Als het gaat om de accountantsverklaring kan een associatie met de inmiddels verboden 'plofkippen' nauwelijks worden onderdrukt. In de beginjaren van het beroep volstond een enkel zinnetje, terwijl de hedendaagse accountant voor zijn verklaring enkele kloeke tekstpagina's uittrekt.

Het product van een lange eeuw gestage groei, zult u zeggen. Nou nee. Nog maar kort geleden deden accountants het met een paar zinnen. Zo werd begin jaren tachtig nog een in 1972 door het NIVRA ontworpen modelverklaring gebruikt. Deze luidde als volgt:

"Wij hebben de jaarrekening 19.. van ... gecontroleerd. Op grond van dit onderzoek zijn wij van oordeel, dat deze jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen van ... op ... 19.. en van het resultaat over 19.. ."

De grote maatschappen schreven deze tekst bindend voor. Vergeleken met Limpergs beroemde  ‘Nagezien en akkoord bevonden' was deze tekst in omvang al een Grote Sprong Voorwaarts, maar de huidige verklaringsteksten beslaan een veelvoud van die 45 woorden.

Toch werd er ook over die ene alinea al driftig gediscussieerd. In 'de Accountant' van november 1980, dus acht jaar na introductie, kraakte registeraccountant I. van der Ploeg onder de titel 'Stijlbloempje' enkele kritische noten over de tekst.

Ten eerste wees hij er, na raadpleging van Van Dale, op dat controleren niet hetzelfde is als onderzoeken. Onderzoeken is "het zoeken naar iets of iemand. Controleren is meer het toetsen aan een norm". Ook wordt bij een onderzoek "in de regel gedacht aan een eenmalige actie", vervolgt hij. "Van controleren is meestal sprake bij de jaarlijkse werkzaamheden gericht op de jaarrekening."

En er was nog iets.

"Een van mijn collega's wees er destijds op, dat het aanwijzend voornaamwoordje 'dit' in de accountantsverklaring nergens op sloeg. Een door hem voorgestelde vervanging van 'dit' door het woordje 'ons' werd ‘gewezen van de hand'. Er moest, zo werd gezegd, een strakke koppeling blijven bestaan tussen de controle van de jaarrekening en de grondslag, waarop het oordeel van de accountant berust."

Maar nu, we spreken dus 1980, was het toch tijd voor actie. Vanwege het verschil tussen de regels van het NIVRA en "regels die kunnen worden ontleend aan woordenboeken en boeken over taalgebruik", zou de verklaringstekst volgens Van der Ploeg moeten worden aanpast. Het hoogste niveau van regels moet daarbij volgens hem bepalend zijn. "Zo zullen godsdienstige regels de voorrang hebben boven alle andere." Internationale regels prevaleren vervolgens boven nationale, en regels voor het taalgebruik gaan boven de NIVRA-voorschriften.

Hij eindigt zijn betoog in stijl.

"Wij hebben de voorgeschreven accountantsverklaring aan een onderzoek onderworpen. 'Op grond hiervan' zijn wij van oordeel, dat de desbetreffende voorschriften herziening behoeven."