Marjan Heemskerk-Seeverens

De politiek bemoeit zich er ook volop mee, inclusief de publieke opinie. Iedereen is het er over eens: er moet iets veranderen in corporate Nederland, om te beginnen bij de raden van commissarissen. Een trend die laat zien dat het belang van een raad van commissarissen steeds belangrijker wordt, maar waarbij ook zichtbaar is dat commissarissen meer en meer op de stoel van de bestuurder gaan zitten. De beslissingen die door commissarissen genomen worden hebben een steeds grotere invloed.

Het belang van een goed samengestelde en goed functionerende rvc neemt hierdoor alleen maar toe.

Old boys

Het bijeenkrijgen van een goed samengestelde en goed functionerende raad van commissarissen klinkt heel logisch. Maar hoe krijg je dat als onderneming voor elkaar? En wat verstaan we dan onder een goede samenstelling? De oorzaak (of één van de oorzaken) van de huidige problematiek die door de media wordt aangehaald is de beperkte vijver waaruit gevist wordt voor de samenstelling van een rvc. Het old boys network is nergens anders zo zichtbaar. En in dit geval mogen we dat old boys letterlijk nemen, want de gemiddelde leeftijd van een commissaris is 61,5 jaar. De president-commissaris is met gemiddeld 66,5 jaar nog ouder.

'Het belang van een goed samengestelde en goed functionerende rvc neemt hierdoor alleen maar toe.'

Natuurlijk zegt alleen leeftijd niet alles. Maar ik denk dat we er wel van overtuigd zijn dat het huidige functioneren van enkele rvc's te wensen overlaat. Dat er iets moet gaan veranderen lijkt een uitgemaakte zaak. Zit de oplossing dan wellicht in het zoeken van nieuwe leden voor een raad van commissarissen vanuit een hele andere vijver? Een nieuwe, jonge vijver vol met ambitieuze mensen? Die wellicht niet de ervaring in jaren hebben die een gemiddelde commissaris nu heeft, maar dat ruimschoots compenseren met ideeën en het besef van maatschappelijke relevantie?

Voordelen van verjonging

Misschien zorgt deze verjonging van raden er juist voor dat dit precies de frisse blik is die de huidige rvc nodig heeft. Laten we een voorbeeld nemen aan Amerika, waar de verjonging van boards een belangrijk thema is. Amerikaans onderzoek laat daarin ook de voordelen van die verjonging zien:

• Een raad van commissarissen die verjonging heeft toegepast blijkt objectiever en neemt kwalitatief beterebesluiten.
• Verjonging zorgt ervoor dat een rvc beter is in het identificeren en anticiperen op veranderingen in de industrie.
• Raden die verjonging toepassen en daardoor verschillende klantengroepen vertegenwoordigen blijken te beschikken over een betere intuïtie.
• Verjonging van de raad van commissarissen helpt ook om getalenteerde medewerkers aan te trekken en te motiveren.

Reden genoeg om verjonging toe te passen, toch? Het probleem hierbij is wel dat die jonge, ambitieuze mensen een eerste kans moeten krijgen.

'Zit de oplossing in het zoeken van nieuwe leden voor een rvc vanuit een hele andere vijver?'

Als een onderneming eenmaal hiervoor openstaat en haar succesverhaal deelt, zullen andere bedrijven snel volgen. Want zoals uit genoemd Amerikaans onderzoek en praktijkcases daar blijkt, werkt het echt om een betere raad van commissarissen te krijgen.

Maar welk bedrijf in Nederland durft dit als eerste aan? Welk bedrijf durft te laten zien dat het openstaat voor verjonging en actief aan de slag wil met een andere samenstelling van een raad van commissarissen? Om vervolgens te laten zien dat het ook daadwerkelijk werkt en de voordelen worden behaald.