Henk Vlaming

Engeland experimenteert met concerten met publiek. Leuk is het niet, vindt The Times, dat eind juli een optreden bijwoonde van zanger Frank Turner in een halfvolle Londense muziektempel. Bezoekers in de Clapham Grand zaten aan tafeltjes, ver uit elkaar. Tijdens de uitvoering moesten ze blijven zitten. "Singalongs become humalongs", schreef de krant over de eenzame zanger in een levenloze zaal.

 De proef is kenmerkend voor de verbetenheid waarmee de evenementenbranche de coronacrisis de baas probeert te worden. Ook in Nederland zoeken evenementbedrijven manieren om hun zalen en terreinen coronaproof te vullen. De sector stampte in juni een eigen laboratorium uit de grond, dat massameetings moet bedenken waar het coronavirus geen vat op krijgt. 

Koude douche

Maar zo ver is het nog niet, weet Martijn Brouwer van Baat accountants & adviseurs. "Grote evenementenbedrijven liggen allemaal stil. Een groot evenement organiseren met bezoekers op anderhalve meter onderlinge afstand, dat lukt gewoon niet. Alleen kleine evenementen, tot zo’n honderd personen, zie ik nog wel gebeuren."

Het is een koude douche voor een jonge, bloeiende sector die zich verheugde op aanhoudende groei. Bijna alle ondernemers verwachtten dit jaar evenveel of meer evenementen te organiseren, aldus eerder onderzoek van ticketplatform Eventbrite. In plaats daarvan ging de sector onderuit. 

Sinds begin juli zijn evenementen weer toegestaan, maar alleen onder strikte voorwaarden. Anderhalve meter afstand houden is daarvan de meest bekende, andere eisen gaan over zitplaatsen, doorstroming, ventilatie en gezondheidschecks. Veel evenementenbedrijven weten niet hoe ze eraan moeten voldoen. Een popconcert met anderhalve meter onderlinge afstand is niet te handhaven en ook niet rendabel. Voorlopig moet Nederland het stellen zonder smaakmakende evenementen als Pinkpop, Tefaf of de Huishoudbeurs. 

'Ik zie geen enkel bedrijf in de sector dat een nieuw businessmodel heeft gevonden.'

"Als je nu een coronaproof evenement weet te organiseren, ben je king", zegt Marfred de Leeuw van Vallei Accountants & Adviseurs. "Maar ik zie geen enkel bedrijf in de sector dat een nieuw businessmodel heeft gevonden. Dit moet niet te lang duren. Als er volgend jaar nog steeds geen vaccin is en evenementen nog altijd stilliggen, volgen er zeker ontslagen en gaan er bedrijven over de kop."

Dat moment proberen de evenementenbedrijven voor te blijven. "Sommige gaan bruiloften organiseren, anderen verhuren hun apparatuur", zegt Martijn Brouwer. "Er is ook een ondernemer die picknicktafels op een veld zet en daar voorstellingen organiseert. Zo komt er nog iets aan omzet binnen." 

Ondanks goede moed dreigt enorme schade, becijferde adviesbureau Respons. De omzet van 7,4 miljard euro valt terug met 3,5 miljard euro. "Het is dat leveranciers, banken en vastgoedeigenaren uitstel van betaling of herfinanciering bieden", zegt Justin van Hooijdonk, directeur van vergader- en evenementenlocatie NBC Congrescentrum. "Ze helpen elkaar, maar eigenlijk is tachtig procent van de bedrijven in deze sector technisch failliet." 

'Eigenlijk is tachtig procent van de bedrijven in deze sector technisch failliet.'

"Steunmaatregelen als de NOW verbloemen de ernst van de situatie", zegt ook Dick van Berkum, die behalve RA en oprichter van accountantskantoor AVB ook eigenaar is van een aantal bedrijven in de evenementenbranche. "Het verlies zal dit jaar acht tot tien keer zo groot worden als de normale jaarwinst. Dat betekent dat het acht tot tien jaar duurt om de financiële gevolgen te boven te komen." 

Bonte verzameling

Het is de sector zelf die nu de noodklok luidt, anders zou het malheur nauwelijks opvallen. Het CBS zegt geen omzetcijfers over de sector te hebben. De evenementenbranche is een bonte verzameling van miljoenenbedrijven, eenpitters en van alles er tussenin; variërend van congresbedrijven en festivalorganisaties tot geluid- en lichtspecialisten. Een sterke lobby richting overheid is er niet. Congresmanagers, evenementenbouwers, artiesten, designers, evenementmarketeers, tentverhuurders en buitensportondernemers hebben elk hun eigen belangenorganisaties. Pas afgelopen voorjaar bundelde de sector de krachten in een alliantie.

"Misschien komt er financiële hulp tegen het najaar", zegt Dick van Berkum. "Vanuit de branche hebben we een reddingsplan voor de sector ingediend bij het ministerie. We vragen steun ter waarde van één miljard euro tot april 2021. Dat is zeventig procent van de negatieve ebitda die we voorzien." 

Grote evenementenbedrijven wachten niet af en proberen te vernieuwen. Zo heeft RAI het concept plug & play bedacht: een kant en klaar ingerichte beursvloer waar een bedrijf ongeveer duizend bezoekers kan ontvangen. NBC Congrescentrum in Nieuwegein heeft een proefopstelling gebouwd voor een beurs onder anderhalf meter-regime. "Ons eerste anderhalf meter-congres hebben we al gehouden", zegt Justin van Hooijdonk. "Veel werk zat in het ontwerpen van een decor en coronaprotocollen. Aan het resultaat droeg het geen euro bij, maar we moeten toch zoeken naar een ander businessmodel. Bijeenkomsten en evenementen organiseren zoals wij dit altijd hebben gedaan, kan simpelweg niet meer met anderhalve meter afstand. Ik denk echter dat het een kwestie is van tijd en mogelijkheden voor er weer een nieuw en rendabel businessmodel is gevonden. Daar is deze sector creatief genoeg voor." 

Maar zelfs als heropening lukt, zit de markt tegen, waarschuwt Thijs Geijer, sectoreconoom leisure van ING. "Straks wordt er misschien iets meer mogelijk met zakelijke evenementen. Maar veel buitenlandse bezoekers komen er niet, dat is een beperking. Publieksevenementen ondervinden hinder van de oplopende werkloosheid die ten koste gaat van het besteedbaar inkomen. Uitgaven voor festivals staan dan onder druk." 

Sterke schouders

Met zoveel pech zijn er sterke schouders nodig waarop de evenementenbedrijven kunnen leunen. De ogen zijn gericht op accountantskantoren. Op vier manieren kunnen zij bijspringen, allereerst door het minimaliseren van kosten. "Auto's uit de verzekering, kentekens schorsen, leasetermijnen opschuiven, dat soort maatregelen", zegt Martijn Brouwer. "Maar deze manier van overbruggen is eindig, soms zie je dat aankomen." 

Daarnaast moet de accountant bijzondere expertise inbrengen, stelt Dick van Berkum. "Wil de ondernemer bijvoorbeeld steun aanvragen, vul dan de goede SBI-codes in. Daaraan is de hulp per beroepsgroep gekoppeld. Een loodgieter die het waterbeheer regelt op Lowlands valt onder een andere SBI-code dan de beveiliger. Geen ondernemer die hieraan denkt, maar de accountant moet dat wel doen." 

De derde taak is het inzichtelijk maken van de omgeving waarin de ondernemer opereert, zegt Willem Westermann van de VVEM (Vereniging van Evenementenmakers). "Help de ondernemer om de complexiteit van de keten te begrijpen, zodat hij inzicht krijgt in de kosten. Bij grote evenementen worden vele honderden onderaannemers ingehuurd. Voor de ondernemer is het heel moeilijk het grote geheel te begrijpen en van daaruit naar de kosten te kijken." 

'Help de ondernemer om de complexiteit van de keten te begrijpen, zodat hij inzicht krijgt in de kosten.'

Tenslotte moet de accountant adviseren over de bedrijfsvoering. Sommige klanten vragen daar nadrukkelijk om. Zoals Erik van den Brink, manager finance en control van het Maastrichtse beurs- en congrescentrum MECC. "We moeten goed nadenken hoe wij in een nieuwe wereld geld verdienen met oude business. Hiervoor heb ik onze accountant nodig. Niet om onze financiën te controleren, maar om een forecast te maken en te sparren over onze mogelijkheden." 

Inzicht

Dit soort vraagstukken vraagt bovengemiddelde inzicht in de onderneming en begrip van de sector, zegt Rob Dassen van RSM. "Evenementenbedrijven verkopen de beleving van massaal samenzijn, die behoefte blijft bestaan en wordt niet geraakt door de crisis. Nu dat product moeilijker te leveren is, treedt de wet van de schaarste in en stijgt de prijs van beleving. De toegevoegde waarde verandert, daarom zou ik als evenementenbedrijf nadenken over welk concept hierbij past en welk publiek je hiervoor enthousiast kan maken." 

Hiervoor heeft de accountant zelf ook hulp nodig, benadrukt Hans Hollander van RSM. Bij continuïteitsdreiging is heel veel informatie en communicatie van belang. "Ik heb ons kantoor nodig om mijn cliënten adequaat te kunnen informeren en al hun vragen te beantwoorden. Veel vragen worden al beantwoord door het geven van webinars en het verspreiden van nieuwsbrieven, daar maken we mensen voor vrij. Daarnaast verzamelt RSM alle relevante data om onze cliënten te kunnen bijstaan in de aanvraag van steunmaatregelen. Dat is veel meer werk dan ik alleen aan kan." 

Of de sector overleeft hangt niet alleen af van de inzet en het vernuft van de accountant, besluit Dick van Berkum. "Als het virus beheersbaar wordt komen er verruimingen. Maar blijft de anderhalve meter-bepaling, dan zijn grootschalige evenementen niet mogelijk. Dan gaat deze sector door het putje."