Henk Vlaming

Wat doe je als registeraccountant toch bij de Belastingdienst? Nog steeds krijgt Jeffrey Heerschop die vraag van andere accountants, ook al werkt hij al zeven jaar voor de fiscus. "Gevolgd door de vraag om over te stappen", lacht hij. "Dan leg ik uit dat er voor een accountant bij de Belastingdienst heel veel te doen is. Er is ruimte om initiatieven te ontplooien, er zijn veel leuke projecten. Ik heb meegeholpen aan het verbeteren van horizontaal toezicht en ik heb er presentaties over gegeven aan startende ondernemers."

Jeffrey is niet iemand van de gebaande paden. Op de middelbare school werd hij van de havo teruggezet naar de mavo. "De omgang met veel verschillende groepen vond ik destijds interessanter dan de opleiding. Ik ben achteraf blij met die ervaring, want ik kwam met andere mensen in aanraking dan ik gewend was. Daar heb ik nu nog baat bij. Uit die tijd heb ik nog steeds vrienden."

Studierichting kiezen

Het belette hem niet om door te stomen naar het vwo en van daaruit naar de universiteit, waar hij bedrijfseconomie ging studeren. "Omdat die opleiding zo veelzijdig was. In het tweede jaar moest je een studierichting kiezen, voor elke richting was er een spreker. Voor accountancy was dat Frank Verbeeten, nu verbonden aan de UvA en de Universiteit Utrecht. Hij vertelde op een bevlogen manier hoe je als accountant bij verschillende bedrijven komt. Bij elk bedrijf leer je wat, hij benoemde het allemaal. Met zo’n brede opleiding kom je in aanraking met alle aspecten van de bedrijfsvoering, je kan met elk bedrijf het gesprek aangaan. Daarvoor hoef je geen specialist in wet- en regelgeving te zijn, dat is iets voor juristen."

'Er is ruimte om initiatieven te ontplooien, er zijn veel leuke projecten.'

Jeffrey genoot met volle teugen van de studie accountancy, vooral toen die praktisch werd. "Ik haalde er hogere cijfers dan op de mavo. Leren is iets dat je moet leren. Het was hard werken, ik werd uitgedaagd, maar ik kwam in allerlei organisaties.
Zelfs het schrijven van de scriptie vond hij leuk, wat voor veel studenten toch niet de meest geliefde opdracht is. "Die scriptie ging over onder andere de status quo bias en het effect daarvan op de continuïteitsverklaring. Accountants gebruiken altijd hetzelfde uitgangspunt voor het afgeven van een continuïteitsverklaring. Verandert de verklaring als je het uitgangspunt aanpast, wilde ik weten. Ik ging experimenteren, stelde verschillende enquêtes op en ging interviewen. Inderdaad veranderde de uitkomst: wel of geen continuïteitsverklaring bij het wijzigen van de enquête? Maar ik had te weinig respondenten om de uitkomsten significant te verklaren."

Onderzoekende geest

Ook in zijn loopbaankeuze luisterde Jeffrey naar zijn onderzoekende geest. Terwijl studiegenoten naar de grote accountantskantoren trokken, koos hij een andere route. "Ik googelde naar een baan in de accountancy naast mijn studie en kwam uit bij de Belastingdienst. Het duale leertraject daar sprak mij aan, ik kon er werken in combinatie met de praktijkopleiding voor RA. Natuurlijk wist ik dat ook accountantskantoren zo'n traject boden, maar ik was enthousiast over de variatie bij de Belastingdienst. Ik zou met veel verschillende bedrijven in aanraking komen, van de kleine ondernemer die zijn eigen boekhouding doet tot de grote multinational. Ook sprak de breedte van het werk sprak me aan, ik zou ook fiscaliteit meepakken. Daarnaast had ik het idee dat ik bij de Belastingdienst maatschappelijk iets kon toevoegen."

'Ik dacht bij grijze muizen terecht te komen.'

Dat zijn loopbaan bij de Belastingdienst vragen oproept bij accountants, neemt Jeffrey niemand kwalijk. Zelf was hij ook niet vrij van vooroordelen toen hij naar het belastingkantoor trok. "Iedereen heeft wel een oordeel, iedereen weet dat er van alles kan verbeteren. Ik dacht bij grijze muizen terecht te komen. Met een werkervaring van zeven jaar ben je hier nog nieuw, veel mensen zitten al tientallen jaren bij de Belastingdienst. Maar ik kwam in een warm bad. Er lag een traject van drie jaar voor me klaar, ik kreeg een goede mentor, er waren allerlei opdrachten, ik werkte op allerlei verschillende afdelingen, er was van alles voor me geregeld en ik kon vervolgens de praktijkopleiding voor RA volgen."

Bewijzen

"Maar ik moest me wel bewijzen, laten zien dat ik niet zo'n ouderwetse, saaie accountant was die alleen maar naar de cijfers kijkt, het beeld dat mensen nog vaak van ons hebben. Zo ben ik niet, ik houd van uitdaging en afwisseling, dingen doen die buiten mijn comfortzone liggen."

Graag rekent Jeffrey af met het idee dat een accountant niet thuishoort bij de fiscus. "Ik ben niet alleen maar bezig ben met fiscale wet- en regelgeving. Als controlemedewerker deed ik vaak hetzelfde als de extern accountant die boeken van een organisatie controleert. Ik maakte een controleprogramma, ik voerde gesprekken over risicoanalyses, ik deed steekproeven op de kosten en voerde werkzaamheden uit voor de volledigheid van de opgegeven omzet. Natuurlijk zijn er ook verschillen, want de belangen verschillen. Zo kan de btw voor ons van materieel belang zijn en voor een externe accountant niet."

'Een accountant aan de andere kant van de tafel helpt vaak ook als je een wat moeilijker gesprek met de ondernemer moet voeren.'

Als RA kwam Jeffrey bij de Belastingdienst goed aan zijn trekken. "Bij grotere organisaties bezocht ik als controlemedewerker het accountantskantoor, want dat beheert de administratie van de ondernemer. Bij een accountant kom ik altijd in een professionele omgeving."

"Als accountants onder elkaar ga je gemakkelijk het gesprek aan over financiële zaken. Een accountant aan de andere kant van de tafel helpt vaak ook als je een wat moeilijker gesprek met de ondernemer moet voeren. Vooral als belastingkwesties gevolgen krijgen voor de ondernemer privé; dan is het zijn accountant die kan helpen de redelijkheid in te zien en te werken naar een oplossing."

Verschillende bubbels

Tegenwoordig is Jeffrey manager van een controleteam voor het mkb. "Controlewerk doe ik niet meer, ik wil nu praktische oplossingen bedenken voor complexe problemen. Daarvoor krijg ik alle ruimte bij de Belastingdienst. Afgelopen zomer was ik betrokken bij de oprichting van de Young Audit Board van de Belastingdienst. Van andere organisaties weten we hoe belangrijk het is om signalen van jonge accountants op te pikken en daar projecten voor op te zetten."

'Al die verschillende bubbels, die de accountancy rijk is, houden me alert.'

Ook buiten de Belastingdienst verruimt hij zijn geest. Hij zit in het bestuur van de NBA Young Profs. "Al die verschillende bubbels, die de accountancy rijk is, houden me alert, zodat ik impact kan blijven maken. Of je accountant bent bij een groot of een klein kantoor, bij de overheid of in het bedrijfsleven, iedereen voegt waarde toe vanuit de eigen rol. Mijn ervaring bij de Belastingdienst had ik voor geen goud willen missen. Die heeft me gevormd als mens en als professional."