Henk Vlaming

In haar trainingen van controleteams, van zowel samenstel- als controlepraktijken, behandelt Maaike Westra praktijkcases, waarbij de deelnemers alle fasen van de controle doorlopen. Haar trainingen en begeleiding reiken teams de handvatten om de juiste vragen te formuleren. En ze coacht om dit op de juiste manier te bespreken met de klant.

Voor deze roeping verliet Maaike de controlepraktijk van EY, waar ze ruim vier jaar als registeraccountant had gewerkt. Daarmee gaf ze ook haar droom op om partner te worden. "Ik had verkennende gesprekken gevoerd over het partnerschap. Ik zag het als een kans om te werken aan een andere cultuur in de accountancy, waarin we niet standaard uitgaan van steekproeven en ons niet alleen laten leiden door checklists. Denk bij elke organisatie na over wat daar belangrijk is en welke punten ertoe doen. Dat kan alleen als je kritische vragen durft te stellen en de antwoorden op de juiste manier vastlegt in het controledossier."

'Ik zie dat jonge accountants de kern van het vak vaak missen, ook doordat kantoren steeds meer overgaan naar een data-driven audit.'

Daarvoor zijn soft skills onmisbaar, is Maaikes overtuiging. "Soft skills zijn de toekomst van de accountancy. Ik zie dat jonge accountants de kern van het vak vaak missen, ook doordat kantoren steeds meer overgaan naar een data-driven audit. Juist daardoor wordt het verhaal achter de cijfers steeds belangrijker. Kijk maar naar thema's als fraude en continuïteit, die zijn vaak subjectief en ongrijpbaar. Dan is het aan de accountant om de juiste vragen te kunnen en durven stellen. Het kunnen identificeren van risico's en het kunnen doorgronden van organisaties lukt niet alleen vanachter de laptop. Maar er is nog veel schroom om een mening open en eerlijk te geven. Veel accountants vertrouwen onvoldoende op hun communicatieve en sociale vaardigheden om dit op de een goede manier te bespreken. Ze zijn bang om fouten te maken en dat is begrijpelijk."

Docent

Hoe sterk de lokroep van het opleiden is ontdekte Maaike in 2017, toen ze docent Auditing Theory werd aan Nyenrode. "26 was ik nog maar toen ik docent werd, ik vond het heel spannend. Toch is de keuze voor het docentschap mijn beste beslissing ooit geweest. Ik merkte hoe fijn ik het vind om kennis over te dragen en mensen bekwamer te maken."

Als docent leerde Maaike ook hoe weinig opleidingen voor sociale vaardigheden er zijn in de accountancy. Bevlogen accountants die specifiek lesgeven in soft skills ontbraken al helemaal. Maar de noodzaak is er wel, stelt ze. "Het is belangrijk dat accountants risico's durven te adresseren. Dat is lastig, want daarover moet je in gesprek met de klant. Dat betekent de confrontatie aangaan, terwijl je de relatie overeind houdt. Accountants moeten weten hoe ze dat kunnen doen."

Een half jaar dubde Maaike over de keuze tussen partner of ondernemer worden. "Ik besefte dat het ondernemerschap past bij mij. Ik ben iemand die het voor het zeggen wil hebben, ik houd van initiatief nemen en ik draag het hart op mijn tong. Maar ik ben ook realistisch. Cultuur veranderen kun je niet in je eentje. Nieuwe generaties in de accountancy kunnen dat wel."

Eigen plan trekken

Dat inzicht hielp Maaike om haar keuze te maken om als zelfstandig coach en trainer aan de slag te gaan. Haar eigen plan trekken is haar niet vreemd. Het is deze eigenschap die haar op de hogeschool richting accountancy dreef. Na een vierjarige studie bedrijfseconomie overheerste de teleurstelling. "Is dit het nou, dacht ik. Ik was opgeleid in processen en logistiek, maar veel bedrijven kreeg ik niet te zien, terwijl ik daar wel op had gehoopt. Daarom ging ik kijken naar de accountancy, want dat vak sprak me aan. Je krijgt er met vele en diverse organisaties te maken."

Om zich nader te oriënteren op het vak ging ze stagelopen bij EY op Aruba, waar ze wegwijs werd gemaakt in het samenstellen en controleren van jaarrekeningen. Toen al wist ze het verschil te maken met haar sociale vaardigheden. Zelfs met stugge klanten werd ze dikke vrienden. "Ik sprak ze er gewoon op aan dat ze zo gesloten waren. Dat vonden ze grappig. Ik heb daar fantastische relaties opgebouwd."

Ook bij KRC van Elderen, waar ze assistent-accountant was gedurende de accountantsstudie, werd de sociale benadering van de klant haar visitekaartje. In plaats van telefoontjes te plegen en te mailen bediende ze zich van klantbezoek. Haar werk deed ze bij de klant op locatie. "Ondernemers vonden dat top, want dan hadden ze een vaste dag dat de accountant kwam en konden ze alle vragen stellen die ze wilden. Ik hoorde daardoor van alles en kon zelf ook alles vragen aan de ondernemer. Voor antwoorden die ik niet wist belde ik een partner, jurist of fiscalist van kantoor. Zo kon ik mijn klanten altijd snel helpen. Ja, ik was meer reistijd kwijt. Maar klantbezoek bleek minstens zo efficiënt als kantoorwerk, want ik hoefde niet voor elke vraag de klant te bellen."

Champions League

Ze stapte over naar EY om het controlewerk beter onder de knie te krijgen. Daarvoor moet je in de champions league van de accountancy spelen, zegt ze. "Dat doe je bij de grotere kantoren. Bij EY heb ik veel geleerd over vaktechniek en organisatiecultuur."

'Bij audits ligt een grote focus op de harde kant van het vak. Het geeft mij energie om accountants te leren hoe ze er in de praktijk mee moeten omgaan.'

Nog altijd is Maaike RA. Ze laat zich inhuren voor de review van de kwaliteit van controlewerkzaamheden, omdat ze voeling wil houden met de praktijk. "Ons vak is theoretisch. Bij audits ligt een grote focus op de harde kant van het vak. Het geeft mij energie om accountants te leren hoe ze er in de praktijk mee moeten omgaan. Dan fleuren ze helemaal op, omdat ze andere ervaringen opdoen en nieuwe inzichten ontdekken."

Het is belangrijk dat jonge accountants vrijelijk durven te zeggen wat ze zien en denken, zonder te vrezen voor negatieve gevolgen, benadrukt Maaike. "Ze hebben een open geest, ze kijken met anderen ogen en krijgen daardoor frisse ideeën. Ik wil dat stimuleren door mijn soft skill-trainingen. Op die manier hoop ik mijn steentje bij te dragen aan een open cultuur in de accountancy, die de kwaliteit ten goede komt."