Tom Nierop

Maandagmiddag 22 juni. 210 NBA-leden, met in totaal 238 stemmen op zak, bogen zich in Spant! in Bussum over een fors aantal agendapunten. De belangrijkste waren de verkiezing van nieuwe bestuursleden, onder wie voorzitter Pieter Jongstra, en het vaststellen van twaalf  verordeningen.

Scheidend voorzitter Huub Wieleman opende de bijeenkomst met een terugblik op het voorbije jaar. Hij citeerde president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank.

Deze had in een gesprek de NBA-aanpak bij het afdwingen van veranderingen in de sector betiteld als 'Machiavelliaans', in de betekenis van macht gebruiken om zaken af te dwingen. "Hebben we dat gedaan?", stelde Wieleman retorisch. "Ik vind van niet. We hebben de regierol genomen en soms moet je dan maatregelen nemen die niet iedereen plezieren. Maar uiteindelijk heeft de ledenvergadering het laatste woord."

Als prioriteit voor het komend jaar noemde hij de voortgaande implementatie van de 53 maatregelen uit het rapport In het publiek belang. De noodzaak tot verandering en kwaliteitsverbetering betreft alle kantoren, benadrukte Wieleman, "Ook veel kleine en middelgrote kantoren hebben nog verbeteringen te maken."

Daarnaast legt de beroepsorganisatie de komende tijd de eigen bestuursstructuur (governance) kritisch onder het vergrootglas - "Hoe dienen wij het publiek belang het beste, vanuit de sector maar ook in termen van organisatie?" - en is de ondersteuning van mkb-kantoren een blijvende prioriteit. Bij dat laatste kent de NBA echter beperkingen, stelde Wieleman. De beroepsorganisatie moet daarom duidelijk aangeven wat ze wel en niet kan doen. "Wij hebben een andere rol dan SRA en Novak."

Discussie over nieuwe voorzitter

Met name vanuit die laatste organisatie was er in de aanloop naar de ledenvergadering oppositie tegen de kandidatuur van oud-EY-topman Pieter Jongstra. Tijdens de vergadering werd Jongstra met 61 procent gekozen, maar niet nadat dit was voorafgegaan door enkele kritische kanttekeningen vanuit de zaal, door Novak-voorzitter Marco Moling en enkele anderen. Deze betroffen met name Jongstra's 'big four’-profiel, juist in deze tijden van noodzakelijk geachte cultuurverandering.

Hoogleraar Marcel Pheijffer en SRA-voorzitter Paul Dinkgreve spraken niettemin, tot openlijke verbazing van Moling, hun vertrouwen uit in de nieuwe voorzitter. Ze stelden bovendien, net als Arjan Brouwer (voormalig lid Werkgroep Toekomst Accountantsberoep), dat oppositie tegen Jongstra’s kandidatuur zonder zelf met een tegenkandidaat te komen, het beroepsbelang op dit moment niet dient.

Ook voorzitter van de NBA Young Profs Arthur van Bemmel steunde de voordracht. Hij zei te hebben begrepen dat Jongstra verbinding wil zoeken met de young profs. "Ik heb het volle vertrouwen dat hij zich daarvoor daadwerkelijk wil inzetten. Wij gaan graag met je in gesprek."

'Voor alle leden'

"Dat is wederzijds", reageerde Jongstra. Hij benadrukte dat je in de functie van voorzitter alleen voor de beroepsgroep als geheel kunt staan. "Bij EY heb ik ook altijd gezegd: de firma gaat boven persoonlijk belang. Dat is ook mijn uitgangspunt als voorzitter van de NBA. Ik heb 32 jaar bij EY en zijn rechtsvoorgangers gewerkt, met heel veel plezier overigens, en ik kan dat verleden niet verloochenen. Maar ik ben er nu al een tijdje weg en dat heeft mij geholpen om er afstand van te nemen. Ik heb de afgelopen periode ook veel geleerd over andere belangen dan die waarvoor ik een tijd heb gestaan. Ik sta voor het hele beroep en alle ledengroepen. Bovendien doe ik het niet alleen, er zijn ook een bestuur en een bureau. De veranderingen hangen niet af van één persoon. Laten we iets minder praten over wat de verschillen zijn en meer over wat ons bindt, en dat is de hoogwaardige kwaliteit van onze beroepsuitoefening."

De aanwezige leden verkozen Jongstra na de discussie tot voorzitter gekozen met 33 procent tegenstemmen en zes onthoudingen. Diana Clement AA RA (partner bij Borrie) werd benoemd tot plaatsvervangend voorzitter. Ook de voordracht van de twee nieuwe bestuursleden Tineke Mulder AA RB (eigenaar All Counts accountancy en belastingadvies) en Roelof Jan Smit AA (vennoot bij Brouwers Accountants en adviseurs) kreeg de goedkeuring van de aanwezige leden. Beide nieuwe bestuursleden benadrukten voorafgaand aan de stemming in een eigen introductie en vragenrondje sterk hun mkb-profiel.

De aftredende bestuursleden Huub Wieleman, Dirk Ter Harmsel (plaatsvervangend voorzitter), Karin van Wijngaarden en Jochem Beekhuizen werden bedankt voor inzet de afgelopen jaren. 

Verordeningen, 12 minus 1

Na een uiteenzetting van bestuurslid Jos van Huut over de jaarrekening 2014 (netto resultaat 630 duizend euro) en de goedkeuring van de (herziene) begroting voor 2015 en voor 2016 volgde de behandeling van twaalf ontwerpverordeningen.

De helft van de voorgestelde verordeningen werd zonder behoefte aan stemming aangenomen, maar van de overige zes werd er een verworpen, namelijk de ontwerpverordening tot wijziging van de Verordening op de kosten kwaliteitsbeoordelingen, waarin een verhoging van de kantoorbijdrage per toetsing was voorzien van 105 naar 125 euro.

John Weerdenburg merkte daarover op dat ondanks besprekingen met de NBA over bestaande onvrede over het toetsingsproces, de toetsingen inmiddels toch weer zijn gestart zonder verbetering. "Toetsers zijn soms onvoldoende deskundig, ze volgen soms het normenkader van het kantoor waar ze zelf werkzaam zijn, terwijl veel getoetsten eenpitters zijn. We verzoeken de NBA om maatregelen te nemen die onnodige kosten door een toename van beroepszaken en bezwaarschriften voorkomen, en raden een verhoging van de bijdrage daarom af."

De aanwezigen verwierpen de ontwerpverordering vervolgens met 46 procent van de stemmen voor en 48 procent tegen.

De enige andere verordening waarover enige discussie ontbrandde was die over de beroepsprofielen, maar die werd uiteindelijk met 57 procent van de stemmen toch aangenomen.

Loftrompet

De vorig jaar geïntroduceerde Loftrompet, door de NBA uitgereikt vanwege persoonlijke diensten voor het beroep, ging dit jaar naar de Werk Toekomst Accountantsberoep. Deze publiceerde vorig jaar het rapport In het publiek belang, dat de leidraad vormt voor de huidige veranderingsoperaties in het beroep.

Tijdens de rondvraag kwam traditiegetrouw ook de in verhouding tot het totale ledental (21 duizend) geringe opkomst bij de algemene ledenvergaderingen aan de orde. John Weerdenburg verzocht in dat verband om het ministerie van Financiën nog eens - de tot dusver geweigerde - toestemming te vragen om 'stemmen op afstand' mogelijk te maken door gebruik van de digitale snelweg. "En als het ministerie het niet goed vindt, dan hoor ik graag in de volgende vergadering waarom niet."

Geen slottoespraak

Kersvers voorzitter Pieter Jongstra besloot de inmiddels al vele uren durende vergadering op verrassende wijze, met unanieme instemming van de zaal. Op de agenda stond zijn eerste toespraak als voorzitter. "Maar ik doe u nu geen plezier door op het spreekgestoelte te vertellen wat we allemaal gaan doen. Ik dank degenen die hun vertrouwen hebben uitgesproken, maar ook de tegenstemmers en ik nodig u graag uit in gesprek te gaan."

Zonder enige tegenwerping begaven de leden zich naar de borrel.