Nieuws 27 september 2018

Rode-loperdebat: 'fraude is een open zenuw'

Het vakmanschap is verdwenen, meenden enkele deelnemers aan het 'rode-loperdebat' over de accountant en fraude, op 21 september in hartje Amsterdam. Uit de discussie bleek de nodige zorg over het beroep.

Volgens Peter Schimmel, forensisch accountant bij Grant Thornton en deze zomer aanjager van het debat over fraude, worstelt de controlerend accountant met een "duivels dilemma" en moet die beter duidelijk maken wat hij wel en niet kan. "Mensen frauderen, niet de systemen. Dat vinden wij lastig, als het om personen gaat wordt het eng." Zijn forensische afdeling krijgt veel sollicitanten die nu nog werken in de controlepraktijk "en niet meer weten wat ze doen".

Martine Frijlink, eerder een kwart eeuw werkzaam bij KPMG, korte tijd bij EY en nu zelfstandig, meende dat het beroep is "overleden" met de introductie van het elektronisch controledossier. De dialoog en persoonlijke afstemming zijn daarmee verloren gegaan. "Het vakmanschap is weg", beaamde Schimmel. "Voldoen aan de toetsing door de toezichthouder wordt een doel, in plaats van een middel." Ook vanuit de zaal werd gesteld dat de accountant weer bij de opdrachtgever moet gaan kijken en niet alleen "achter de laptop checklists invullen".

Meer openheid

Het plegen én het herkennen van fraude zijn beide niet eenvoudig, stelde Frijlink. "Het is bij een controle niet zo dat we op maandagmorgen de vaste activa doen en 's middags de fraude." Zij pleit voor meer openheid van de accountant, die beter moet uitleggen wat hij heeft gedaan. In de zaak SNS Reaal werd door de accountant ontheffing van geheimhouding gevraagd om vragen van de politiek te kunnen beantwoorden. Dat werkte goed, aldus Frijlink. "Als je je werk goed hebt gedaan, heb je niks te vrezen." Mogelijk was het geen toeval dat zanger Dave Dekker, die zorgde voor muzikale intermezzo’s, ook even putte uit het repertoire van Guus Meeuwis: "Geef mij nu je angst, ik geef je er hoop voor terug."

Volgens Pieter de Kok (Coney) is het gat tussen de verwachtingen van het maatschappelijk verkeer en wat accountants doen te groot. "Dat moeten we dichten." Nieuwe technologie kan helpen om meer fraudes op te sporen, maar dat alleen is niet genoeg. Advocaat Nelleke Krol (Loyens & Loeff) sprak over een mogelijk "gebrek aan durf om door te vragen". Volgens Frijlink vinden zeker jonge accountants het "heel eng" om iets te zeggen over integriteit en normen en waarden.

Nieuwe generatie

Peter Schimmel is verheugd dat er nu een stevige discussie over de rol van de accountant rondom fraude wordt gevoerd. "In het dispuut moeten we elkaar vinden. Fraude is een open zenuw."

Endymion Struijs (StudioAms), samen met Antoinette Dijkhuizen organisator van het debat, stelde dat we "in de staart zitten" van een generatie accountants die het gezicht van het vak hebben bepaald in de afgelopen periode. "Durft de nieuwe generatie wel de discussie aan te gaan?" Een jonge accountant achter in de zaal was daar niet zeker van. "Ik weet nog niet hoe ik het morgen beter moet doen."

Accountant.nl organiseert op 4 oktober aanstaande ook een debat over accountant en fraude, dat inmiddels is volgeboekt.