Tekst: Joost van Buuren en Chris Knoops

Verwerking van door accountant geconstateerde controleverschillen

Is er een verband tussen variabele beloningen voor de ceo en/of cfo en de verwerking van door de accountant geconstateerde controleverschillen. De gebruiker van de jaarrekening heeft doorgaans geen goed inzicht in de aard en omvang van niet-gecorrigeerde verschillen. Een mogelijke oplossing hiervoor is het vermelden van grotere niet-gecorrigeerde controleverschillen in de controleverklaring. Accountantsorganisaties kunnen overwegen bij een kwaliteitsonderzoek een specifiek aandachtspunt mee te nemen bij opdrachten waar sprake is van variabele managementbeloning. Uit de onderzoeksresultaten volgt dat het aantal geconstateerde controleverschillen niet hoger is indien een variabele beloning aanwezig is. Subjectieve controleverschillen en grotere controleverschillen worden minder vaak gecorrigeerd indien sprake is van variabele beloning. 

• Laan, R.M.M., Nieuw Amerongen, C.M. van, & Strijker, A.T. (2015). Hoe gevoelig is de accountant voor variabele managementbeloning? Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 89(1/2, januari/februari), 7-17

Omzetverantwoording in jaarrekening

De nieuwe standaard voor omzetverantwoording, IFRS 15 Revenue from contracts with customers (mei 2014) heeft als doel de regelgeving voor het verantwoorden van omzet te verduidelijken en een universeel model te creëren om verschillende soorten transacties in verscheidene industrieën op vergelijkbare wijze te verwerken in de jaarrekening. De auteurs onderzoeken de percepties van opstellers van de jaarrekening op de mogelijke kosten en baten van het nieuwe model. Een analyse van comment letters toont aan dat opstellers van de jaarrekening menen dat de kosten die moeten worden gemaakt voor de uitgebreide informatievoorziening onder IFRS 15 de baten overstijgen. Ze maken zich het meest zorgen over de grote toename van de verplichte informatieverschaffing, de ontoereikendheid van bestaande informatiesystemen om deze informatie te verschaffen en de retrospectieve toepassing van IFRS 15.

• Aarab, H., Bissessur, S.W., & Hoeven, R.L. ter (2015). Percepties van opstellers van de jaarrekening op de kosten en baten van IFRS 15: Revenue From Contracts With Customers. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 89(1/2, januari/februari), 8-27

Stockpiling

Veel producenten van retail-producten worden geconfronteerd met ongewenste effecten van prijspromoties, zoals stockpiling. De auteurs laten zien welke oorzaken en invloedsfactoren een rol spelen bij stockpiling zodat deze producenten een betere afweging kunnen maken bij een eventuele inzet van prijspromoties. Dit geldt eveneens voor andere participanten in de keten, zoals de retailers (supermarktketens).

• Brinkerink, R., & Corbey, M. (2015). Stockpiling: voorraadvorming door consumenten in het retailkanaal. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 89(1/2, januari/februari), 28-33

Economische evaluaties gezondheidszorg

Om kosten, baten en effecten van zorg in kaart te brengen en te wegen is er in de internationale wetenschappelijke literatuur aandacht voor economische evaluaties. Doel is te komen tot uniformering van de uitvoering van dergelijke evaluaties. De auteurs geven een overzicht van technieken van economische evaluaties en geven aan welke thema's in dergelijke evaluaties aandacht verdienen.

• Crom, B., & Kamminga, P.E. (2015). Economische evaluaties van gezondheidszorg in de schijnwerpers. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 89(1/2, januari/februari), 33-45

Vermogenskosten woningcorporaties

Er zijn veel misvattingen over het gebruik van de WACC-methodologie voor het bepalen van vermogenskosten van gereguleerde ondernemingen. De auteurs behandelen de vraag of de WACC-methodologie ook op woningcorporaties kan worden toegepast. Voor de juiste toepassing van de WACC binnen de woningcorporatiesector dienen keuzes te worden gemaakt om invulling te geven aan een aantal parameters.

• Gils, M. & Swagerman, D.M. (2015). Toepassing van de WACC in de woningcorporatiesector: een verkenning van de mogelijkheden en onmogelijkheden. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 89(1/2, januari/februari), 46-53

Effecten 'tone-management' in persberichten

Heeft een optimistische of juist sombere toon van een persbericht impact op het gedrag van beursanalisten? Onderzoekers stellen op grond van hun analyse dat dit inderdaad het geval is. Als er een bovengemiddelde positieve toon in het persbericht wordt gebruikt, dan is er een positieve beursreactie en daarna een negatieve reactie in de daaropvolgende 2 kwartalen.

• Huang, X., Teoh, S.H., & Yinglei, Z. (2014). Tone management. The Accounting Review, 89(3), 1083-1113

Gevolgen toezicht: duurdere controles

Wat gebeurt er met de inschatting van risico's door de accountant en de controlekosten als blijkt dat de SEC opmerkingen heeft bij een controle-cliënt aangaande diens jaarrekening? Op grond van hun analyses, stellen auteurs dat de accountant zijn risico-inschatting bijstelt en de controlekosten verhoogt en dat deze verhoging blijvend is. In de analyses is rekening gehouden met kosten die verband houden met het beantwoorden van de opmerkingen van de SEC door de controlecliënt.

• Gietzmann, M.B., & Pettinicchio, A.K. (2014). External auditor reassessment of client business risk following the issuance of a comment letter by the SEC. European Accounting Review, 23(1), 57-85

Signalerende functie dividenden

De mate waarin dividenden een indicatie geven over de toekomstige winstgevendheid van bedrijven is veel bediscussieerd. In een nieuw onderzoek wordt een verbeterde onderzoeksmethode ontwikkeld, waarin beter rekening wordt gehouden met informatie die al in de marktwaarden van bedrijven is verwerkt. De onderzoekers rapporteren dat er een relatie is tussen dividenden en de winstgevendheid, echter dat deze relatie verschillend is voor Amerikaanse en Europese beursfondsen.

• Goncharov, I., & Veenman, D. (2014). Stale and scale effects in markets-based accounting research: Evidence from the valuation of dividends. European Accounting Review, 23(1), 25-55