Tekst: Joost van Buuren en Chris Knoops

Persberichten en controle

Bij veel bedrijven is het gebruikelijk om persberichten over behaalde jaarresultaten al uit te brengen terwijl de controle van de jaarrekening nog niet is afgerond. De auteur van dit onderzoek beoordeelt of de kwaliteit van de jaarrekening hoger is bij bedrijven die wachten met het uitbrengen van persberichten totdat de controle is afgerond. Op basis van zijn empirische analyse stelt de onderzoeker dat dit inderdaad het geval is en tevens dat de persberichten van deze bedrijven meer informatiewaarde hebben, hetgeen ten goede komt aan de kapitaalmarkten.

• Schroeder, J. H. (2016). The impact of audit completeness and quality on earnings announcement GAAP disclosures. The Accounting Review, 19(2): 677-705

Lidmaatschap internationaal accountantsnetwerk en controlekwaliteit

Maakt het een verschil voor de controlekwaliteit of een accountantskantoor lid is van een internationaal netwerk of associatie? Ja, stellen onderzoekers op grond van hun empirisch onderzoek. Zij stellen dat klanten van accountantskantoren met een lidmaatschap minder abnormale balansposities rapporteren in hun jaarrekening en tevens dat deze klanten bereid zijn een hogere prijs te betalen voor hun controle. Tot slot stellen zij dat de accountantskantoren met een lidmaatschap dezelfde kwaliteit leveren als de big four-kantoren, terwijl big four-controles significant duurder blijken.

• Bills, K.L., Cunningham, L.M., & Myers, L.A. (2016). Small audit firm membership in associations, networks, and alliances: Implications for audit quality and audit fees. The Accounting Review, 91(3): 767-792

Wat drijft financieel analisten?

Waarop is de aanbeveling van financieel analisten om aandelen te kopen, te houden of te verkopen eigenlijk gebaseerd? Op basis van hun empirische analyse stellen de onderzoekers dat financieel analisten aarzelend tot hun aanbeveling komen en manieren proberen te vinden om frequente aanpassingen van de aanbevelingen te voorkomen. De onderzoekers stellen vervolgens dat publiek beschikbare data veel minder invloed heeft op de strekking van de aanbeveling dan informatie en indrukken die analisten gedurende de jaren hebben opgedaan. Bovendien stellen de onderzoekers dat de analisten de aanbevelingen zodanig strategisch positioneren dat dit hun business ten goede komt. Tot slot stellen de onderzoekers dat investeerders vooral de uniek geachte kennis van analisten over een bedrijf waarderen.

• Bernhardt, D., Wan, C., & Xiao, Z. (2016). The reluctant analyst. Journal of Accounting Research, 54(4): 987-1040

Controlekwaliteit vanuit economisch perspectief

Wordt door extern toezicht een hoger niveau van controlekwaliteit bereikt? De auteur stelt dat ondanks dat er behoorlijke stappen zijn gemaakt in de controlekwaliteit er nog steeds betrokkenen zijn die een hoger kwaliteitsniveau verwachten. In dit artikel geeft de auteur zijn visie op controlekwaliteit en hoe het gebruik van fundamentele economische theorie kan helpen om een wijze van toezicht te ontwikkelen die kan leiden tot een hogere impact van de controle.

• Knechel, W.R. (2016). Audit quality and regulation. International Journal of Auditing, 20(3): 215-223

Error management

Hoe gaan (accountants)organisaties met fouten om en in hoeverre kan van fouten worden geleerd? De auteur presenteert een literatuuronderzoek. Nederlands onderzoek in accountantsorganisaties laat zien dat er veel aan foutenpreventie wordt gedaan maar dat weinig wordt geleerd van fouten. Een rigide focus op foutenpreventie voorkomt het maken van fouten niet. Toepassing van de principes van error management impliceert dat door open communicatie en het medewerkers verantwoordelijk stellen voor de omgang met fouten, negatieve gevolgen van fouten worden verkleind (via tijdige identificatie en correctie van fouten), en positieve gevolgen worden vergroot (leren via analyse en als gevolg hiervan innovatie). Echter, het open communiceren over fouten kan slechts plaatsvinden wanneer dit vanuit de organisatieleiding wordt gestimuleerd.

• Mourik, O. van (2017). Fouten kunnen waardevol zijn. MAB, 91(1/2)

Loont transparante door de toezichthouder?

Draagt transparantie bij aan meer vertrouwen? Verschillende auteurs wijzen er op dat transparantie juist het vertrouwen kan aantasten en kan leiden tot onzekerheid. In dit artikel wordt onderzocht wat de roep om meer transparantie betekent voor het vertrouwen in de publieke toezichthouder. Daarbij wordt ingegaan op de achtergrond van de roep om transparantie, op het belang van vertrouwen in de toezichthouder en op de relatie tussen transparantie en vertrouwen in toezicht. Empirisch onderzoek laat zien dat communicatie over ‘het waarom’ van het handelen van de toezichthouder meer bijdraagt aan vertrouwen dan communicatie over het proces. Voorwaarde is wel dat in het geval van gemaakte fouten gecommuniceerd wordt over de rationale van het optreden van de toezichthouder en niet alleen over het proces. Transparantie loont dus over het algemeen.

• Vries, F. de (2017). De complexe verhouding tussen transparantie en vertrouwen in toezicht. MAB, 91(1/2)

Invloed IFRS 9 op winstbelasting en kernkapitaal bij banken

De invoering van IFRS 9 per 1 januari 2018 leidt tot een hernieuwde beoordeling van de afspraken die de belastingdienst maakt over de toepassing van IFRS-waarderingen voor financiële instrumenten bij de bepaling van de fiscale jaarwinst van banken. Dit artikel inventariseert de bestaande afspraken en gaat in op de gevolgen van IFRS 9 voor de winstbelasting van Nederlandse banken en de invloed van belastinglatenties op het kernkapitaal van de bank.

• Daniels, A.H.M. (2017). IFRS 9 en de winstbelasting bij banken. MAB, 91(1/2)