Henk Vlaming

Signalen over kleine werkgevers die bezwijken onder de administratieve druk van de NOW-verantwoording duiken regelmatig op. Bijvoorbeeld in het verhaal van Michiel Deenink, eigenaar van twee restaurants: Visaandeschelde en The Roast Room. Vanuit beide restaurants vroeg hij NOW-subsidie aan. Nu moet hij daarvan 65.000 euro terugbetalen. "Ze zien mijn twee bedrijven als één bedrijf. Ze hebben de omzetten bij elkaar opgeteld, waardoor de boel niet klopte. Dat is iets waar ik geen rekening mee heb gehouden."

Over de administratieve standvastigheid van de kleine werkgever bestaan al langer twijfels. Dit type ondernemer - tot ongeveer tien werknemers - geldt vaak als een boekhoudkundige doe-het-zelver. Het beroep op de professionele boekhouder of accountant beperkt zich tot het minimum: eens per jaar de administratie verwerken voor de aangifte.

Knoeiboel

De vrees is dat het de kleine werkgever ontbreekt aan deskundigheid om de aanvraag van en verantwoording over de NOW-subsidie goed uit te voeren. Het gaat om een groep van zo'bn 350.000 ondernemers. Bijna de helft daarvan heeft NOW-subsidie aangevraagd, aldus cijfers van het CBS. In theorie zou het dus bij zo’n 170.000 ondernemers een administratieve knoeiboel kunnen worden rond de NOW, met alle schade van dien.

'Vrees is dat het de kleine werkgever ontbreekt aan deskundigheid om de aanvraag van en verantwoording over de NOW-subsidie goed uit te voeren.'

Voorbeelden voeden deze vermoedens. Zoals dat van Micha Floris van Kinki Kappers, die tienduizenden euro's aan NOW-subsidie moet terugbetalen. "Ik heb NOW aangevraagd voor drie maanden sluiting", legt hij uit op de lokale tv-zender. "En dan maak je een berekening met je boekhouder over hoeveel omzetverlies je gaat lijden. Dat is dan op basis van dezelfde maanden van vorig jaar."

Maar Floris deed zijn kapperszaak uiteindelijk eerder open. "In twintig dagen tijd had ik meer omgezet dan normaal in die maand. Dus die hele maand mag ik meteen al terugbetalen. Op papier klopt dat ja, maar in werkelijkheid heb ik wel meer schulden gemaakt dan dat."

Nachtmerrie

Dat de NOW-verantwoording kan eindigen in een administratieve nachtmerrie, was voer voor een column van Annemarie van Gaal in De Telegraaf. Zij berichtte over een kleine ondernemer die wekenlang de ene na de andere sommatie om de oren kreeg voor het verstrekken van financiële informatie. Jaarrekeningen, saldibalansen, grootboekkaarten, omzetrekeningen over 2019 en 2020. Daarna alle orderbevestigingen en alle facturen uit diezelfde periode met een overzicht waarin per factuur wordt aangegeven op welke periode de geleverde dienst betrekking heeft. "Voor veel kleine ondernemers zijn de vragen zo ingewikkeld dat zij een accountantsbureau hebben moeten inschakelen, met alle kosten van dien", aldus Van Gaal.

Het risico voor de kleine werkgevers zit in de regels die de overheid heeft opgesteld voor de NOW-verantwoording. Bij een subsidie onder 25.000 euro hoeven bedrijven geen externe toetsing te laten doen. Een eigen opgave volstaat, controles vinden steekproefsgewijs plaats en op basis van risicoanalyses.
Het schrikbeeld dat meer dan honderdduizend kleine werkgevers bij het verantwoorden van de NOW verstrikt raken in hun eigen administraties, bereikt de autoriteiten echter niet. Een woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt desgevraagd zich niet te herkennen in het beeld van kleine ondernemers die verschroeien in het vragenvuur van de ambtelijke molens.

En ook bij het UWV, die de NOW-steun uitvoert, zijn geen wanhopige kleine ondernemers te vinden die de uitkeringsinstantie platbellen of de mailbox doen overstromen, aldus een woordvoerder. De Kamer van Koophandel hoort ook geen verontrustende geluiden uit ondernemend Nederland. "Ik heb erover gebeld met ons adviesteam", zegt communicatieadviseur Robert Wichink van de KvK. "Klachten zijn er wel, maar die gaan niet over dit onderwerp."

Geen paniekverhalen

Bij de ondernemersvertegenwoordiging is het eveneens stil op de klachtenlijn. "We hebben een achterban van honderdduizend kleine ondernemers", zegt Hans Biesheuvel, bestuurder van ondernemersorganisatie ONL. "Paniekverhalen over de NOW-verantwoording heb ik niet gehoord."
Biesheuvel verwerpt ook het idee dat kleine ondernemers administratieve onbenullen zouden zijn. Er zijn er genoeg die hun administratieve zaakjes dik in orde hebben.

"Ik vond het verantwoorden van mijn NOW-subsidie simpel", zegt Peggy Brandon, eigenaresse van Moois, een winkel voor peuterspeelgoed. "Ik kreeg een link die ik moest aanklikken om omzetgegevens in te vullen. Aan het afleggen van financiële verantwoording ben ik gewend, daar schrik ik niet van. Wat helpt is dat ik werk in een prima boekhoudsysteem, daar staat alles duidelijk weergegeven. Werk je met bonnetjes, ja, dan is het wel meer werk. En heb je de financiële informatie niet paraat, dan is het helemaal een uitzoekerij."

'Ik heb de verantwoording overgelaten aan de boekhouder, dat kostte me helaas vijfhonderd euro.'

Een andere misvatting is dat elke kleine werkgever de NOW-verantwoording zelf uitvoert. Velen stappen ervoor naar hun boekhouder, zoals Kaizan Pleizier van de gelijknamige sportschool. "Ik heb de verantwoording overgelaten aan de boekhouder, dat kostte me helaas vijfhonderd euro."
Het derde misverstand is dat kleine ondernemers per definitie kleine NOW-subsidies aanvragen. Met een handvol werknemers die maandenlang stilzitten, is de limiet van 25.000 euro snel overschreden. "Ik weet niet eens of onze subsidie de 25.000 euro te boven ging", zegt sportschoolhouder Pleizier. "Maar ik denk het eigenlijk wel."

Ook veel kleine werkgevers moeten hun NOW-aanvraag dus onderbouwen met de derdenverklaring van een professionele boekhouder, fiscalist of accountant. Het omgekeerde komt ook voor: grotere bedrijven die maar een beperkt beroep kunnen doen op de NOW en dus weinig subsidie ontvangen.

Geen stormbal

Is er dan helemaal geen onrust bij kleine werkgevers over de NOW-verantwoording? In ieder geval wel irritatie. Peggy Brandon van de peuterwinkel ergerde zich aan de vraag of ze de brief van het ministerie over de NOW-verantwoording wilde retourneren bij het indienen van de financiële informatie. "Moest ik die weer zoeken, scannen en uploaden. Terwijl ze die brief toch zelf ook hebben?"

Kaizan Pleizier is niet te spreken over de trage afhandeling van de definitieve toekenning van de NOW-subsidie. "De tweede aanvraag heb ik al ingediend, terwijl ik niet eens weet of ik voor de eerste te veel of te weinig heb ontvangen."

De ondernemerslobby is niet van plan om van de NOW-verantwoording een strijdpunt te gaan maken. "Wij zijn de eerste die aan de bel trekken als er iets niet goed gaat met het ondernemersklimaat", zegt ONL-bestuurder Hans Biesheuvel. "Maar in dit geval hijsen we niet de stormbal."