij opdeed, zetten Omar ertoe aan om een boek te schrijven over succes, dat eind vorig jaar uitkwam. In 'De vijf fakkels' schetst hij de zoektocht naar succes, dat hij omschrijft als meer dan materieel gewin en persoonlijk gerief. "Dit hoort ook bij inspiratie, dat ik wil delen wat mij heeft geraakt en wat mij een handvat heeft gegeven."

'Probeer niet om met twintig zaken tegelijk bezig te zijn, maar focus je op een beperkt aantal.'

Inzichten waarmee hij ook als accountant zijn voordeel wil doen. "Ze helpen om de vele ontwikkelingen in ons vak een plaats te geven. Probeer niet om met twintig zaken tegelijk bezig te zijn, maar focus je op een beperkt aantal. In de accountancy zijn duurzaamheid en het onderwijs momenteel de belangrijkste pijlers. Laten we daarop de focus leggen, zo voorkom je dat je van alles een beetje doet."

Met de accountancy is Omar nog lang niet klaar. "Er is nog zoveel waarover ik wil leren en wat ik in de praktijk wil brengen. De hele audit kan zoveel beter. Waarom al die kantoren die ieder voor zich sleutelen aan hetzelfde vak? Wat we missen is de overkoepelende schakel, het centrale platform met data die toegankelijk zijn voor ons allemaal. Als we de krachten niet bundelen, moeten we niet verbaasd zijn als Google op een dag de accountancy binnentrekt en tachtig procent van ons werk overneemt."