Oplichter Pincoffs op Rotterdams toneel
Oplichters bieden wel vaker stof voor film of theater. Maar dat de man die Rotterdam eind negentiende eeuw financieel deed wankelen en wiens malversaties de stoot gaven tot geboorte van de accountantscontrole nu onderwerp is van toneelkunst, is bijzonder.
Nog bijzonderder is dat de bedoelde havenbaron Lodewijk Pincoffs, die na grote verdiensten voor de stad uiteindelijk in 1879 naar de Verenigde Staten vluchtte, na ontdekking van grootschalig bedrog met financiële droomconstructies, nu eigenlijk weer is gerehabiliteerd. Met als sluitstuk, aldus NRC Handelsblad van 21 september 2011, de aan hem gewijde ‘theatrale wandeling' over schiereiland Katendrecht, genaamd 'Welcome home, Mr. Pincoffs!'.
Het is een fors contrast met de berichtgeving in de Nieuwe Rotterdamsche Courant van 1879, met zinnen als 'Funeste gevolgen voor onze stad. Rotterdam op rand van faillissement' en 'De Afrikaansche handelsvereniging heeft hare betalingen gestaakt. De directeuren hebben zich uit den stad verwijderd'. Zinnen die letterlijk terugkomen in het stuk van Toneelgroep Dame Jeanne dat zes keer is opgevoerd, verspreid over vier locaties van het 'vestzaktheater' Walhalla.Toneelstuk en affaire zijn ook interessant voor accountants. Want de grote publiciteit rond het Pincoffs-schandaal gaf, zoals velen zullen weten, indirect de aanzet tot het organiseren van objectieve controle van de boekhouding van naamloze vennootschappen. De accountantscontrole dus. Luttele weken na het bekend worden van het schandaal bepleitte de bekende boekhouder (en later eerste voorzitter van het NIvA) C.J. Theunisse in zijn boekje Proeve van administratieve controle in vennootschappen van koophandel een ‘systematische en deskundige administratieve controle door commissarissen of een daartoe aan te wijzen persoon'.
Pincoffs was toen al via Brussel, Calais en Liverpool in New York beland, alwaar hij iets heel anders begon: een tabakszaakje. NRC Handelsblad omschrijft Pincoffs nu als 'een moderne bankier avant la lettre, met trekken van Dr. Jekyll & Mr. Hyde'. Voor de winstbeluste bankiers die de afgelopen jaren met hun risicovolle constructies de financiële crisis veroorzaakten was vluchten tot dusver nog niet aan de orde. Maar het zou best kunnen dat ook zij lang zullen moeten wachten op morele rehabilitatie en herstel van vertrouwen.
In Rotterdam is Pincoffs inmiddels gerehabiliteerd, met behalve het toneelstuk en een standbeeld ook een naar hem genoemde straat, plein, brug en hotel.
Wie het theaterstuk wil zien moet overigens zijn hoop vestigen op de Wereldhavendagen van 2012. De zes voorstellingen liepen tot 2 oktober 2011, maar theatermaker Anna Rottier probeert het Havenbedrijf te bewegen het stuk ook tijdens dat evenement te programmeren.
Gerelateerd
'Accountant als speelruimteadviseur' (1992)
De rol van de accountant ligt onder vuur en velen refereren daarbij aan de kredietcrisis, corporaties of gedoe rond hoofdkantoren. De iets ouderen grijpen terug...
Der arbeidsbeurs alle heil! (1915)
Het NIvA richtte in 1915 ten behoeve van leden en assistenten een 'arbeidsbeurs’ op. Doel: het bijeenbrengen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt voor accountants.
Spanje schaft kantoorroulatie af (1995)
De grote Nederlandse accountantskantoren maken zich op voor een stoelendans vanwege de verplichte kantoorroulatie bij organisaties van openbaar belang (oob’s) per...
Humor in De Accountant (2)
Eerder verhaalden we in Oud Nieuws over de rubriek 'Varia’, waarin de redactie van De Accountant het zich veroorloofde regelmatig humoristische stukjes op te nemen....
Hoeveel kost een accountantsrapport?
In 1916 ontvingen diverse leden van het NIVA een schrijven van de Gedeputeerde Staten van Overijssel.