Tekst: Joost van Buuren en Chris Knoops

Kwaliteit van credit ratings

Hoe accuraat zijn afgegeven credit ratings? Om dit te onderzoeken, zijn afgegeven credit ratings onderzocht bij banken die securitisatie toepasten. De onderzoekers verwachten dat de credit rating-kantoren sterkere incentives hebben om banken voorafgaande aan de securitisatie te monitoren dan nadat securitisatie heeft plaatsgevonden. De onderzoekers stellen op grond van hun analyse dat de credit ratings minder accuraat zijn nadat securitisatie plaatsvond en tegelijkertijd minder goed het risico op wanbetaling weergaf door banken die al meerdere securitisaties toepasten.

• Bonsall, S., Koharki, K., & Neamtiu, M. (2015). The effectiveness of credit rating agency monitoring: Evidence from asset securitizations. The Accounting Review, 90(5): 1779-1810

Specialisatie leidt tot hogere efficiëncy

De effecten van specialisatie op de kwaliteit en efficiëncy van de accountantscontrole zijn niet eenduidig in de academische literatuur. In dit onderzoek zijn de effecten van specialisatie bestudeerd op grond van de mate waarin controleprocessen homogener zijn en redelijkerwijs dus beter uitwisselbaar tussen verschillende controleopdrachten. De onderzoekers stellen dat in branches met meer homogene processen èn complexere verslaggeving, de specialisten lagere controlekosten in rekening brengen dan niet-specialisten, zonder dat de controlekwaliteit daardoor negatief wordt beïnvloed. Dit voordelige specialisatie-effect is met name geobserveerd in branches met een hogere concurrentiedruk.

• Bills, K.L., Jeter, D.C., & Stein, S.E. (2015). Auditor industry specialization and evidence of cost efficiencies in homogenous industries. The Accounting Review, 90(5): 1721-1754

Cliënt identificatie verlaagt objectiviteit

Niet alleen commerciële druk kan de objectiviteit van een accountant beïnvloeden. In dit onderzoek is onderzocht of de mate waarin de accountant zich identificeert met de cliënt (cliëntidentificatie), in termen van gedeelde waarden en normen, de objectiviteit beïnvloed. De cliëntidentificatie wordt hierbij onderscheiden van de mate waarin de accountant goede dienstverlening wil realiseren aan de cliënt (cliëntcommitment). De onderzoekers stellen dat cliëntidentificatie de objectiviteit verlaagt, terwijl de cliëntcommitment de objectiviteit verhoogt.

• Herda, D.N., & Lavelle, J.J. (2015). Client identification and client commitment in a privately held client setting: Unique constructs with opposite effects on auditor objectivity. Accounting Horizons. 29(3): 577-601

Samenwerking partners

Leidt samenwerking tussen partners op een controleopdracht tot hogere kwaliteit en een efficiëntere controle? Ja, beweren onderzoekers op grond van Zweedse en Finse data. Zij onderzochten of de baten (hogere kwaliteit) en lasten (kosten) in geval van een vrijwillige (niet door regelgeving afgedwongen) samenwerking van twee partners op een controleopdracht in evenwicht zijn. De positieve effecten zijn alleen waargenomen indien beide partners op dezelfde vestiging kantoor houden.

• Ittonen, K; & Tronnes, P.C. (2015). Benefits and costs of appointing joint audit engagement partners. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 34(3): 23-46

Gevolgen nieuwe accountancywetgeving voor fiscalisten

De auteurs tonen aan dat de gewijzigde wet- en regelgeving op het gebied van accountancy (aanpassingen Wet toezicht accountantsorganisaties en de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten) belangrijke implicaties heeft voor fiscalisten. Tevens blijkt dat de strategische reacties van fiscalisten werkzaam bij de big four- anders zijn dan die van de mid four-accountantsorganisaties; dit is vooral het gevolg van een andere positie in de markt.

• Taminiau, Y., Heusinkveld, H.S., & Both, J. (2016). Nevenschade of nieuwe kansen? De impact van accountancywetgeving op de professie van fiscalist. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 90(3)

Impact budgetparticipatie

De auteurs onderzoeken de impact van het niveau van budgetparticipatie op de mate van werk-gerelateerde stress in situaties met hoge rolambiguïteit. De resultaten van de vragenlijst die de auteurs afnamen bij 218 managers wijzen erop dat werk-gerelateerde stress lager is wanneer managers een hoog gepercipieerd niveau van budgetparticipatie ervaren dan wanneer deze perceptie laag is. Dit verschil is vooral belangrijk in situaties met een hoge rolambiguïteit, omdat participatief budgetteren daar kan dienen als louterend mechanisme.

• De Baerdemaeker, J., & Bruggeman, W. (2016). Budgetteren en werk-gerelateerde stress. De impact van rolambiguïteit op werk-gerelateerde stress: de rol van participatief budgetteren. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 90(3)

Kwaliteit corporate governance-verklaringen

Nederlandse beursvennootschappen behoren via een corporate governance (CG)-verklaring te rapporteren over de naleving van de principes en best practice-bepalingen van de CG Code. Tegen de achtergrond van het vrouwen-aan-de-top-debat onderzoeken de auteurs of er een verband bestaat tussen vrouwen in de raad van commissarissen en de kwaliteit van de CG-verklaringen. Consistent met de bevindingen uit genderstudies blijkt dat de mate van compliance met de CG Code hoger is voor beursvennootschappen met meer vrouwelijke bestuursleden in de raad van commissarissen. Tevens geven de financiële instellingen met vrouwelijke commissarissen meer bedrijfsspecifieke verklaringen en minder ontoereikende verklaringen indien er wordt afgeweken van de best practices van de CG Code.

• Jacqueline Drost en Geert Braam (2016). Vrouwelijke bestuursleden in de Raad van Commissarissen en de kwaliteit van naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 90(3)