Peter Steeman

Jeroen Brak is audit partner bij BDO. Hij is sinds 2019 lid van het bestuur van de Ledengroep Openbaar Accountants (LOA) en sinds oktober van dit jaar voorzitter van de faculty Audit & Assurance.

Waarom ben je deze uitdaging aangegaan?
"Omdat ik de rol leuk vind. Ik ben in 2019 lid geworden van het LOA-bestuur omdat ik echt iets wil betekenen voor het beroep. We willen het beroep verder brengen. Dat hebben alle bestuursleden gemeen. Vorig jaar liep ik mee in de kwartiermakersgroep. Dat vond ik een heel interessant proces. Je praat niet alleen met openbare accountants, maar met vakgenoten uit alle sectoren. Er zaten ook vertegenwoordigers van het publieke domein bij, zoals bijvoorbeeld de AFM. Je stapt uit de hectiek van het hier en nu en discussieert met elkaar waar we ons als accountant naar toe moeten ontwikkelen."

'In het managen van de beeldvorming zijn we niet altijd even goed geweest de afgelopen jaren.'

"In dat debat kijk je vanuit verschillende invalshoeken naar de thema's van de vernieuwingsagenda: maatschappelijk relevant, onomstreden kwaliteit, vernieuwende kracht, lerend vermogen en de accountantstitel als sterk merk. Als je er in zo'n setting naar kijkt zie je een heel mooi beroep, waar iedereen trots op is. We moeten daar in de publieke opinie meer erkenning voor krijgen. In het managen van de beeldvorming zijn we niet altijd even goed geweest de afgelopen jaren. Als je het bijvoorbeeld hebt over continuïteit en fraude is de maatschappelijke perceptie wellicht dat de accountant te weinig doet, maar accountants zitten helemaal aan het einde van de keten. We controleren een verantwoording en uiten ons hierover. Misschien moeten we beter uitleggen wat we doen en wat de verschillende verantwoordelijkheden zijn van directie, interne toezichthouder en accountant."

Wat is er tot nog toe gerealiseerd?
"Sinds november is er een voltallig bestuur. Dat proces begon met een oproep op de NBA-site. Uit de aanmeldingen hebben we een zorgvuldige selectie gemaakt en gesprekken met kandidaten gevoerd. Nu hebben we een bestuur dat heel divers van samenstelling is. Daarin zitten bestuursleden van grote en kleine kantoren, maar ook van een interne accountantsdienst. Uit de dagelijkse praktijk, maar ook uit de vaktechniek en zowel jong als oud. Vanuit de faculty hebben we een reactie geschreven op het consultatiedocument over audit quality indicators. We gaan nu aan de slag met een visiedocument. Daarin vertalen we de output van de kwartiermakersgroep in een stip op de horizon. Hoe moeten ons beroep en de individuele leden zich gaan ontwikkelen om over drie tot vijf jaar nog steeds maatschappelijk relevant te zijn en aantrekkelijk voor jonge beroepsgenoten? En wat is daar voor nodig? Dat leidt tot interessante discussies. Hoe moet het beroep zich ontwikkelen als het gaat om kennis en competenties? Moeten we een schaap met vijf poten worden, dat verstand heeft van bijvoorbeeld zowel geautomatiseerde controle als duurzaamheidsverslaggeving? Of moet de opleiding zich tot de basis beperken en daarom heen modules ontwikkelen?"

Hoe vertaal je discussies naar concrete acties?
"We moeten in ieder geval zorgen dat alle leden ook in gebieden zoals IT-audit, duurzaamheid en niet-financiële informatie ondersteund worden. Daarvoor moeten we kijken wat er mist. Wat heeft het individuele lid nodig om onomstreden kwaliteit te leveren? Traditioneel zijn we als beroepsgroep opgeleid vanuit auditleer, administratieve organisatie en externe verslaggeving, maar er zijn zoveel ontwikkelingen in de wereld om ons heen die impact hebben op ons beroep."

'Wat heeft het individuele lid nodig om onomstreden kwaliteit te leveren?'

"We gaan als faculty niet zelf cursussen ontwikkelen, maar we kunnen wel aangeven voor welk soort werk aanvullende cursussen nodig zijn. Dat vraagt om een strategische blik. Het gaat ons juist om het lange termijnperspectief. We moeten als beroepsgroep weer in de driver seat komen. Anders blijf je een speelbal van wat anderen van ons vinden."

Hoe zie je de rolverdeling tussen faculty en communities?
"We werken samen met de communities. We faciliteren ze en zij faciliteren ons. Sommige communities zijn spontaan ontstaan, zoals de community Inclusie & Diversiteit, maar er zijn ook thema's waar nog geen community voor is opgericht. Zoals het toepassen van soft controls, een meer geautomatiseerde controle of duurzaamheidsverslaggeving. De groei van nieuwe communities is niet iets wat we gaan regisseren, maar we kunnen het wel agenderen: zou dit geen thema zijn voor een community?"

Wanneer gaan de leden wat merken van de faculty?
"Wat mij betreft snel, al is enig geduld op zijn plaats. We zijn pas afgelopen najaar begonnen. Er is recent een event geweest voor de kerngroep van accountants die actief zijn in een NBA-gremium."

'We gaan veel meer samenwerken dan de ledengroepen deden.'

"Daar hebben we ons gepresenteerd en elkaar beter leren kennen. Het was een moment om synergie te creëren tussen de verschillende faculties. We hebben informatie opgehaald. Wat verwachten jullie van ons en andersom? Het is learning by doing. We willen de verbinding borgen op die thema's die alle faculties raken. Neem bijvoorbeeld fraude. Dat is voor de openbare accountant relevant, maar is primair de verantwoording van de leiding van de onderneming waar de accountant in business als financieel directeur deel van uitmaakt. Het heeft ook met cultuur en gedrag te maken."

"We gaan veel meer samenwerken dan de ledengroepen deden. Daarmee volgen we ook de aanbevelingen van CTA en MCA. Die stelden dat de verantwoordelijkheid voor betrouwbare verantwoordingsinformatie in de hele keten ligt. Dat is ons uitgangspunt. Als je samen optrekt, ga je pas echt onomstreden kwaliteit leveren. En wat mij betreft blijft het niet bij die inner circle. Van de 22 duizend leden van de NBA is maar een beperkt deel actief binnen de NBA. We zijn pas tevreden als we iedereen bereiken."

• Lees meer over de Faculty Audit & Assurance